Uskok wiatru i jego znaczenie podczas rozwoju burz

[navi77]

Zapewne nieraz widzieliście w czasie nadchodzącej komórki burzowej chmury o niskiej podstawie poruszające się w innych lub przeciwnych kierunkach o różnych prędkościach niezależnie od kierunku wiatru przy powierzchni ziemi. To oznaki uskoku wiatru na różnych wysokościach w atmosferze. Osobiście sam byłem świadkiem kilka lat temu takiego zjawiska. Po przejściu burzy rozpogodziło się chmura odeszła na wschód nabierając siły, i okazało się wkrótce się że ta sama chmura z powrotem wraca by uderzyć w moją miejscowość jeszcze z większą siłą. Wyraźnie tą anomalie było widać na radarach pogodowych. Była ta sytuacja właśnie powiązana z silnymi uskokami wiatru bo jest to jeden z głównych czynników napędzający struktury burzowe.

Uskok prędkościowy (lub ścinanie prędkościowe, ang. speed shear) – zmiana prędkości wiatru wraz ze zmianą wysokości. Bardzo ważny wskaźnik służący do prognozowania rozwoju i organizacji zjawisk burzowych. Zazwyczaj im większe wartości uskoków prędkościowych wiatru w warunkach chwiejności troposfery, tym bardziej gwałtowne i zorganizowane burze. W prognozach siły i aktywności burz najczęściej stosowane są prędkościowe uskoki pionowe występujące między wiatrami wiejącymi przy powierzchni ziemi a wysokością 6 km ponad ziemią oraz prędkościowe uskoki pionowe występujące między wiatrami wiejącymi przy powierzchni ziemi a wysokością 1km ponad ziemią.

Kierunkowy uskok wiatru w pionie to składnik pionowego uskoku wiatru, który charakteryzuje się zmianą kierunku wiatru wraz ze wzrostem wysokości. Jeśli występuję, to zwykle wraz z wysokością wiatr skręca zgodnie z ruchem wskazówek zegara np. 10 m nad ziemią wieje wiatr południowy, natomiast na wysokości 3 km nad ziemią notuje się wiatr zachodni. Dość często obserwuje się jednak sytuację odwrotną . Kierunkowy uskok wiatru w pionie sprzyja występowaniu burz superkomórkowych oraz tworzeniu się mezocyklonowych trąb powietrznych (zwłaszcza, gdy duża skrętność występuje w pierwszym, dolnym kilometrze troposfery).

[Roba]

"burza się wraca" - takie zdanie słyszałem często w dzieciństwie, a teraz dziękuję koledze za wyjaśnienie.

[navi77]

Zgadza się Roba ale to się rzadko zdarza by cała struktura burzowa ponownie się cofała. Znacznie częściej tworzą się zjawiska typu linii oskrzydlającej gdzie podczas szybkiej konwekcji znowu w ciągu kilkunastu minut tworzą się cumulonimbusy a z nimi burze często o gwałtownym przebiegu. Warto dodać o zstępujących prądach które po zejściu na ziemię wtedy rozchodzą się w różnych kierunkach. Zdarza się że po przejściu burzy lub po przechodzeniu jej bokiem w niewielkiej odległości od obserwatora wieje silny zimny wiatr od niej, można odnieść wrażenie że ta chmura burzowa nadchodzi jednak w większości przypadków ma swoją trajektorię którą się kieruje. Nie dotyczy to superkomórek które charakteryzują się mezoskalowym obrotem prądu wstępującego, mogą zmieniać swoją trasę na lewo lub prawo od średniego wiatru posiadają mezocyklon wirujący przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i jest groźne jeśli generują grad i trąbę powietrzną bo utrudnia to dokładne ostrzeganie przed tym żywiołem.