Najpierw warto poszukać najbliżej!

Na pustyni Atacama odkryto bakterie przeżywające wiele lat bez wody, w środowisku silnie zasolonym i napromieniowywanym ultrafioletem. Dlatego naukowcy uważają, że bakterie, które może powstały miliardy lat temu na Marsie - w jego epoce gęstszej atmosfery i wód powierzchniowych - mogły dotrwać do naszych czasów i niekiedy ożywają w marsjańskim gruncie gdy jakieś zdarzenia upłynniają go na krótko.

http://www.bbc.com/news/science-environment-43215617

Pozdrawiam

Dzień dobry wszystkim.

Jak doszukują się życia na Enceladusie lub nawet Plutonie to wszystko jest prawdopodobne. Teraz zastanawiają się nad pochodzeniem metanu w atmosferze Marsa. Do tego badania nad bakteriami potraktowanymi próżnią.

Wysłane z mojego SM-G930F przy użyciu Tapatalka.

W 2018 roku aż dwa nowe teleskopy do badania planet znajdą się w kosmosie. Do tej pory największą rolę i sukcesy miał Kepler. Pierwszy tranzyt egzoplanety ludzkość zarejestrowała w 1999 roku.
Inna metoda wykrywania planet to rejestracja drobnej zmiany długości fal emitowanych przez gwiazdę z racji grawitacyjnego odciągania jej przez planetę raz od nas raz ku nam.
Obecnie znamy około cztery tysiące egzoplanet. Spadek jasności Słońca względem potencjalnego astronoma kosmitów wynosi 1% dla Jowisza i zaledwie 0.01% gdy tranzytuje Ziemia. Rejestrator naziemny nie ma szans wykryć spadki tak małe jak ten mniejszy gdyż zmienność i turbulencje powietrza (seeing) wnoszą większe zmiany. Szczególnie miłą wiadomością okazało się istnienie miniaturowych "Układów Słonecznych", w których na orbitach nawet mniejszych niż Merkurego kręci sie planeta większa od Ziemi. To dobrze, bo tranzyty są częściej, nie trzeba czekać na powtórny latami.

Kepler obserwował zaledwie 1/400 nieba. Analizował też gwiazdy bardzo dalekie ale dla nich mamy mniej dokładne wyniki choćby i dlatego że spektroskopia ma za mało światła do porozszczepiania na poszczególne barwy.

Nowa misja TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) będzie miała znacznie mniejsze teleskopy bo zaledwie 10 cm ale aż cztery. Obejmie za to aż 90% nieba i pozwoli wykryć, jednak tylko przy dość jasnych gwiazdach, kolejne tysiące planet. Niestety głownie te na ciasnych orbitach - do roku.

Z kolei nowa misja CHEOPS (CHaracterising ExOPlanets Satellite) ma teleskop 32 centymetrowy i będzie on nakierowywany na wybierane na podstawie jakichś przesłanek gwiazdy celem dokładniejszego zbadanie ich planet, podczas tranzytowania.

Szczególnie łatwo wykrywa się (dość liczne zresztą) planety przy czerwonych karłach czyli malutkich, niezbyt gorących gwiazdach. Możliwe jest to nawet bardzo dużym teleskopem naziemnym.

Ostatecznym celem tych (i podobnych) misji jest wytypowanie gwiazd i planet których atmosfery zostaną potem zbadane przez lepsze (planowane) teleskopy kosmiczne jak WEBB, FINESSE i ARIEL.

Podczas tranzytu cząstki atmosfery wyłapują "ulubione" długości fal czyli ubywa ich (nieproporcjonalnie) w świetle od układu.

Stwierdzenie tlenu to już spora szansa, że jest tam życie bo na planecie bez życia skały z czasem wyłapują tlen wiążąc go w tlenkach.
Jak jeszcze dodatkowo stwierdzi się metan to prawdopodobieństwo życia staje się bardzo duże.

Inspiracja: Świat Nauki 4/2018

Pozdrawiam

Ho, ho!

Mamy (dzięki analizatorowi atmosfery na łaziku Curiosity) odkrycie na Marsie wahań nasycenia atmosfery metanem - co może być związane z życiem mikroskopijnych organizmów.
Są one bowiem trudne do wyjaśnienia jako produkt typowych zjawisk fizyczno-chemicznych jakie można rozważać.

Ponadto, w powstałej aż 3 miliardy lat temu skale osadowej na Marsie łazik Curiosity odkrył zwiazki organiczne.

"miliardy lat temu jezioro wodne w Gale Crater zawierało wszystkie składniki niezbędne do życia, w tym chemiczne budulce i źródła energii"

Powierzchnia Marsa jest narażona na promieniowanie z kosmosu. Zarówno promieniowanie, jak i substancje chemiczne tam obecne rozkładają z czasem materię organiczną.
Znalezisko, dobrze wróży, dla przyszłych misji na Marsie, które będą głębiej wiercić.

Może wykopią nawet jakąś skamieniałość roślino-podobną względnie zwierzo-podobną?

Więcej

https://www.bbc.com/news/science-environment-44405658

oraz

https://www.nasa.gov/press-release/nasa ... ne-on-mars

Pozdrawiam

To mi przypomina myślenie życzeniowe - skąd takie wnioski wyciągnąłeś? Raczej należy to odwrócić. Cytując bezpośrednio NASA żeby nie było że się czepiam:

"Water-rock chemistry might have generated the methane, but scientists cannot rule out the possibility of biological origins"
"While commonly associated with life, organic molecules also can be created by non-biological processes and are not necessarily indicators of life. "

Nawet w chmurach gazowo-pyłowych znajdowane są dość skomplikowane organiczne cząsteczki, nie wiem skąd ten hype pismaków na marsa (NASA wiadomo - szum jest potrzebny by zbierać kasę). Jedyne co udało się do tej pory uzyskać, to to, że proste życie było/jest "niewykluczone" na marsie. "Niewykluczone" - słowo klucz. Tylko tyle, nic więcej.


https://www.nasa.gov/press-release/nasa ... ne-on-mars

Atmosfera Marsa szybko i definitywnie niszczy gaz metan jeśli taki tam by się pojawił.
Jednak został stwierdzony, teraz ujawniono taką detekcję aż z orbity (przedtem niesmaczne zawonienie zasygnalizował łazik Curiosity).
Coś musi wstrzykiwać go w atmosferę marsjańską obecnie.
Na Ziemi metan jest wytwarzany zarówno przez żywe organizmy, jak i przez procesy geologiczne.
Jedno z wyjaśnień zakłada, że akurat teraz topi się tamtejsza wieczna zmarzlina i uwalnia prapradawny metan.

My jednak liczymy na inno-bakteryjne jego pochodzenie.
Z życia powstałego niezależnie od ziemskiego, kilka miliardów lat temu gdy była tam ciekła woda na powierzchni.

https://www.bbc.com/news/science-environment-47788451

Pozdrawiam

Naukowcy z Węgier odkryli materiał organiczny w postaci zmineralizowanej, charakterystycznej dla pozostałości po różnych formach bakterii, w marsjańskim meteorycie znalezionym pod koniec lat siedemdziesiątych.
Meteoryt ALH-77005 został znaleziony w Allan Hills na Antarktydzie podczas misji Japońskiego Narodowego Instytutu Badań Polarnych w latach 1977–1978.
Ma to oznaczać, że na Marsie prawie na pewno istniały żywe organizmy.

https://phys.org/news/2019-04-life-mars.html

Pozdrawiam

Jest zagadka.
Czy ktoś (coś) skłamało czy coś nieoczywistego zaskakująco szybko niszczy metan pojawiający się w atmosferze Marsa?!?
Rosyjscy komentarzy sytuacji elegancko twierdzą, że detekcji wcześniejszych nie uważają (na pewno) za błędy (za kiepskiej na takie badania) aparatury amerykańskiej i europejskiej.

W 2013 roku łazik Curiosity "stwierdza" w atmosferze go otaczającej w kraterze Gale metan - kilka porcji na miliard.

"Niedawno zostało to rzekomo potwierdzone przez równoległe obserwacje z orbity przez innego satelitę , europejską sondę Mars Express."
Cytuje BBC wprost - nie ja napisałem "rzekome"


Tymczasem najlepsze formalnie narzędzie: Orbiter Trace Gas
dotarł do Czerwonej Planety w październiku 2016 r.
Później przez kolejny rok manewrował i osiągnął swoją właściwą orbitę "naukową" na wysokości 400 km nad powierzchnią.
Rok temu zaczął szukać metanu. Może stwierdzić jeszcze mniejsze stężenia: 12 porcji na bilion.
Do dziś nie znalazł ani razu.

Jego praca nie poszła całkiem na marne albo na podważanie czegoś li tylko.
Stworzył mapę wód podpowierzchniowych oraz wykrył uniesienie wody wysoko w górę przez wielką burzę piaskową.

Więcej:
https://www.bbc.com/news/science-environment-47878138

Pozdrawiam

Sonda Cassini, która uległa już planowemu samozniszczeniu zdążyła przedtem przekazać dane o księżycu Saturna - Tytanie.
Nowatorska analiza danych pozwoliła odkryć tam coś sensacyjnego.

Kosmicznie długi jęzor lodu wodnego (H2O). Ma aż 6300 kilometrów długości (sic!).

Jest to sprzeczne z dotychczasowymi teoriami o geologii Tytana.

Jak napisano: "Kochamy go" za to, że ma podobnie gęstą atmosferę i jego pogoda wizualnie przypomina naszą
- tę co astroamatorzy nie za bardzo lubią

https://www.space.com/titan-saturn-moon ... ation.html

Pozdrawiam

W czasach gdy wielu z Was jeszcze na świecie nie było, inni raczkowali w synonimie Messiera 44, płakali w przedszkolu przymuszani do zjedzenia całej zupy z talerza albo uczyli się ... "NASA uratowała świat"!

Pazerni producenci lodówek i bodajże dezodorantów(?) masowo zastosowali nowy środek chemiczny rzekomo nieszkodliwy i w bardzo krótkim czasie zaczęła znikać atmosferyczna ochrona ludzi przed silnym promieniowaniem UV.

Wszystkie osobniki gatunku homo sapiens mogły, po niedługim czasie, umrzeć na złośliwy nowotwór skóry albo doznać innych poważnych szkód na zdrowiu (wzrok i co jeszcze?).
Ucierpieć mogły też uprawy, zwięrzęta hodowlane, może też pszczoły - zapylające ważne rośliny.

Problem i jego przyczynę rozpoznała brylująca wtedy kosmosie i z kosmosu właśnie NASA i zainspirowała szybkie zmiany w gospodarce całej planety.

Gdyby takie zgodne działanie ludzkości jak wtedy udało się osiągnąć teraz to byśmy może nawet z globalnym ociepleniem się uporali (wystarczy skuteczna antykoncepcja w krajach zbyt dzietnych; nie jedzenie czerwonego mięsa; lepsze ocieplenie ścian budynków, tramwajo- i rowero-mania i parę OZE-icznych rozwiązań).
Z tymi samymi (dutlenkowo-klimatycznymi) problemi zapewne mierzą się kosmici i dlatego mają mało siły ekonomcznej na wysyłanie silnych transmijsi radiowych.

Inspiracja:
https://businessinsider.com.pl/technolo ... la/zbec8e1
http://next.gazeta.pl/next/7,151003,250 ... oxBizCzol1

Odnośnie zagrożenia promieniowaniem UV był ciekawy tekst i na polskim portalu.
W Andach w Chile znane są wulkaniczne jeziorka do testowania ewentualnego dawnego życia na Marsie idealne. Sześć kilometrów nad poziomem morza promieniowanie UV jest intensywniejsze.

"Warunki w jeziorze są takie same jak te panujące na Marsie trzy i pół miliarda lat temu"
...
Podczas burz UV, Indeks UV w jeziorze Aguas Calientes może sięgać 43 i jest to najwyższy poziom promieniowania UV zmierzony na Ziemi.
Woda jest tak przejrzysta, że glony nie mają gdzie się ukryć przed śmiertelnymi promieniami, więc musiały znaleźć inny sposób, aby chronić siebie. Jak się okazało, w odpowiedzi na zwiększoną ekspozycję na światło UV glony rozwinęły własny sposób ochrony przeciwsłonecznej i jest nim ich czerwonawa barwa."

https://kosmonauta.net/2015/09/ziemia-i ... oba-zycie/

Tomasz Fajfer (na FB) zaproponował w związku z tym "newsem" ciekawe rozumowanie o czerwonych karłach jakich mamy sporo o rzut beretem od Słońca.
Sądzi, że błyski Proximy Centauri nie muszą szkodzić ewentualnemu tamtejszemu życiu bo miało wiele miliardów lat, by się dostosować.

Siema

Naukowcy sądzą, że na księżycu Saturna, Tytanie, teraz jest epoka globalnego ocieplenia ale bywało, że padały tam deszcze azotu.
Azot gromadził się pod lodem w szczelinach "skorupy ziemskiej" Tytana, a czasem wybucha jak wulkan tworząc wielkie kratery o dziwnych zboczach.

Tam może być życie ale oparte na innym rozpuszczalniku niż woda i w na tyle chłodnym otoczeniu, że do nas, ludzi, niezbyt to przemawia.

Tam byłby co najwyżej jakiś zimny, socjopatyczny gad

- jak niektórzy moderatorzy - ale akurat nie na tym forum

Siema
https://www.nasa.gov/feature/jpl/new-mo ... on-craters

A może warto tam wrócić z wiertłem i łopatką ?

http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/ ... zycie.html

Dwa renomowane publikatory naukowe odmówiły publikacji hipotezy polskiego Profesora. Z za małego kraju?

Siema

Europa - najlepsze miejsce dla życia.

Naukowcy uważają, że życie które powstało niezależnie od ziemskiego w Układzie Słonecznym najprędzej znajdziemy na księżycu Jowisza Europie.
Przemawia za tym kilka zalet tego miejsca.

Posiada ocean płynnej wody - pod około stukilometrową skorupą lodową.
Energia pochodzi zarówno z rozpadu radioaktywnych izotopów jak i od sił pływowych (grawitacja) od Jowisza.

Europa orbituje w potężnym polu magnetycznym Jowisza, które przyspiesza cząstki.
Uderzają one w powierzchnię lodową i tworzą tam substancje chemiczne będące utleniaczami.
Te utleniacze w końcu opadają do wodnego oceanu i mogą być wykorzystywane przez życie.

Ciepłe bryły lodu przebijają się z dolnej części skorupy na górną czyli mamy krążenie substancji w dół i w górę tej skorupy.

Naukowcy uważają, że ciepło jądra może prowadzić do istnienia wulkanicznych "otworów wentylacyjnych" na dnie oceanu, korzystnych dla zaistnienia życia.

Planowane są zarówno misje z przelotem nad skorupą jak z lądowaniem jak i z przeniknięciem "łodzi podlodowej" do podlodowego oceanu.

Siema

https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-38925601

Kolejny news dobrze rokujący szukaniu życia w US.

Siema
p.s.
O mało nie napisałem: "szuukaniu" ... z radości że Szuu znowu pisze.

Rozpoznano dość dokładnie geologię powierzchni Tytana (głownie dzięki analizie licznych zdjęć z sondy Cassini).

Są tam wydmy, kopce skalne, morza, jeziora, a ciekły metan pełni takie funkcje jak u nas woda.

***
To świetne miejsce do kręcenia filmów o kosmitach podobnych do ośmiornic. Alien!
Tylko, że akurat tam ekipa filmowa może przeżyć szok jak spotka autentyczne życie, które tam powstało i ewoluowało - na pewno bardzo różne od naszego.

Siema
https://www.zmescience.com/space/geological-map-titan-c

W międzyczasie Paweł Baran dał doniesienie z analogiczną mapą do tej mapy co załączam ale tamta miała zupełnie inną kolorystykę i.t.d.

Ponadto trafiłem na opisujący po polsku sprawy portal o bardzo anglojęzycznym adresie

"Na mapie widać wyraźnie, że większość powierzchni to równiny, podczas gdy wydmy piaskowe oraz wzgórza występują w znacznie mniejszej ilości.
Obecne są również kaniony (określane również jako labirynty), powstałe przez deszcze i erozje.
Brak kraterów uderzeniowych sugeruje, że skorupa Tytana jest stosunkowo młoda.
Jeziora pokrywają jedynie 1.5% powierzchni i skupiają się głównie wokół bieguna północnego (prawdopodobnie z powodu trwającego tam dłużej lata)."

Pamiętajmy nie woda lecz ciekły metan tworzy tam "deszcze".

Siema

https://weneedmore.space/pierwsza-mapa- ... bX5otrgqB4

Już nie potrzebują użyczania domowych komputerów do szukania sygnału od obcych cywilizacji (SETI).

https://nt.interia.pl/raporty/raport-ko ... Id,4373551

Zarządzanie pracą z rozproszonym przetwarzaniem danych to dla nas dużo pracy.
Musimy skoncentrować się na zakończeniu analizy wyników, które już osiągnęliśmy"
- czytamy w komunikacie na oficjalnej stronie SETI@home.

Siema

"Dzięki pokładowym instrumentom Dragonfly będzie poszukiwać cegiełek związków organicznych oraz wody. Ponadto, Dragonfly pobierze także podpowierzchniowe próbki materii za pomocą wiertła. Zebrane próbki zostaną przebadane na pokładzie Dragonfly - niektóre z nich zostaną także podgrzane. Dzięki temu możliwe będzie wyznaczenie związków organicznych oraz ich skrętności."

Siema

Co jakiś czas pojawiają się na czerwonych karłach rozbłyski twardego promieniowania które mogą niszczyć życie które ewolucyjnie w międzyczasie wypełzło na ląd z wody. Zaletą tych gwiazdek jest to że są prawie wieczne i życie w końcu musi się tam pojawić (w wodzie). Może ich pełzacze będą miały pancerze i mimo wszystko stworzą cywilizację lądową z dachami z metalu zanim rozbłysk ich zabije?
***
Jak nasi astronauci tam dolecą to rozbłyski X nie będą im straszne bo będą je przeczekiwać w schronach z metalu.

Siema
p.s. Załącznik to akurat inna gwiazda, potężniejsza, typu Wolf'a-Rayet'a (APOD)

W oceanie wszechobecnym pod lodem tego księżyca Saturna poszukiwać się będzie życia powstałego niezależnie od ziemskiego.
Jest też możliwe, że duża bryła lodu wybita z Antarktydy przez impakt jakiejś planetoidy lub meteoroidu dostarczyła tam ziemskie mikroorganizmy, które teraz tam egzystują.
Siema

Meteoryt ALH84001 został przez jakiś proces wybity z Marsa około 16 milionów lat temu, a ostatecznie znaleziony na wzgórzach Allan Hills na Antarktydzie w 1984.
W meteorycie odkryto związki organiczne, konkretnie węglany, zawierające azot.
Jako potencjalne zanieczyszczenia ziemskie byłyby one mało istotne, ale teraz, stosując nowe techniki, badacze uzyskali pewność co do marsjańskiego pochodzenia tych związków.
Próbki bliskich miejscu znalezienia skał nie wykazały wykrywalnego azotu, co sugeruje, że te cząsteczki organiczne znajdowały się od początku w meteorycie.
Uznano, że meteoryt zawiera materiał, który powstał na Marsie aż 4 miliardy lat temu.

"Azot jest niezbędny dla wszystkich znanych form życia i chociaż nie ma dowodów sugerujących, że te cząstki zostały stworzone przez żywy organizm to przynajmniej uzyskujemy wiedzę,
że Mars zapewne był kiedyś terenem pełnym wody i związków organicznych i stwarzało to szansę na pojawienie się tam życia".

Więcej (niestety po angielsku)
https://www.sciencealert.com/4-billion- ... first-time

Siema

Obiecującą metodą poszukiwania życia pozaziemskiego jest znajdowanie jego skamieniałości na innych planetach, a z biedy (względnej)
można ograniczać się do szukania dużych obiektów rzędu aż centymetra.

Drugą jest znalezienie szczątka urządzenia wysłanego lub zagubionego w kosmosie przez kosmitów.
Takiego szczątka najlepiej szukać na Księżycu jako, że tam taki sztuczny meteoryt nie zostanie raczej zniszczony przez procesy atmosferyczne, przyrodnicze, tektoniczne i wulkaniczne.

W tym celu warto też znać geologię lokalną Księżyca by szukać na przykład tylko na względnie nowych "gruntach" (tych co mają zaledwie miliard lat) albo odwrotnie.
I właśnie ...

Kilka organizacji w USA wspólnym wysiłkiem opracowało mapę geologiczną Księżyca, która może się przydać choćby do planowania misji.
Jest też wersja dość szczegółowa, więc ją pokazano tylko we fragmencie.

https://www.focus.pl/artykul/oto-mapa-k ... e-nie-bylo

"Kolory odpowiadają różnym okresom geologicznym formowania się skał. Obecnie stosowany podział został wprowadzony dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku i obejmuje pięć głównych okresów: prenektaryjski (kolor brązowy; 4,5 mld lat do 3,92 mld lat), nektaryjski (pomarańczowy; 3,92 – 3,85), imbryjski (fiolet, róż, niebieski; 3,85 - 3,16), eratosteński (zielony;3,16 – 1,1) i kopernikański (żółty; 1,1 - współczesność)."

Siema

Egzoplanet, na powierzchni których może zaistnieć ciekła woda, wykryto sporo ale najczęściej przy czerwonych karłach,
a one niestety generalnie słyną z wysokoenergetycznych rozbłysków, które mogą być zabójcze dla życia ewolucyjnie wychodzącego na ląd.

Teraz, w odległości ponad 3 tys. lat świetlnych od Układu Słonecznego, odkryto (w zgromadzonych danych kosmicznego teleskopu Kepler)
taką planetę pod gwiazdą bardzo podobną do Słońca (żółty karzeł).

KOI-456.04 ma dwa razy większą masę niż Ziemia, a rok trwa na niej 378 dni.

Zwrócę uwagę, że dwa razy większa masa to wcale nie dwa razy większa średnica lecz znacznie mniejsza - geometria się kłania

Jest szansa, że istnieje tam atmosfera, a wtedy ewentualne organizmy mają tam średnią temperaturę "powierza" +5 stopni C., więc zapewne są i "kontynenty" cieplejsze (sic!).

https://dzienniknaukowy.pl/kosmos/plane ... cej-slonce

Oczywiście warto wykierować radioteleskop w jej stronę celem wyłapania ewentualnej transmisji ale musiałby być bardzo duży, a i oni wkładać dużo starań w transmisję akurat w naszym kierunku.

Zacytuję Piotrka Guzika przy tej okazji:
'Do wysyłania transmisji radiowej do odległego układu planetarnego wystarczy jedna antena.
Rozbieżność musi być dość duża, żeby "trafić" tam, gdzie się chce. Radio ma tę zaletę, że
gwiazdy tego promieniowania produkują stosunkowo niewiele, zwłaszcza, jeśli odpowiednio dobierze
się częstotliwości i na tym właśnie polega idea SETI. Co więcej, w przypadku fal radiowych jesteśmy
w stanie wyłapywać bardzo słabe strumienie. Najsłabsze z nich dają nam 10^(-32) W/Hz/m^2. Oznacza to, że jeśli szerokość pasma, w którym obserwujemy wynosi np. 1 MHz, to wystarczy, aby na 1 metr kwadratowy radioteleskopu zbierał 10^(-26) Wata. Wystarczy zatem, aby 1 Wat przypadał na koło o promieniu rzędu 10 miliardów kilometrów. To z odległości 100 lat świetlnych oznacza wiązkę o kącie rzędu 2" (0.00001 radiana), a to w końcu tylko 1 Wat. Gdyby moc takiego nadajnika wynosiła 1 MW, to wyłapalibyśmy go nawet gdyby nadawała wiązkę o promieniu rzędu pół stopnia.
Prawdopodobnie instrumenty zaangażowane w SETI nie mają aż tak wielkiej czułości jak ta, którą
wziąłem do obliczeń, niemniej jednak w świetle powyższego nie ma chyba wątpliwości, że zdesperowaną do kontaktu z nami cywilizację z odległości 100 lat świetlnych moglibyśmy "usłyszeć" Powyższe wyliczenia są szacunkowe, więc nie są dokładne, na pewno jednak dobrze obrazują, o jakich wielkościach rozmawiamy.

Gdybyśmy chcieli oszczędnie szafować energią i wysłać ją wąskim strumieniem (stożkiem) to nie da się! Dla 10" to wychodzi kilka kilometrów dla "lubianej" przez poszukiwaczy pozaziemskiej inteligencji częstotliwości 1420 MHz. Niemniej to może nie problem bo radioteleskop Arecibo ma emiter, który emituje 30-40W w każdą sekundę kwadratową łuku. Co więcej, ta emisja, następuje do pasma znacznie węższego niż założony przeze mnie 1 MHz. W efekcie taki transmitter można by "usłyszeć" dobrym (ale nie najlepszym) ziemskim radioteleskopem z odległości tysięcy lat świetlnych.'

Liczę na nowe newsy i analizy o planetach bardzo podobnych do Ziemi. Ktoś coś wie lub znajdzie - zapraszam.

Siema

Kierunek - Tytan - dodatkowa rekomendacja!

Siema