Czyszczenie optyki w refraktorze SW 150/750

[Kuba K.]

Cześć,

Od kilku ładnych lat jestem szczęśliwym posiadaczem refraktora 150/750 marki Sky-Watcher. Po niedawnych obserwacjach na zlocie w Zwardoniu, zauważyłem lekkie zakurzenie soczewki od wewnętrznej strony tuby. Jako, że teleskop ma chyba 7-8 lat wypadało by zafundować mu niewielkie czyszczenie głównej soczewki. O ile z dostępem do zewnętrznej części soczewki nie ma większego problemu (wystarczy zdjąć odrośnik) to z kolei dostęp do wewnętrznej części soczewki jest dla mnie zagadką. Nie zauważyłem na celi żadnych śrub do odkręcenia. Jedyne śrubki jakie zlokalizowałem to dwa małe imbusy na pierścieniu mocującym soczewkę do celi od frontu. Podejrzewam, że mogą to być śruby kolimacyjne. Nie chcę nic grzebać na własną rękę, by czegoś nie popsuć.

Miał może ktoś z Was styczność z takim refraktorem?

Zdjęcia poglądowe wrzucę niebawem jak wrócę do domu ze zlotu.

[Karol]

A nie jest to obiektyw na gwincie ? Tak było np. w SW 102/500, 120/600 czy ED 80.

[Kuba K.]

Masz na myśli nakręcaną celę na tubus? Za chwilkę wstawię kilka fotek teleskopu.

[Karol]

Tak, na całą tubę.

[Kuba K.]

Poszło bez większego problemu. Wielkie dzięki za pomoc Jak wrócę do domu zabieram się za pucowanie.

[Kuba K.]

Po delikatnym (testowym) wyczyszczeniu irchą okazało się, że część zabrudzeń jest między soczewkami... Także po powrocie do domu i tak będę musiał jakoś zabrać się za wyciągnięcie soczewek z celi i dokładne ich oczyszczenie. Mam tylko nadzieję, że nie będą one sklejone na stałe.

[endriu624]

Po delikatnym (testowym) wyczyszczeniu irchą okazało się, że część zabrudzeń jest między soczewkami... Także po powrocie do domu i tak będę musiał jakoś zabrać się za wyciągnięcie soczewek z celi i dokładne ich oczyszczenie. Mam tylko nadzieję, że nie będą one sklejone na stałe.

Niech kolega odpuści sobie rozbieranie obiektywu i zleci jego czyszczenie np. w AK , bo jest duże prawdopodobieństwo zepsucia jego korekcji po ponownym złożeniu. Będzie trudno ponownie zestawić soczewki w ich pierwotnym położeniu.
Niebieska wersja miała 3 listki separacyjne soczewki , nowsze wersje mają już pierścień separacyjny, na brzegu soczewek powinien być znacznik ich położenia względem siebie, w celu wyjęcia zespołu soczewek, po odkręceniu nakrętki , pod obiektyw dajemy np. rolkę papieru toaletowego i zsuwamy cele w dół a obiektyw pozostanie na rolce papieru, następnie zaznaczamy położenie soczewek piaskiem. Składamy obiektyw w podobny sposób, do celi wkładamy rolkę papieru na niej układamy obiektyw a cele unosimy do góry aż obiektyw będzie na swoim miejscu.
Koniecznie należy zaopatrzyć się w rękawiczki chirurgiczne w aptece, bo paluchy nie mają litości dla szkła.

[Kuba K.]

Dzięki za podpowiedzi. Sprobuję podziałać w domu. Kiedyś już rozkręcałem Scoposy także jakieś tam doświadczenie w deomontowaniu i montowaniu optyki mam.

[endriu624]

Jeszcze jedna rada , jak w obiektywie są tylko 3 listki separacyjne, to warto tu dołożyć dodatkowo kolejne 3 listki co 60 stopni , zabezpieczy to obiektyw przed naprężeniem zbyt mocno dokręconej nakrętki. Listki zrobimy z czarnej okleiny meblowej itp. Należy wykonać 6 nowych listków , a nie dokładać nowych do już istniejących.
Tak duży obiektyw będzie bardziej bezpieczny na 6-ciu listach separacyjnych.
Chyba że jest tam już pierścień, podkładka seperacyjna, to wtedy nie ma problemu.

[Mr. Bino]

....

[endriu624]

Nowsze czarne wersje BD mają pod nakrętką dociskową obiektywu, gumowy oring, teoretycznie powinien on zabezpieczyć wnętrze obiektywu przed wilgocią i pyłkami, niestety z tego co zauważyłem jest on rozcięty i jest tam przerwa w oringu, tak było w moich edkach i achromatach SW, natomiast w Bresserze petzval 150 i 127 oring był w całości, bez szczeliny.Może warto przy okazji wymienić taki oring aby nie miał szczeliny.

[Kuba K.]

Niestety u mnie nie ma o-ringa tylko 3 listki separacyjne. Zdaję sobie sprawę, że podejmuję pewne ryzyko, ale patrząc pod Słońce, soczewka jest tak uwalona w środku, że myślę, warto spróbować.

[endriu624]

Oring jest pod nakrętką dokręcającą soczewki obiektywu, czyli pierścień gwintowany , oring i potem soczewki. 3 listki to separacja powietrzna soczewek .

[Kuba K.]

No i po bólu. Operacja wyczyszczenia soczewek zapowiadała się groźnie ale wszystko skończyło się pomyślnie. Po odkręceniu celi z soczewkami szukałem sposobu na odkręcenie gwintowanego pierścienia mocującego soczewki w celi. Małe śrubki po bokach okazały się być nie śróbkami tylko otwoarami do których należy włożyć coś co pomoże odkręcić cały pierścień. Dobrze sprawidziły się w tej roli dwa małe bity.
Soczewki wyjąłem i zamontowałem zgodnie ze sposobem jaki przedstawił Kolega endriu624, za co z góry dziękuję i kłaniam się nisko. Do czyszczenia użyłem cienkich szmatek z mikrofibry oraz sprawdzonego już nie raz środka ambersil i zwykłego sprężonego powietrza. Po paru minutach soczewki były czyściutkie. Listki separacyjne okazały się być w dobrym stanie więc ich nie usuwałem ani nie wymieniałem. Oczywiście po czyszczeniu optyka nie jest w stanie laboratoryjnym - kilka paprochów zostało między soczewkami, no ale mój pokój to nie clean room Poza tym kilka pyłków raczej nie będzie miało większego wpływu na jakość obrazu. Najważniejsze, że udało mi się usunąć zaschnięty kurz z pomiędzy soczewek.
Po złożeniu całego teleskopu przeprowadziłem szybki test obserwacyjny na oknach sąsiadów. Wszystko ładnie ostrzy; aberracja chromatyczna na takim samym poziomie.
Krótko mówiąc - mission successful Poniżej kilka zdjęć z przebiegu operacji.

[tiger]

Do usunięcia.

[Kuba K.]

Dlaczego "do usunięcia"? Problem może i rozwiązany, ale myślałem, że może moja relacja z czyszczenia optyki kiedyś komuś się przyda...

[JSC]

Myślę, że tiger nie to miał na myśli - pewne dotyczyło to jego postu (?)

A Twój wątek to rewelacyjna sprawa i w dodatku ze zdjęciami. I na pewno sią przyda!

Złożyć a nawet skolimowac dublet achro to nie taka trudna sprawa - jak widać. Najważniejsze, aby robic wszystko uważnie i bez nerwów. Chciałem Ci nawet napisać, abys bardzo uważał z soczewkami, bo sa ciężkie, śliskie i lubią wyskakiwac z reki, dlatego warto takie operacje przeprowadzać na duzym stole lub lepiej wielkim materacu, ale widzę, ze wszystko przeszło pomyślnie, zanim zdążyłem cos skrobnąć.

Wielkie dzięki za relację z "operacji refraktor"

[Snejk]

Aaaaaale soczewa! Monstrum! Gratuluję udanej operacji. Sam przeprowadziłem podobną kilka dni temu, ale w nieporównywalnie tańszym i lżejszym sprzęcie. Ma za to dużą wartość sentymentalną, więc stosowałem podobne środki ostrożności. Zamiast sprężonego powietrza użyłem gruszki (takiej do wyciągania kataru z dziecięcych nosków). Mięśnie przedramion pracują dość mocno, ale odpada ryzyko upaprania szkła niezidentyfikowanymi substancjami z puszki.

[Soczi]

Tak z ciekawości to ile w przybliżeniu grubości mają te soczewki?
Wyglądają bardzo masywnie. Nawet nie wiedziałem że musi to być takie grube.

[JSC]

No soczewy są po byku 150mm.... a dodatkowo im krótszy refraktor (bardziej światłosilny) tym są grubsze.

Przy okazji mam jeszcze też pytanie, ale pewnie już będzie nieaktualne, bo złożyłeś wszystko do kupy - jaka była średnica soczewek - większa niż 150mm czy równa 150mm?

[kurp]

Witam. Bardzo dobry temat z szerokimi objaśnieniami. Na pewno się przyda wielu osobom także i mnie. Dzięki za fotki z całej operacji.

[franek]

Oglądałem Twoje fotki soczewek na Astropolis
https://astropolis.pl/topic/47416-czysz ... achromatu/
Widac,że kiedyś soczewki przed montazem do tuby były na ławie optycznej.
Ja rozbierałem taki sam i ED -ki i znaków nie było.

[endriu624]

Oglądałem Twoje fotki soczewek na Astropolis
https://astropolis.pl/topic/47416-czysz ... achromatu/
Widac,że kiedyś soczewki przed montazem do tuby były na ławie optycznej.
Ja rozbierałem taki sam i ED -ki i znaków nie było.

To starsza niebieska wersja SW , więc obiektyw był jeszcze zestawiany na przyrządzie, a soczewki szlifowane i pasowane indywidualnie do siebie (parowane), Obecnie, aby obniżyć koszty przy masowej produkcji, kron i flint jest składany losowo, bo firma wychodzi z założenia ,że produkcja flintu jak i kronu jest powtarzalna i zestaw musi pasować do siebie niezależnie z jakiej półki weźmiemy kron czy flint.
Czyli, dawniej dublet był szlifowany w parze z soczewką dodatnią i ujemną.
Teraz pewnie szlifują poszczególne soczewki osobno wg. wzornika interferencyjnego i składają losowo, bo na ławę optyczną brak czasu i pieniędzy.

[kurp]

Cześć . A po czym poznać, że obiektyw był zestawiany na ławie optycznej ? Czy świadczą o tym te zielone znaczniki ( w moim przypadku ) znajdujące się na nakrętce dociskającej szkło obiektywu i zewnętrznym pierścieniem ? Są na wprost siebie.

[wampum]

A tak przy okazji, bo czeka mnie taka sama operacja na 150/1200.
Gdzie są te znaczniki ułożenia soczewek względem siebie?, i jak zaznaczyć wzajemne położenie kronu do flintu oraz obydwóch do celi obiektywu (jeśli ma to znaczenie).
Pytam się dlatego bo pamiętam że jak miałem refraktor 100mm, i wyciągąłem soczewki to nie było szans niczego zaznaczyć, tez były ciężkie i grube i po lekkim przechyleniu tuby najnormalniej powypadały na rękę z gniazda celi a jak już wypadły - no to wiadomo wypadły i ustawiły się tak jak chciały. Nie dało się tego inaczej zrobić bo krawędź pierwszej soczewki i tak była niżej niż krawędź gniazda tuby. Powodowało to to że szkła zawsze wypadały razem po własnym cieżarem.

Nie wiem to co napisałem jest zroumiałe, ale nadal nie rozumiem jak można prawidłowo pozaznaczać i poustawiać kron i flint względem siebie.