Problemy z kolimacją

[midimariusz]

Mam prośbę do bardziej doświadczonych kolegów co do kolimacji teleskopu.
Nie wiem co robię źle, ale coś mi nie za bardzo wychodzi kolimowanie.

Mam teleskop Synta 12"
do tego trzy różne redukcje 1,25"/2" - oryginalna, Astrokrak i GSO
Do tego kolimator GSO.

Problem polega na tym, że w zależności od tego jakiej redukcji użyję, mam czerwoną kropkę w różnych miejsca obok środka. Jak dokręcę mocniej śrubką dociskową kolimator, to idzie on nieco do góry i też kropka się przesuwa. Jednym słowem "czeski film". Już nie wiem o co tutaj chodzi?

No właśnie jak powinno się kolimować kolimatorem laserowym takiej sytuacji?

P.S.
Tylko bardzo proszę na temat, bez żadnych pudełek Halama i innych metodach o które tutaj nie pytam.

[towerfox]

Sprawdź, czy kolimator nie jest rozjechany. Jak kolimujesz to nie dokręcaj śrubki dociskowej tylko na luźno. Później oceń obraz na gwieździe, wtedy będziesz wiedział, czy jest ok.

[kk]

Mocowanie powinno być powtarzalne. W twoim wypadku wygląda na to że tak nie jest, pomierz może dokładnie tuleje wyciągu i te redukcje i zobacz które będą najciaśniej spasowane. Jeśli nie da rady dopasować to może da radę zacisk na wyciągu wymienić (w SW jest to chyba możliwe ale nie jestem pewien).
https://www.teleskop-express.de/shop/pr ... stron.html
Opcją jest też wymiana całej tulei wyciągu, albo całego wyciągu naturalnie.
Wiem że mało to budujące ale tak bym postąpił. Tolerancje wykonania tych elementów pozostawiają wiele do życzenia.

PS warto chyba przed jakimikolwiek przeróbkami sprawdzić na sztucznej gwieździe jak ta kolimacja tak naprawdę wygląda z tym co masz.

[super_novy]

... ale to już było ...
https://www.astromaniak.pl/viewtopic.php?f=1&t=21177
Też mam 12" i nigdy nie kolimowałem kolimatorem laserowym. Za długa ogniskowa.

[midimariusz]

Z tego co piszecie to wina luzów. Powinno być montowane na ścisk, a tak się nie da precyzyjnie ustawić wiązki laserowej.

Na "oko" w wyciągu widać więcej góry lustra, natomiast jego dół jest niestety nieco obcięty. Może około 1 cm na obwodzie. Lewa i prawa strona są po równo.
Wiec jest całkiem nieźle, ale nie idealnie. W drugiej strony też nie chcę płacić jakichś niebotycznych pieniędzy za idealną kolimację. Ale jakbym wiedział, jak optymalnie to wszystko poustawiać to i tak powinno być jeszcze lepiej.
--------
Miałem kiedyś pudełko po kliszy i jest to metoda mniej dokładna niż laser.

[zbyszek]

Sprawdzałeś może jakie obrazy masz gdy patrzysz na gwiazdę gdy obraz zogniskowany i jaki jest przed i za ogniskiem. W ten sposób też możesz w miarę przyzwoicie telep ustawić, gdy za mocno nie poprzestawiałeś .

[midimariusz]

Tej metody nie stosowałem, ale spróbuję i tak.

[Janusz_P.]

To takie proste :
Tubę ustawiasz na montażu poziomo, wyciągiem do góry pionowo i wkładasz kolimator nie blokując go śrubką aby się oparł na kołnierzu wyciągu i kolimujesz teleskop niwelując wszelkie luzy i prze koszenia przy dociskaniu śrubką kolimatora

[waldi1]

Pokręć laserem w wyciągu czy punkt promienia nie krąży.Sprawdź dodatkowo ustawienie LW.Moze być za głęboko lub za płytko z tego co piszesz.No i kąt ustawienia LW.A poza tym,uwierz,że zwykły klimator optyczny czasem lepszy od jakiegokolwiek lasera.Mialem laserowy i sprzedalem.Do wizualna laser jest niepotrzebny.Jesli chodzi o luzy to faktycznie różne redukcję mają delikatne różnice w srednicach.Ja bym się aż tak nie przejmował małymi odchylenia od ideału.

[Karol]

A ja rozumiem midimariusz. Optyczny jest bardzo dobry ale trzeba dokładnie ocenić odcinki czy są równe. Inna kwestia, że jak ustawi się LW raz a dobrze to potem rzadko trzeba coś poprawiać a LG wymaga (nie za każdym razem) małych korekt. Tylko nawet małą korektę LG po ciemku robić łatwo nie jest i tu laserowy kolimator lepszy. Moim zdaniem optycznym zrobić jak najdokładniej, sprawdzać co jakiś czas a do małych korekt mieć laserowy.

midimariusz może owiń kolimator taśmą tak by wchodził do redukcji bez luzu.

[waldi1]

Zgadzam się w ciemności laser się przyda.

[rambro]

Tak jak napisał pan Janusz kolimuj w pozycji poziomej. Kolimator uszczelnij np. dużą naklejką wokół, aby bez luzów wchodził w wyciąg. Śrubkami nie dokręcaj. Ewentualnie kup złączkę samocentrująca, ale ją też trzeba wycentrować w wyciągu .

Moim zdaniem kolimacja LW laserem bez hologramu to nieporozumienie, ale zgrubnie można zrobić.
Na Twoim miejscu zrobiłbym to w następujący sposób. Zakładam, że masz ustawiony właściwy offset na mocowaniu LG, kolimator laserowy poprawnie trzyma kolimacje.

1. Demontaż LW. Sprawdzenie prostopadłości wyciągu za pomocą lasera. Metody nie opisuje. Na sieci można znaleźć. Ewentualne poprawki za pomocą regulacji lub podkładek.
2. Sprawdzenie wycentrowania pająka. Jeżeli offset LW jest ustawiany na pająku to ustawienie offsetu.
3. Równe wkręcenie śrubek od LW, tak aby lusterko było teoretycznie pod kątem 45 stopni do mocowania. Nie znam szczegółów mocowania w Twoim teleskopie u mnie to jest proste. Krok nie jest niezbędny ale ułatwia dalszą kolimację.
4. Ustawienie rotacji LW na oko , bez użycia kolimatora laserowego.
5. Za pomocą kolimatora ustawienie LW tak aby plamka trafiała w środek znacznika na LG - rotacji już nie ruszamy tylko 4 śrubki.
6. Ustawienie offsetu w kierunku do LG. Za każdym razem równo po 1/4 obrotu każdą z 3 śrubek, aż obraz LW w wyciągu będzie wycentrowanym kołem. Tutaj do oceny ustawienia LW laser nie pomoże, trzeba zrobić to na oko (lepiej za pomocą pudełka lub kamerki z obiektywem). Kolimator optyczny w tym momencie jest pomocny, bo pozwala utrzymać oko centralnie względem osi wyciągu. Polecam wyjąć LG i podłożyć biała kartkę na przeciw wyciągu, bo kontrast będzie dużo lepszy a odbicia nie będą mylące. Po każdym ruchu laser pomoże sprawdzić, czy plamka nadal trafia w znacznik na LG. Jak wyjmiesz LG to warto sprawdzić, czy lustro jest centralnie ustawione i nie rusza się na boki w celi. Jeżeli się rusza to można użyć taśmy, aby wycentrować i zablokować lub jakiegoś bardziej eleganckiego rozwiązania. Lustro ma się swobodnie obracać, nie powinno być wciśnięte na siłę etc. Łapki mają tylko zabezpieczać przed wypadnięciem ale nie dociskać lustra - szczelina na szerokość karki papieru.
7. Jak LW będzie już ustawione (obraz LW okrągły i wycentrowany w wyciągu) pozostaje łatwa część czyli kolimacja LG. Można to zrobić dość dokładnie samym kolimatorem laserowym ale pod warunkiem, że jest skolimowany i centralnie ustawiony. Polecam jednak metodę barlowed laser bo jest prosta, przyjemna i dokładna. Kolimacja samego laserka nie ma wielkiego znaczenia byle powiększona plamka lasera trafiała w znacznik na LG. Opis znajdziesz na sieci.
8. Sprawdzenie kolimacji poprzez ocenę wizualną. Kolimator optyczny bardzo by się tu przydał, ale można i bez. Odbicie LG w LW powinno być wycentrowane, a łapki LG równo rozmieszczone. Pozostałe odbicia nie muszą być centralnie co wynika z offsetu, więc ważne aby nie regulować z tego powodu LW.
9. Sprawdzenie kolimacji na gwiazdach tzw. star test. Moim zdaniem w jasnym Newtonie bardzo trudno kolimować na gwieździe. Sprawdza się to w Makach SCT itp. Można użyć Startestu do oceny samej kolimacji. Niezbędne warunki to: wychłodzony teleskop, dobry seeing, sprawdzony - wolny od wad własnych okular o krótkiej ogniskowej. W samym ognisku w jasnym Newtonie raczej nie zobaczysz książkowych obrazków bo seeing na to nie pozwoli. Można zastosować barlowa albo zmniejszyć aperture np. maską aby przyciemnić teleskop. W celu oceny kolimacji lepiej obraz gwiazdy minimalnie rozogniskować i sprawdzić równomierność pierścieni wokół centralnej części dysku Airy'ego. Duży offset w Newtonie przeszkadza, więc polecam zasłonić LW kołową maską, tak aby obstrukcja była centralnie umieszczona. Obraz rozogniskowanej gwiazdy po obu stronach powinien być podobny w tej samej odległości od ogniska. Obraz "inside focus" może być nieco gorszy bo jest trochę bardziej podatny na seeing. Oprócz oceny statycznego obrazu warto pokręcić fokuserem i patrzeć jak gwiazda się ogniskuje z obu stron ogniska. Ogólnie Star test wymaga dużego doświadczenia, którego ja nie mam więc ciężko mi doradzać. Kręcenie śrubami w Newtonie podczas startestu przez osobę bez doświadczenia, prawie zawsze skutkuje dużym rozkolimowaniem.

Pozostałe ogólne rady to: brak pośpiechu - jeżeli wymaga to 3 dni to nie robimy to na siłę w jeden wieczór, nie przesadzamy z dokładnością zwłaszcza do wizuala, jeżeli sytuacja tego wymaga to postępujemy iteracyjnie, aby uzyskać coraz dokładniejszy rezultat.

Jakbyś wolał postępować według instrukcji jednego z producentów to jest dostępna tutaj: http://www.baader-planetarium.de/sektio ... olli_e.pdf

[midimariusz]

Dziękuję wszystkim za porady zwłaszcza dla rambro. Mnóstwo wiedzy użyczyleś na forum. Właściwie to prawie elaborat i nadaje się jako artykuł do czasopisma

Oczywiście będę walczył z czasem.

----------
Nie da się ustawić tuby na montażu tak, aby wyciąg był poziomo do góry.

[Pawlik]

Oprócz złączek i redukcji które powodują różnicę w położeniu plamki lasera na LW, w Twoim przypadku problem może również powodować system rozsuwania teleskopu. Po rozsunięciu teleskopu ale jeszcze przed dokręceniem blokad górna cześć lubi się lekko cofnąć na prowadnicach. To cofnięcie nie jest identyczne na wszystkich 3 prowadnicach, generalnie jest małe i nawet nie zauważalne na oko ale przy kolimacji laserem wyraźnie widać różnice w położeniu plamki lasera. Rozwiązanie jest proste- wystarczy każdą prowadnice do oporu rozsunąć i nie puszczając jej dokręcić blokadę.

Jeśli będziesz zabierał się za kolimację wyciągu, najpierw sprawdź czy rzeczywiście wymaga kolimacji. Sprawdź to na oryginalnych chińskich złączkach bo być może na takich własnie był fabrycznie ustawiany.

p.s.

Nie daj się zwariować kolimacji, to chinol i z pewnymi jego aspektami technicznymi trzeba się pogodzić

[Łukasz_M]

Kolimacja Laserem bez kolimacji optycznej jest niemożliwa.
Ten temat poruszałem juz wielokrotnie na tym forum w różnych wątkach.
Zwróć uwagę że jeśli wykonasz 3pkt. z listy Rambro to zawiedzie to cie na manowce. Powód prosty. Jeśli nie ustawisz w tym momencie prawidłowej wysokości LW na d LG tj w tym momencie to ustawienie lasera tak by plamka była na środku LG (w pkt 5) spowoduje że LW nie będzie pod kątem 45°.
Punktu 6 się nie da tak zrealizować bo wraz z opuszczaniem LW w dół lub podnoszenia Plamka Lasera z pewności przemieści się ze znacznika na LG i będzie trzeba to korygować co oznacza że nici z tego wkręcania śrubek kolimacyjnych LW o 1/4 obrotu. Będziesz kolimował LW podczas opuszczania co jest stratą czasu. Lepiej najpierw wykonać punkty 2 do 3 z listy poniżej.

Prawidłowa kolejność to:
Tuba w pozycji horyzontalnej albo przynajmniej mocno pochylonej.
1. Wykręcenie śrubek kolimacyjnych LW tak by uchwyt LW przylegał do Pająka jednocześnie od razu staramy się ustawić LW w kierunku do Wyciągu tj rotacja.
2. Poluzowanie Śruby centralnej w Pająku - ta duża na środku
3. obrót o powiedzmy 1 obrót każdej z trzech śrub kolimacyjnych następnie znowu punkt 2
4. punkty 2-3 powtarzamy tak długo aż LW jest widocznej jako centralny okrąg w Wyciągu (to część kolimacji optycznej)
5. dopiero teraz ustawiamy laser kolimując LW tymi trzema śrubami tak by trafiał w środek LG
5a. ten punkt najłatwiej i najszybciej wykonać obluzowując śrubę centralną w pająku chwycić mocowania LW ręką i na kierować tak by laser padał na środek LG po czym nadal trzymając druga ręką dociągnąć 3 śruby kolimacyjne LW
6. Przeprowadzić kolimację LG
7. sprawdzić czy kolimacja laserem jest potwierdzana przez kolimację optyczną
8. Jeśli kolimacja optyczna jet przekoszona to trzeba podnieść lub opuścić LW tj wrócić do punktu 2.
9. Kolimacja jet prawidłowa jeśli kolimacja optyczna jest zgodna z laserową. Zastosowanie punktu 5a znacznie usprawnia poprawki

Całość do zrobienia w maks godzinę. Do kolimacji optycznej lepiej mieć kolimator chesire niż pudełko po kliszy.

W wyniku samej kolimacji laserowej łatwo uzyskać sytuację że Laser pada na środek LG a promień powrotny trafia w sam środek tarczy kolimatora a pomimo tego gołym okiem widać ze LW jest przekoszone tj za nisko/za wysoko za bardzo w prawo /lewo dlatego punkty 2-3 wykonane na początku są istotne.
Kolimacja na gwieździe może tylko poprawić kolimację ale wymaga to posiadania krótkiego okularu którego w newtonach używać w Polsce będziemy raczej rzadko.

[zbyszek]

Może na początek w dzień poćwicz z rozkładaniem tuby telepa, aby powtarzalnie się rozkładała. Było to już tu pisane, ale to najważniejsze.

[midimariusz]

Dziękuję za Wasze porady, z których wczoraj skorzystałem.

Teleskop skolimowany. Musiałem poprzestawiać LW we wszystkich osiach. LG też nie było do tego odpowiednio ustawione.

Jest prawie idealnie. Przy całkowicie wycentrowanej osi optycznej różnica między moją źrenicą oka, a środkiem kółka na LG jest minimalna, ledwo zauważalna (około 1 mm), ale nie chce mi się już spędzać kolejnej godziny żeby to zniwelować.
Do wizuala może jak dla mnie tak zostać.

No nie pomyślałem wcześniej żeby obie metody - optyczną i laserową wykorzystać przy kolimacji.
A teraz obie się pokrywają.

Pozdrawiam
Mariusz