Może zamieszczę tu 10 najpiękniejszych eksperymentów z fizyki zgodnie z listą ogłoszoną w roku 2005 (Światowym Roku Fizyki) przez uczonego Roberta P. Crease (z Uniwersytetu Stanowego w Nowym Jorku). Lista została sporządzona na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród fizyków z całego świata. Listę spokojnie można znaleźć w internecie, więc bliżej zainteresowanych tam odsyłam.
1. Pomiar Eratostenesa (ok. roku 230 p.n.e.) – pomiar obwodu Ziemi.
Eratostenes porównał długość cieni rzucanych w południe, w czasie letniego przesilenia, pomiędzy Syene (Asuan) a Aleksandrią. W tym okresie promienie słoneczne w Syene oświetlały dno głębokiej studni, padały więc pionowo (Słońce było w zenicie), podczas gdy w tym samym czasie w Aleksandrii padały one pod kątem 7,2 st. Ponieważ odległość od Aleksandrii do Syene wynosiła w przeliczeniu ok. 800 km, wywnioskował, że obwód Ziemi wynosi 50 razy więcej.
2. Eksperyment Galileusza (rok 1600) - spadek swobodny ciał o różnej masie
Galileusz wdrapał się na Krzywą Wieżę w Pizie, aby obalić arystotelesowską koncepcję, która mówiła, że ciało cięższe spada szybciej. Zrzucał z niej różne przedmioty, aby udowodnić, że przyrost prędkości ich spadania będzie taki sam bez względu na ich masę. Jest to podwalina mechaniki klasycznej.
3. Eksperyment Galileusza (rok 1600) - obserwacja ruchu ciał staczających się z równi pochyłej
Galileusz pochylił blat i spuszczał z niego mosiężne kule. Jednocześnie mierzył czas ich toczenia za pomocą zegara wodnego.
Oba powyższe eksperymenty dowodziły tej samej rzeczy: spadające lub toczące się obiekty zwiększają prędkość niezależnie od ich masy.
4. Eksperyment Newtona (lata 1665-1666) - rozszczepienie światła za pomocą pryzmatu
Newton jako pierwszy wskazał na fakt, że promień światła białego rozszczepia się po przejściu przez pryzmat na promienie o różnych kolorach.
5. Eksperyment Cavendisha (rok 1798) - wyznaczenie stałej grawitacji G za pomocą wagi skręceń
Cavendish na cienkiej nici kwarcowej zawiesił lekki pręt. Do nici przymocował lusterko. Nić, okręcając się, zmieniała kąt nachylenia lusterka. Na lusterko padała wiązka światła, odbijała się od powierzchni i padała na skalę. Do końcówek pręta naukowiec przymocował dwie małe, ołowiane kulki. Następnie zbliżał symetrycznie do każdej końcówki dwie duże kule z ołowiu. W wyniku przyciągania nić doznała skręcenia. Cavendish wyznaczył w ten sposób stałą grawitacji G (służy do opisu pola grawitacyjnego).
6. Doświadczenie Younga (rok 1801) - interferencja światła na dwóch szczelinach
Eksperyment polegał na przepuszczeniu światła poprzez dwa pobliskie otwory w przesłonie i rzutowaniu na ekran. Na ekranie tworzą się charakterystyczne prążki potwierdzające falową naturę światła.
7. Wahadło Foucaulta (rok 1851) - dowód na ruch obrotowy Ziemi
Drgające wahadło dzięki odpowiedniemu zawieszeniu uniezależnia się od ruchu obrotowego Ziemi, dzięki czemu ta „ucieka” spod niego. W ten sposób przy każdym wahnięciu urządzenie wraca do poprzedniego położenia już nie w tym samym miejscu, z którego zostało wypuszczone, ale nieco dalej.
8. Doświadczenie Millikana (rok 1910) - wyznaczenie ładunku elektronu za pomocą spadającej w polu elektrycznym kropli oleju
Przy pomocy rozpylacza Millikan wytwarzał kropelki oleju ponad dwiema równoległymi płytkami. Wpadały one przez otworek w górnej płytce do przestrzeni pomiędzy płytkami. Aby były dobrze widoczne, zostały oświetlone z boku. Kropelki oleju mogły elektryzować się dzięki tarciu w czasie procesu rozpylania. Do płytek Millikan przykładał pewną różnicę potencjałów, wytwarzając pomiędzy nimi pole elektryczne.
9. Eksperyment Rutherforda (rok 1911) - odkrycie jądra atomowego
Rutherford przepuścił cząstki alfa przez bardzo cienką złotą folię. Wysnuł wniosek, że cała masa oraz dodatni ładunek atomu skupione są w bardzo niewielkiej objętości. W ten sposób potwierdził on eksperymentalnie istnienie jądra atomowego.
10. Doświadczenie Davissona i Germera (rok 1927) - dyfrakcja elektronów na podwójnej szczelinie
Davisson i Germer dysponując wiązką elektronów o określonym pędzie, tak dobrali kryształ (niklu), aby można było zaobserwować zjawisko interferencji. Zaobserwowany obraz interferencyjny stał się pierwszym dowodem na falową naturę cząstek.
Dla tych, co lubią obrazki:
http://physics-animations.com/Physics/English/top10.htm