Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny

[Paweł Baran]

Spojrzenie w lutowe niebo 2016
„ Gdy ciepło w lutym, zimno w marcu bywa”
Przysłowie oddaje nasze zaniepokojenie, jak na razie ciepłą zimą, i chyba będziemy musieli się jednak przygotować na nowe kaprysy tegorocznej aury. Natomiast precyzyjniej możemy coś powiedzieć o „pogodzie kosmicznej”, czyli co nas czeka w tym miesiącu na firmamencie niebieskim. Jednakowoż od samego tytułu „lutowe niebo” każdemu robi się zimno, aż ciarki przechodzą po plecach. Zatem, pozostaje nam tylko ciepłe i optymistyczne spojrzenie w niebo, a karnawał w tym roku będzie krótki, bowiem już 10 lutego będzie Popielec. W tym najkrótszym, często najchłodniejszym miesiącu roku, w Małopolsce przybędzie dnia ponad półtorej godziny. Przyznacie Państwo, że brzmi to bardzo optymistycznie. Słońce, chociaż jeszcze nadal przebywa na południowej półkuli nieba, to mimo wszystko systematycznie pnie się po Ekliptyce coraz wyżej i wyżej, przez co dnia nam znacząco przybywa.
W dniu pierwszego lutego Słońce w Krakowie wschodzi o godz. 7.14, a zachodzi o 16.32; czyli dzień będzie trwał 9 godzin i 18 minut. Natomiast 29 lutego wschód Słońca nastąpi o godz. 6.25, a zachód o 17.21; zatem długość dnia wyniesie już 10 godzin i 56 minut; dzień będzie zatem dłuższy od najkrótszego dnia roku (22.XII) o 2 godz. i 51 minut. Ponadto, w piątek 19 lutego o godz. 10.48, Słońce wstępuje w znak Ryb; a za dalszy miesiąc w znak Barana – czyli wtedy będziemy mieli początek astronomicznej Wiosny, oby nie tylko w kalendarzu!
Słońce w tym miesiącu wykazywać będzie średnią aktywność magnetyczną. Mimo tego, zawsze należy się liczyć z możliwością pojawienia paru grup plam na jego tarczy i towarzyszącym im nagłym wyrzutem plazmy w przestrzeń międzyplanetarną, szczególnie w pierwszej i ostatniej dekadzie lutego. Może w związku z tym, zaobserwujemy w zjawisko zorzy polarnej?
Ciemne, bezksiężycowe noce, dogodne do obserwacji astronomicznych, wystąpią na przełomie pierwszego i drugiego tygodnia miesiąca, a kolejność faz Księżyca będzie następująca: ostatnia kwadra 1.II. o godz. 04.29, nów 8.II. o godz. 15.39, pierwsza kwadra 15.II. o godz. 08.46 i pełnia 22.II. o godz. 19.20. W perygeum (najbliżej Ziemi) znajdzie się Księżyc 11.II. o godz. 04, a w apogeum (najdalej od Ziemi) będzie 27.II. o godz.. 04.
Jeśli chodzi o planety, to Merkurego będzie można dostrzec przez cały miesiąc, tuż po zachodzie Słońca nad południowo - zachodnim horyzontem. Z całą pewnością odszukanie Merkurego, na wieczornym niebie, ułatwi nam rogalik Księżyca, który 6.II. o godz. 18, zbliży się do planety na odległość 4 stopni. Natomiast Wenus jako Gwiazda Poranna, przez cały miesiąc króluje swym blaskiem, na co najmniej godzinę przed świtem, jednak z dnia na dzień coraz to niżej nad południowo-wschodnim horyzontem. Czerwonawy Mars widoczny będzie przez cały miesiąc w drugiej połowie nocy, goszcząc w gwiazdozbiorze Wagi. Jowisza, który wschodzi tuż po północy, wraz z jego gromadką księżyców, możemy obserwować przez cały miesiąc na południowo - wschodnim niebie, w gwiazdozbiorze Lwa. Nad ranem 24 lutego o godz. 5, do planety zbliży się Księżyc, tuż po pełni, na odległość prawie 2 stopni. Natomiast późno, w drugiej połowie nocy, w gwiazdozbiorze Wężownika dostrzeżemy Saturna z pierścieniami. Zaś wieczorem nisko nad południowo-zachodnim horyzontem, w gwiazdozbiorze Ryb, możemy dostrzec przez lunetę planetę Uran. Neptun goszczący w Wodniku, już z początkiem lutego zniknie w promieniach zachodzącego Słońca, aby pojawić się nam na porannym niebie, ale dopiero w połowie marca.
Należy też pamiętać, jak przystało na miłośników astronomii, że w piątek 19 lutego, przypada 543 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika i z tej okazji, aby te wszystkie zjawiska na niebie móc dobrze zaobserwować, warto złożyć wizytę w Młodzieżowym Obserwatorium Astronomicznym w Niepołomicach (tel. 12-281-15-61).
W tym miesiącu nie „przewiduje się” bogatych deszczy meteorów, chociaż 25 lutego przypada maksimum mało aktywnego roju, promieniującego z okolicy „delty” w gwiazdozbiorze Lwa. Księżyc dwa dni po pełni będzie nam przeszkadzał w ich wieczornych obserwacjach. Jak z tego widać, luty – choć krótki – to będzie dość interesujący dla miłośników obserwacji nieba.
Dysponując zaś wolna chwilą, zachęcam gorąco Państwa do wieczornych spacerów, a przy okazji spójrzmy w niebo, pamiętając jednocześnie o staropolskim przysłowiu:
„ Gdy luty stały - to wiosną bywają upały"


Adam Michalec
http://orion.pta.edu.pl/niebo/spojrzeni ... niebo-2016

[Paweł Baran]

Wschody i zachody Słońca w Krakowie - Luty 2016

Dlug. Dłuższy Krótszy Fazy Ksieżyca,
Data Ws Za Dnia od od Przew. akt. Slonca
h m h m h m Najkrot Najdluz (m, s, d, bd) h m
1.Pon 07 14 16 32 9 18 1 13 7 05 d Ost. kwad. 04 28
2.Wto 07 13 16 34 9 21 1 16 7 02 d - duza
3.Sro 07 12 16 36 9 24 1 19 7 59 d
4.Czw 07 10 16 38 9 28 1 23 6 55 d
5.Pia 07 08 16 39 9 31 1 26 6 52 d
6.Sob 07 07 16 41 9 34 1 29 6 49 s - srednia
7.Nie 07 05 16 43 9 38 1 33 6 45 s h m
8.Pon 07 04 16 45 9 41 1 36 6 42 s Now 15 39
9.Wto 07 02 16 46 9 44 1 39 6 39 s
10.Sro 07 01 16 48 9 47 1 42 6 36 s
h
11.Czw 06 59 16 50 9 51 1 46 6 32 s Ks. w perygeum 04
12.Pia 06 57 16 52 9 55 1 50 6 28 m - mala
13.Sob 06 55 16 53 9 58 1 53 6 25 m
14.Nie 06 54 16 55 10 01 1 56 6 22 m h m
15.Pon 06 52 16 57 10 05 2 00 6 18 m I kwadra 08 46
16.Wto 06 50 16 59 10 09 2 04 6 14 m
17.Sro 06 48 17 00 10 12 2 07 6 11 m
18.Czw 06 46 17 02 10 16 2 11 6 07 m
19.Pia 06 44 17 04 10 20 2 15 6 03 m
20.Sob 06 42 17 06 10 24 2 19 5 59 s

21.Nie 06 41 17 08 10 27 2 22 5 56 s h m Wschody i zachody Slonca w Krakowie - Luty 2016
22.Pon 06 39 17 09 10 30 2 25 5 53 s Pelnia 19 20
23.Wto 06 37 17 11 10 34 2 29 5 49 s
24.Sro 06 35 17 13 10 38 2 33 5 45 s
25.Czw 06 33 17 15 10 42 2 37 5 41 s
26.Pia 06 31 17 16 10 45 2 40 5 38 d h
27.Sob 06 29 17 18 10 49 2 44 5 34 d Ks. w apogeum 04
28.Nie 06 27 17 19 10 52 2 47 5 31 d
29.Pon 06 25 17 21 10 56 2 51 5 27 d


Dane wyznaczone na podstawie:
The American Ephemeris and Nautical Almanac * 2016
w Staniątkach, dnia 30 listopada 2015

Adam Michalec

http://orion.pta.edu.pl/niebo/wschody-i ... -luty-2016

[Paweł Baran]

Niebo w pierwszym tygodniu lutego 2016 roku
Animacja pokazuje położenie Księżyca oraz planet Mars, Saturn, Wenus i Merkury w pierwszym tygodniu lutego 2016 roku.
Animację wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Początek lutego będzie atrakcyjny dla osób wstających przed wschodem Słońca, ponieważ cztery widoczne po wschodniej stronie nieba planety odwiedzi zdążający do nowiu Księżyc. Dodatkowo zmniejszać się będzie odległość między Wenus a Merkurym, jak również między Marsem a Saturnem. O tej samej porze, lecz po zachodniej stronie nieba, można obserwować planetę Jowisz, która jednak lepiej jest widoczna przed północą, gdy dopiero wspina się po nieboskłonie. Z wieczornego nieba praktycznie zniknęła już planeta Neptun, ale wciąż można obserwować Urana. Siódma planeta Układu Słonecznego będzie dobrze widoczna jeszcze przez kilka tygodni. Blisko Gwiazdy Polarnej wędruje słabnąca kometa C/2013 US10 (Catalina). Dzięki swojemu położeniu jest ona widoczna całą noc.

Minionej właśnie nocy Księżyc przeszedł przez ostatnią kwadrę i dąży do nowiu, przez który przejdzie za tydzień, w poniedziałek 8 lutego, po południu naszego czasu. Przez najbliższe dni Srebrny Glob odwiedzi gwiazdozbiory Wagi, Skorpiona, Wężownika i Strzelca, w których obecnie przebywają aż cztery planety Układu Słonecznego: Mars w Wadze, Saturn w Wężowniku oraz Wenus i Merkury w Strzelcu. Wszystkie one będą miały bliskie spotkanie z Księżycem, choć żadna z nich nie zostanie zakryta.

Pierwszy spotkanie z Księżycem miał Mars, który wędruje przez gwiazdozbiór Wagi i w tym tygodniu przetnie linię, łączącą dwie najjaśniejsze gwiazdy tej konstelacji, czyli Zuben Eschamali (β Lib, jasność +2,6 magnitudo) i Zuben Elgenubi (α Lib, jasność +2,8 magnitudo). Mars przetnie tę linię w środę 3 lutego, a wcześniej, w poniedziałek 1 lutego i we wtorek 2 lutego zbliży się na niewiele ponad 1° do pierwszej z wymienionych gwiazd. Dodatkowo w poniedziałek Czerwonej Planecie towarzyszył Księżyc w fazie 49%, który o godzinie podanej na mapce znajdował się niecałe 3° na północny zachód od Marsa. Dobę później naturalny satelita Ziemi przesunie się kilkanaście stopni na południowy wschód i o tej samej porze będzie świecił w fazie 40%, 10° na lewo od Marsa. Sam Mars ma obecnie jasność +0,7 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza przekroczyła już średnicę 7". Faza wciąż jest mała i wynosi 90%. Szkoda tylko, że w naszych szerokościach geograficznych ta planeta wznosi się maksymalnie jedynie na nieco ponad 20°, przez co ruchy atmosfery ziemskiej mogą sporo utrudniać jej obserwacje nawet podczas górowania.

Środę 3 lutego i czwartek 4 lutego Księżyc ma zarezerwowane na spotkanie z Saturnem. W tych dniach jego tarcza będzie oświetlona odpowiednio w 30 i 21 procentach. We wtorek na godzinę przed świtem (na tę porę wykonane są mapki animacji) Księżyc będzie się znajdował niecałe 8° na północny zachód od Saturna, do którego Mars zbliżył się już na mniej niż 30°. Bliżej Księżyca - 5°, tyle że na południowy zachód znajdowała się będzie gwiazda Graffias, czyli świecąca z jasnością +2,5 magnitudo β Scorpii, która jest szerokim układem podwójnym, o separacji składników 14". Można zatem próbować ją rozdzielić nawet przez lornetkę. W tym samym momencie 9° prawie dokładnie pod Księżycem odnaleźć będzie można najjaśniejszą w całym Skorpionie gwiazdę Antares. Jest ona raczej łatwa do rozpoznania, bo poza blaskiem +1 magnitudo wyróżnia ją wyraźna czerwono-pomarańczowa barwa. Saturn

[Paweł Baran]

ma w tej chwili jasność +0,5 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 16". Maksymalna elongacja Tytana, tym razem wschodnia, przypada w środę 3 lutego. Tego dnia Tytan oddali się od swojej planety macierzystej na ponad 2,5 minuty kątowej, czyli prawie 10 średnic kątowych Saturna.

Na kolejne ciekawe spotkanie Księżyca z innymi ciałami niebiańskimi nie trzeba będzie długo czekać. W weekend spotka się on z oboma wewnętrznymi planetami Układu Słonecznego, czyli z Wenus i Merkurym. Szczególnie warto będzie wstać w sobotę 6 lutego, gdy Księżyc w fazie 7% na godzinę przed świtem będzie świecił 3,5 stopnia prawie dokładnie nad Wenus oraz 6° na zachód od Merkurego (pierwsza planeta od Słońca będzie na godzinie 7 względem Księżyca). Dodatkowo między Księżycem a Wenus znajdował się będzie charakterystyczny wianuszek gwiazd z północno-wschodniej części Strzelca. Tego dnia Wenus będzie świeciła z jasnością -4 magnitudo, jej tarcza będzie miała średnicę 12" i fazę 86%. W przypadku Merkurego będzie to odpowiednio: 0 magnitudo, 7" i 60%. Obie planety będzie dzieliło wtedy jedynie 5°, zatem zmieszczą się one razem w polu widzenia lornetki. Dobę później godzinę przed świtem Księżyc będzie właśnie wschodził i 15 minut później wzniesie się na wysokość zaledwie 2°. Merkury będzie się wtedy znajdował jakieś 8° na prawo od niego.

W miarę możliwości warto porównać wygląd tarcz Merkurego i Marsa, które będą miały podobną wielkość, lecz wyraźnie różną fazę. Może być to jednak trudne, ponieważ Merkury o opisywanej porze zajmuje pozycję na wysokości zaledwie 2° i żeby ją w ogóle dostrzec, trzeba dysponować odpowiednio odsłoniętym widnokręgiem.
Mapka pokazuje położenie Jowisza w pierwszym tygodniu lutego 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher -

Źródło: StarryNight
Na porannym niebie można obserwować jeszcze Jowisza, lecz o tej porze zniża się on już na niebie zachodnim, ponad 80° na północny zachód od Marsa. Znacznie lepiej Jowisz jest widoczny kilka godzin wcześniej, gdyż pojawia się na nieboskłonie już przed godziną 20, najwyżej nad widnokręgiem - ponad 40° - znajduje się po godzinie 2, a o godzinie podawanej na poprzedniej animacji jest już tylko w połowie tej wysokości i do tego na jaśniejącym niebie. Do opozycji Jowisza został miesiąc i planeta obecnie szybko zyskuje na jasności i rozmiarach kątowych. Pod koniec tygodnia blask Jowisza urośnie do -2,4 magnitudo, a jego tarcza zwiększy swoje rozmiary do 43". Zatem do wschodu Księżyca i Wenus jest on najjaśniejszym obiektem nocnego nieba (nie licząc oczywiście sztucznych satelitów Ziemi, które mogą być znacznie jaśniejsze). Jowisz porusza się ruchem wstecznym, co najłatwiej zaobserwować, porównując jego położenie względem gwiazdy Zavijava (β Vir), która świeci z jasnością obserwowaną +3,6 magnitudo (na mapce jest to pierwsza gwiazda na lewo i w dół od Jowisza, wzdłuż zaznaczonej na zielono ekliptyki). W ciągu tygodnia Jowisz oddali się od niej o ponad 0,5 stopnia, powiększając dystans do prawie 6°.

W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):

[Paweł Baran]

• 2 lutego, godz. 20:58 - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 3 lutego, godz. 0:14 - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 3 lutego, godz. 0:20 - zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 3 lutego, godz. 3:18 - zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 3 lutego, godz. 5:50 - minięcie się Ganimedesa (N) i Europy w odległości 16", 25" na zachód od tarczy Jowisza,
• 3 lutego, godz. 6:04 - Europa chowa się w cień Jowisza, 22" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 4 lutego, godz. 3:00 - minięcie się Ganimedesa (N) i Kallisto w odległości 24", 235" na zachód od tarczy Jowisza,
• 5 lutego, godz. 0:24 - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 5 lutego, godz. 0:38 - Kallisto chowa się w cień Jowisza, 61" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 5 lutego, godz. 1:58 - wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 5 lutego, godz. 3:14 - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 5 lutego, godz. 3:58 - wyjście Kallisto z cienia Jowisza, 33" na zachód od tarczy planety (koniec zaćmienia),
• 5 lutego, godz. 4:42 - zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 5 lutego, godz. 4:58 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 5 lutego, godz. 5:20 - minięcie się Europy (N) i Kallisto w odległości 25", 12" na zachód od tarczy Jowisza,
• 5 lutego, godz. 5:42 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 5 lutego, godz. 7:14 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 5 lutego, godz. 21:35 - minięcie się Europy (N) i Ganimedesa w odległości 10", 175" na zachód od tarczy Jowisza,
• 6 lutego, godz. 2:08 - Io chowa się w cień Jowisza, 13" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 6 lutego, godz. 5:06 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 6 lutego, godz. 21:25 - minięcie się Io (N) i Ganimedesa w odległości 13", 48" na wschód od tarczy Jowisza,
• 6 lutego, godz. 23:26 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 6 lutego, godz. 23:30 - wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 6 lutego, godz. 23:52 - minięcie się Io (N) i Europy w odległości 11", 5" na wschód od tarczy Jowisza,
• 7 lutego, godz. 0:08 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 7 lutego, godz. 1:42 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 7 lutego, godz. 2:22 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 7 lutego, godz. 20:36 - Io chowa się w cień Jowisza, 12" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 7 lutego, godz. 23:34 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).

[Paweł Baran]

Animacja pokazuje położenie komety C/2013 US10 (Catalina) w pierwszym tygodniu lutego 2016 roku.
Animację wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Kometa C/2013 US10 (Catalina) nadal wędruje niedaleko Gwiazdy Polarnej, ale przeszła do kolejnego gwiazdozbioru, którym jest Żyrafa. i wędruje już na południe. Na razie jeszcze kometa jest dość blisko (na początku lutego niecałą jednostkę astronomiczną) Ziemi, ale do końca tego miesiąca będzie ponad 2 razy dalej, niż obecnie. Odbije się to oczywiście na warunkach widoczności tej komety. Stopniowo będzie ona zwalniać swój ruch na niebie, z biegiem czasu malała będzie też jej jasność. Na razie kometa jest jeszcze dość jasna. Niektórzy oceniają jej sumaryczny blask na +6,5 magnitudo.

Dokładną mapkę z trajektorią komety C/2013 US10 (Catalina) do końca lutego br., wykonaną w programie Nocny Obserwator, można pobrać tutaj.
Mapka pokazuje położenie Urana w pierwszym tygodniu lutego 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Na wieczornym, zachodnim nieboskłonie pozostała już tylko planeta Uran. Neptun 25 lutego będzie w koniunkcji ze Słońcem (niecałe 2 tygodnie później Jowisz będzie w opozycji, zatem obie planety są teraz po przeciwnych stronach nieba) i już w zasadzie jest niewidoczny, ponieważ gdy się zrobi odpowiednio ciemno do jego obserwacji, jest on już bardzo nisko nad widnokręgiem i każdego kolejnego wieczora będzie coraz niżej.

Natomiast Uran jest jeszcze widoczny całkiem dobrze. Do jego koniunkcji ze Słońcem zostało jeszcze ponad 2 miesiące i na początku nocy astronomicznej (w tym tygodniu około 18:30) wznosi się on jeszcze na ponad 35° nad widnokrąg - w tym samym momencie Neptun jest już tylko 4° nad horyzontem. Mapka pokazuje sytuację półtorej godziny później, gdy Uran zbliży się do widnokręgu na nieco ponad 20°. Planeta świeci blaskiem +5,9 magnitudo i jest prawie na linii, łączącej zachodni bok charakterystycznego trójkąta równobocznego, złożonego z gwiazd 77 (południowa, jasność +6,3 mag), 73 (zachodnia, jasność 6,0 mag) i 80 (wschodnia, jasność 5,5 mag) Piscium z gwiazdą ε Piscium, o jasności obserwowanej +4,3 mag. Urana można odnaleźć niecałe 2° od gwiazdy ε Psc i jednocześnie pół stopnia od gwiazdy 73 Psc - na mapce we wstawce jest ona tuż na lewo od litery "P" w podpisie "80 Psc".

Dodał: Ariel Majcher
Uaktualnił: Ariel Majcher
http://news.astronet.pl/7745

[marcin.p1]

Nie wiem czy to skopiowane czy napisane ale jest błąd.
W pierwszym poście na górze pisze: ''Jowisza, który wschodzi tuż po północy, .... '''
A poniżej w 3 poście możemy przeczytać :
''Znacznie lepiej Jowisz jest widoczny kilka godzin wcześniej, gdyż pojawia się na nieboskłonie już przed godziną 20 .... ''

Więc kiedy on wschodzi

[margor55]

Okolo dwudziestej, ale to nie jest blad Pawla

[Paweł Baran]

Słuchajcie ja tylko wyszukuję kopiuję i dodaje na dodatek dodaję linka, autora a jak jest nawet to źródło skąd pochodzi dany temat innej opcji nie widzę. Upominanie poprawianie bez zgody autora tematu, nie poprawiam, robił tego nie będę, jak już kiedyś pisałem są to Astronomiczne Wiadomości z Internetu wszystkie, jakie znajdę oraz jak mam czas dodaję, dla nas, chociaż czasem i tego czasu mi brakuje, przy okazji proszę osoby jak widzą niech dodadzą wiadomość z linkiem do strony nie bez, już parę razy się tak przytrafiło.

[Janusz_P.]

Kilkukrotnie jako merytoryczny opiekun forum wychwyciłem grube błędy w cytowanych tu tekstach i dla dobra ogółu poprawiałem to ręcznie ale tego akurat nie czytałem i nie zauważyłem

[Paweł Baran]

Niebo w drugim tygodniu lutego 2016 roku
Mapka pokazuje położenie Księżyca i Urana w drugim tygodniu lutego 2016 roku Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
W poniedziałek 8 lutego Księżyc przeszedł przez nów i w najbliższych kilkunastu dniach będzie widoczny wieczorem, gdy będzie dążył do pełni, a w środku tego tygodnia w niezbyt dużej odległości minie planetę Uran. Całą noc w gwiazdozbiorze Żyrafy można obserwować kometę C/2013 US10 (Catalina), zaś niewiele krócej - zbliżającą się do opozycji planetę Jowisz. Na niebie porannym ostatnia szansa na odnalezienie Merkurego. Nieco lepiej widoczna jest Wenus, ale ta planeta również niedługo zginie w blasku zorzy porannej. Coraz lepsze za to są warunki obserwacyjne planet Mars i Saturn.

Zima jest już na półmetku i jak zawsze o tej porze roku na wieczornym niebie występują bardzo dobre warunki widoczności Księżyca w fazie tuż po nowiu i znajdujących się w tym samym rejonie nieba planet. A to dzięki temu, że ekliptyka w najbliższych miesiącach będzie tworzyć wtedy duży kąt z widnokręgiem i znajdujące się blisko niej obiekty (takie jak Księżyc, czy planety) są dobrze widoczne nawet w niewielkiej odległości kątowej od Słońca. Przykładem jest właśnie Srebrny Glob, który w poniedziałek 8 lutego przeszedł przez nów i już następnego wieczora, we wtorek 9 lutego będzie można wypatrzyć go tuż po zmierzchu, nisko nad zachodnim widnokręgiem. Godzinę po zachodzie Słońca (na tę porę wykonana jest mapka) Księżyc będzie miał fazę 1% i będzie zajmował pozycję na wysokości niecałych 3° nad horyzontem. To wszytko sprawi, że nie będzie on łatwym celem do odszukania, ale jeśli się to uda - satysfakcja będzie tym większa.

W kolejnych dniach naturalny satelita Ziemi odwiedzi gwiazdozbiory Wodnika, Ryb, Wieloryba i Barana. Niestety dopiero w tym ostatnim gwiazdozbiorze są dość jasne gwiazdy, lecz akurat od nich Księżyc będzie dość daleko. W środę 10 lutego i czwartek 11 lutego Srebrny Glob będzie miał fazę odpowiednio 6 i 12%, o tej samej porze doby będzie też znacznie wyżej nad widnokręgiem. W środę będzie to mniej więcej 13°, zaś dobę później - prawie dwa razy więcej. W tych dniach z dostrzeżeniem Księżyca na ciemniejącym niebie nie powinno być już kłopotów. Bardzo ładnie widoczne będzie tzw. światło popielate, czyli nocna część naszego naturalnego satelity, oświetlona światłem odbitym od atmosfery Ziemi.

Piątek 12 lutego będzie pierwszym dniem w tym tygodniu, w którym Księżyc spotka się z ciekawym, choć nie wyróżniającym się blaskiem ciałem niebiańskim, a będzie to planeta Uran. Przedostatnia planeta Układu Słonecznego jest obecnie prawie 55° od Słońca, ale dzięki korzystnym warunkom obserwacyjnym zachodzi dopiero 5 godzin po nim, a na początku nocy astronomicznej - w tym tygodniu około godz. 18:45 - zajmuje ona pozycję na wysokości prawie 30° nad widnokręgiem, zatem wciąż jest widoczna dobrze. Jasność obserwowana Urana to teraz +5,9 magnitudo i świeci około 100 minut kątowych na południowy wschód od znacznie jaśniejszej od niego gwiazdy ε Psc. Na początku tygodnia Uran przetnie linię, łączącą wspomnianą przed chwilą gwiazdę z gwiazdą 73 Psc, czyli najbardziej na północny zachód wysuniętą gwiazdę trójkąta równobocznego, złożonego z gwiazd o podobnej do Urana jasności. Jeśli komuś jeszcze nie udało się go zobaczyć, a chciałby to zrobić, to w tym tygodniu jest znakomita okazja ku temu. Właśnie w piątek 12 lutego bardzo blisko tej planety przejdzie Księżyc w fazie 21%. W momencie zachodu Słońca opisywana odległość będzie wynosić nieco ponad 2°, zatem oba ciała niebiańskie będą się mieścić w polu widzenia

[Paweł Baran]

lornetki, a mała wciąż faza Księżyca nie będzie zbytnio utrudniać odnalezienia planety, choć oczywiście warto umieścić Księżyc poza polem widzenia lornetki, czy teleskopu.

Weekend Księżyc spędzi na pograniczu gwiazdozbiorów Wieloryba i Barana, a jego faza będzie wynosić 32% w sobotę 13 lutego i 43% dobę później. W momencie zachodu Słońca Księżyc będzie świecił wysoko na nieboskłonie, na wysokości sporo ponad 40°. Pierwszego dnia weekendu od 11 do 15° nad nim świecić będą 3 najjaśniejsze gwiazdy Barana: Hamal, Sheratan i Mesarthim. W niedzielę 14 lutego Księżyc będzie tworzył trójkąt prawie równoramienny ze wspomnianą przed chwilą gwiazdą Hamal i znaną gromadą otwartą gwiazd Plejady. O godzinie pokazanej na mapce Srebrny Glob od Hamala będzie dzieliło pona 17°, zaś od Plejad - 16°.
Mapka pokazuje położenie Jowisza w drugim tygodniu lutego 2016 roku. Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher
Po zapadnięciu ciemności na wschodnim nieboskłonie pojawia się planeta Jowisz. Do jej opozycji został miesiąc i jest ona widoczna coraz lepiej i przez coraz większą część nocy. W tym tygodniu Jowisz wschodzi niewiele po godzinie 19, czyli niecałe 2,5 godziny po zachodzie Słońca, górując przed godziną 2, na wysokości około 43°. W związku z bliskością opozycji jasność i rozmiary kątowe Jowisza dość szybko rosną. Obecnie świeci on blaskiem -2,4 magnitudo, a jego tarcza ma wielkość 44". Obie wielkości są już zatem duże i do opozycji zmienią się już niewiele. Jest to nadal wyraźnie mniej niż podczas tzw. wielkiej opozycji, która będzie miała miejsce w roku 2022, gdy blask Jowisza będzie o jeszcze ponad 0,5 magnitudo większy, a rozmiar tarczy przekroczy 50". Jednak nawet teraz nie jest to mało i nawet przez standardowe lornetki na statywach powinno dać się dostrzec pasy na jowiszowej tarczy.

W układzie księżyców galileuszowych Jowisza, w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):

[Paweł Baran]

• 8 lutego, godz. 19:33 - od wschodu Jowisza Io i jej cień na tarczy planety, blisko jej środka
• 8 lutego, godz. 20:10 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 8 lutego, godz. 20:48 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 9 lutego, godz. 21:54 - minięcie się Ganimedesa (N) i Io w odległości 12", 66" na wschód od tarczy Jowisza,
• 10 lutego, godz. 0:58 - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 10 lutego, godz. 3:38 - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 10 lutego, godz. 4:18 - zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 10 lutego, godz. 6:42 - zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 11 lutego, godz. 20:34 - minięcie się Europy (N) i Io w odległości 5", 104" na wschód od tarczy Jowisza,
• 12 lutego, godz. 3:02 - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 12 lutego, godz. 4:16 - wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 12 lutego, godz. 5:50 - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 12 lutego, godz. 6:50 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 12 lutego, godz. 7:00 - zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 13 lutego, godz. 0:42 - minięcie się Europy (N) i Ganimedesa w odległości 10", 180" na zachód od tarczy Jowisza,
• 13 lutego, godz. 4:02 - Io chowa się w cień Jowisza, 10" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 13 lutego, godz. 6:52 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 13 lutego, godz. 20:30 - wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 13 lutego, godz. 21:35 - minięcie się Kallisto (N) i Europy w odległości 24", 20" na zachód od tarczy Jowisza,
• 13 lutego, godz. 21:56 - Europa chowa się w cień Jowisza, 16" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 13 lutego, godz. 23:52 - minięcie się Io (N) i Ganimedesa w odległości 14", 36" na wschód od tarczy Jowisza,
• 14 lutego, godz. 1:20 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 14 lutego, godz. 1:46 - wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 14 lutego, godz. 1:50 - minięcie się Io (N) i Europy w odległości 11", 1" na wschód od tarczy Jowisza,
• 14 lutego, godz. 1:52 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 14 lutego, godz. 3:36 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 14 lutego, godz. 4:08 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 14 lutego, godz. 22:30 - Io chowa się w cień Jowisza, 10" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 15 lutego, godz. 1:18 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).

[Paweł Baran]

Animacja pokazuje położenie komety C/2013 US10 (Catalina) w drugim tygodniu lutego 2016 roku.
Animację wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Jeszcze dłużej niż Jowisza, bo przez całą noc, można obserwować kometę C/2013 US10 (Catalina), która w tym miesiącu będzie wędrowała przez gwiazdozbiór Żyrafy, kierując się ku gwiazdozbiorowi Perseusza. Kometa kontynuuje oddalanie się od Ziemi i od Słońca, stąd jej blask słabnie, a jej dobowy ruch się zmniejsza. W ostatnich dniach jej jasność oceniano na +7,4 magnitudo, czyli do jej obserwacji lornetka będzie raczej za słaba. Obecnie kometa znajduje się mniej więcej 17° od Gwiazdy Polarnej, a na początku tygodnia przetnie ona linię, łączącą Gwiazdę Polarną z Capellą, czyli najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji Woźnicy.

Dokładną mapkę z trajektorią komety C/2013 US10 (Catalina) do końca lutego br., wykonaną w programie Nocny Obserwator, można pobrać tutaj.
Animacja pokazuje położenie planet Mars, Saturn, Wenus i Merkury w drugim tygodniu lutego 2016 roku.
Animację wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Na niebie porannym coraz dalej od Słońca znajdują się planety Mars i Saturn. Czerwoną Planetę od Słońca dzieli właśnie 90°, czyli znajduje się ona w tzw. kwadraturze. Kwadratura poranna oznacza, że znajdujące się na Marsie łaziki widzą teraz Ziemię w maksymalnej elongacji wschodniej, zatem jest ona widoczna na marsjańskim niebie wieczornym, jakieś 37° od Słońca, czyli prawie tyle samo, co maksymalna elongacja Wenus z orbity Ziemi. Mars na naszym niebie pojawia się około godziny 5:30, świecąc na tle gwiazdozbioru Wagi, niecałe 5° na południowy wschód od gwiazdy Zuben Elgenubi (α Lib). W tym tygodniu Mars przetnie linię, łączącą gwiazdę Zuben Eschamali (β Lib) z gwiazdą Brahium (γ Lib). Do niedzieli 14 lutego jasność Marsa urośnie do +0,6 magnitudo, zaś jego tarcza zwiększy rozmiar do 8", przy wciąż małej jak na Marsa fazie 90%, która dzięki rosnącej tarczy jest coraz łatwiejsza do dostrzeżenia.

[Paweł Baran]

24° dalej wzdłuż ekliptyki, na tle gwiazdozbioru Wężownika, przebywa planeta Saturn, która pojawia się na nieboskłonie około godz. 3i do świtu osiąga maksymalną dobową wysokość nad horyzontem, ale jest to tylko mniej więcej 16°. O połowę tej wartości, tyle że na południowy zachód oddalona jest od Saturna gwiazda Antares, czyli najjaśniejsza gwiazda konstelacji Skorpiona. Świeci ona o pół magnitudo słabiej od Saturna (1,0 do 0,5), wyraźnie różni się też od Saturna kolorem. Maksymalna elongacja Tytana (tym razem zachodnia) przypada w piątek 12 lutego.

Dwie planety wewnętrzne widoczne są coraz słabiej. Merkurego można jeszcze próbować odnaleźć w pierwszej części tygodnia nisko nad południowo-wschodnim horyzontem, tuż przed świtem. Wenus jest widoczna znacznie lepiej, przede wszystkim ze względu na jasność, ale i ona szybko zbliża się do linii horyzontu i wkrótce też przestanie przebijać się przez zorzę poranną. Na animacji pokazane jest położenie planet 45 minut przed świtem. widać na niej wyraźnie, że obie planety widoczne są słabo. Merkury początkowo o tej porze znajduje się na wysokości zaledwie 1° i z każdym kolejnym dniem będzie coraz niżej. Stąd jeśli ktoś myśli jeszcze o polowaniu na Merkurego, to musi się spieszyć.Ułatwieniem w szukaniu tej planety jest fakt, że jej jasność powoli rośnie z 0 magnitudo na początku tygodnia do -1 na jego koniec. W tym czasie tarcza tej planety zmniejszy się z 7 do 6 sekund kątowych, a jej faza urośnie z 64 do 72%.

Na początku tego tygodnia Merkury był w maksymalnej elongacji zachodniej względem Słońca, zatem porusza się teraz dość wolno. Dzięki temu Wenus cały czas się do niego zbliża, zmniejszając dystans dzielący te dwie planety z 4,5 do 4 stopni. Warunki widoczności Wenus są niewiele lepsze, niż w przypadku Merkurego. O godzinach podanych na mapkach znajduje się ona na wysokości zaledwie 2,5 stopnia nad widnokręgiem. I gdyby nie to, że świeci z jasnością -3,9 wielkości gwiazdowej, to również byłaby trudna do odnalezienia, choć nawet teraz nie jest to takie proste. Tarcza drugiej planety od Słońca jest już bardzo mała, ma średnicę 12", za to duża jest faza: 88%.

W przypadku Wenus i Merkurego ujawnia się niekorzystne nachylenie ekliptyki do widnokręgu o tej porze doby (przeciwnie do sytuacji wieczornej). Przez to do końca lutego Wenus również zniknie z porannego widnokręgu w dużych szerokościach geograficznych północnych, mimo że 1 marca wciąż będzie oddalona od Słońca o jakieś 25°.

Dodał: Ariel Majcher
Uaktualnił: Ariel Majcher
http://news.astronet.pl/7749

[Paweł Baran]

Niebo w trzecim tygodniu lutego 2016 roku
Mapka pokazuje położenie Księżyca w trzecim tygodniu lutego 2016 roku
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
W minionym właśnie tygodniu z porannego nieba zniknęła planeta Merkury, zaś nadchodzące dni będą ostatnimi, w których będą jeszcze szanse na dostrzeżenie Wenus. Jednak wkrótce na porannym niebie zostaną tylko planety Mars i Saturn oraz będąca wtedy na zachodnim nieboskłonie planeta Jowisz. Ta ostatnia planeta szybko zbliża się do opozycji i można ją obserwować przez większą część nocy, a przez całą noc widoczna jest kometa C/2013 US10 (Catalina), zmierzająca coraz bardziej na południe. Wieczorem można jeszcze obserwować Urana. Jednak najmocniej świecił będzie dążący do pełni Księżyc, który w tym czasie przemierzy większość drogi między Uranem a Jowiszem.

Srebrny Glob będzie głównym aktorem nocnego nieba w najbliższych dwóch tygodniach. Na razie jego faza nie jest jeszcze bardzo duża, w poniedziałek 15 lutego o 8:47 naszego czasu Księżyc przejdzie przez I kwadrę, ale do niedzieli 21 lutego zwiększy się ona prawie do pełni, a do tego czasu odwiedzi on gwiazdozbiory Byka, Oriona, Bliźniąt, Raka i Lwa. Niestety nie ma w nich planet Układu Słonecznego, obfitują one za to w jasne gwiazdy, które dzięki obecności jasnego Księżyca będzie można zidentyfikować, jeśli komuś się to jeszcze nie udało.

Pierwszego dnia tego tygodnia w momencie zachodu Słońca naturalny satelita Ziemi będzie tuż przed górowaniem, świecąc na wysokości mniej więcej 50° nad południowym widnokręgiem. A dzięki korzystnemu nachyleniu ekliptyki będzie on świecił długo po zachodzie Słońca, znikając z nieboskłonu grubo po północy. O godzinie podanej na mapce tarcza Księżyca będzie oświetlona w 56% i będzie się znajdowała w środkowej części gwiazdozbioru Byka, ponad 10° na południowy wschód od Plejad i prawie 6,5 stopnia na zachód od Aldebarana, czyli najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji (jasność obserwowana +0,8 magnitudo). W kolejnych godzinach Księżyc będzie się zbliżał do Aldebarana i nawet go zakryje, jednak z Europy nie będzie można obserwować tego zjawiska. Niestety będzie to zakrycie głównie dla ryb i innych mieszkańców Oceanu Spokojnego, gdyż w zasadzie jedynym lądem, z którego dobrze będzie widać to zakrycie, to będą Hawaje i południowy kraniec Kamczatki. Zjawisko będzie można obserwować jeszcze w zachodnich Stanach Zjednoczonych, ale tam Księżyc będzie tuż przed zachodem, nisko nad widnokręgiem. Dobę później w Polsce tarcza Srebrnego Globu będzie oświetlona w 67% i przesunie się 7,5 stopnia na wschód od Aldebarana.

W środę 17 lutego Księżyc w fazie 77% odwiedzi gwiazdozbiór Oriona, natomiast dwa kolejne dni ma zarezerwowane na wizytę w Bliźniętach. Przy czym dwa pierwsze dni Księżyc spędzi w sąsiedztwie Alheny - trzeciej co do jasności gwiazdy Bliźniąt, z jasnością obserwowaną +1,9 wielkości gwiazdowej. W środę Srebrny Glob będzie zajmował pozycję około 8° na zachód od Alheny, zaś dobę później - 6° na wschód, ale już przy fazie 85%. W piątek 19 lutego księżycowa tarcza będzie oświetlona w 92%, a będzie można go odnaleźć na pograniczu gwiazdozbiorów Bliźniąt i Raka. Ponad 12° na północ od naturalnego satelity Ziemi znajdowały się będą dwie najjaśniejsze gwiazdy Bliźniąt, czyli Kastor i Polluks. Tyle samo, ale pod nim, świecić będzie Procjon, czyli najjaśniejsza gwiazda Małego Psa.

Przez dwa ostatnie dni tego tygodnia Księżyc będzie świecił tak jasno, że z jego poświaty będą wyłaniać się tylko najjaśniejsze gwiazdy i z obserwowaniem innych obiektów będą poważne kłopoty. Dotyczy to szczególnie opisanej niżej komety C/2013 US10 (Catalina). W sobotę faza Srebrnego Globu urośnie do 97%. Tej nocy będzie on świecił na tle gwiazdozbioru Raka, na linii łączącej dwie jasne gromady otwarte w tej konstelacji, umieszczone w katalogu Messiera, czyli M44 i M67. Od jaśniejszej i słynniejszej M44 Księżyc będzie oddalony o 6,5 stopnia, zaś od słabszej M67 - tylko o 2°. Jednak jego silny blask praktycznie uniemożliwi obserwacje obu gromad. W niedzielę 21 lutego faza Księżyca jeszcze urośnie, do 99%, zaś o godzinie podanej na mapce jakieś 8° na wschód od niego świecić będzie Regulus, czyli najjaśniejsza gwiazda Lwa, która mimo jasności obserwowanej +1,3 wielkości gwiazdowej przy sąsiedztwie tak jasnej tarczy Srebrnego Globu również nie będzie łatwa do odnalezienia.

[Paweł Baran]

Mapka pokazuje położenie Jowisza w trzecim tygodniu lutego 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Kolejna planeta jest znacznie jaśniejsza i początkowo jest widoczna po wschodniej stronie nieboskłonu. Jowisz - bo o nim mowa - jest już mniej niż miesiąc przed opozycją i to widać w jasności i rozmiarach tej planety, a także po zachowaniu się księżyców galileuszowych i ich cieni na jowiszowej tarczy. Obecnie blask Jowisza urósł do prawie -2,5 wielkości gwiazdowej i może on się pochwalić tarczą o rozmiarach 44", natomiast obserwując księżyce galileuszowe można zauważyć, że coraz mniej czasu mija od momentu wejścia na tarczę cienia któregoś z księżyców a ich właściciela, jak również to, że księżyce wchodzą w cień swojej planety macierzystej coraz bliżej jej tarczy. W okresie opozycji księżyce będą się meldowały na tarczy Jowisza jednocześnie ze swoimi cieniami, będą także wchodzić w cień Jowisza równocześnie z chowaniem się za jego tarcze, natomiast w następnych tygodniach - odwrotnie niż to ma miejsce teraz - na tarczy Jowisza najpierw będzie pojawiał się dany księżyc, a dopiero potem jego cień i z biegiem czasu ta różnica będzie rosła. Analogicznie teraz najpierw księżyce chowają się w cień swojej planety macierzystej, a potem są odkrywane przez jej tarczę (już po wyjściu z cienia), zaś po opozycji najpierw będzie widoczne zakrycie danego księżyca przez tarczę Jowisza, a potem wyjście z cienia. Jowisz porusza się ruchem wstecznym i zbliża się do gwiazdy σ Leonis, o jasności obserwowanej +4 magnitudo. W niedzielę 21 lutego odległość między tymi ciałami niebiańskimi spadnie do 1,5 stopnia.

W tym tygodniu mamy pecha i w układzie księżyców galileuszowych nie będzie zbyt dużo zjawisk, możliwych do zaobserwowania z terenu Polski. Sporo z nich będzie zachodziło za dnia, lub gdy Jowisz będzie pod widnokręgiem. Pełna lista zjawisk, widocznych w tym tygodniu z Polski (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night) pokazuje poniższa lista:

[Paweł Baran]

• 15 lutego, godz. 1:18 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 15 lutego, godz. 19:01 - od wschodu Jowisza Europa i jej cień na tarczy planety, księżyc blisko środka,jego cień - przy zachodnim brzegu tarczy planety,
• 15 lutego, godz. 19:08 - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 15 lutego, godz. 19:48 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 15 lutego, godz. 20:10 - zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 15 lutego, godz. 20:20 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 15 lutego, godz. 22:04 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 15 lutego, godz. 22:34 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 16 lutego, godz. 19:44 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 17 lutego, godz. 0:23 - minięcie się Ganimedesa (N) i Io w odległości 12", 76" na wschód od tarczy Jowisza,
• 17 lutego, godz. 4:56 - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 17 lutego, godz. 6:58 - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 18 lutego, godz. 22:45 - minięcie się Europy (N) i Io w odległości 5", 106" na wschód od tarczy Jowisza,
• 19 lutego, godz. 5:38 - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 19 lutego, godz. 6:34 - wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 20 lutego, godz. 3:49 - minięcie się Europy (N) i Ganimedesa w odległości 10", 184" na zachód od tarczy Jowisza,
• 20 lutego, godz. 5:56 - Io chowa się w cień Jowisza, 8" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 20 lutego, godz. 19:02 - Ganimedes chowa się w cień Jowisza, 20" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 20 lutego, godz. 23:50 - wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 21 lutego, godz. 0:30 - Europa chowa się w cień Jowisza, 11" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 21 lutego, godz. 2:14 - minięcie się Io (N) i Ganimedesa w odległości 14", 24" na wschód od tarczy Jowisza,
• 21 lutego, godz. 3:12 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 21 lutego, godz. 3:38 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 21 lutego, godz. 4:00 - wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 21 lutego, godz. 5:28 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 21 lutego, godz. 5:52 - zejście Io z tarczy Jowisza.

[Paweł Baran]

Kometa C/2013 US10 (Catalina) cały czas wędruje przez gwiazdozbiór Żyrafy, kierując się ku gwiazdozbiorowi Perseusza i w tym tygodniu przed godziną 19 będzie wędrować w okolicach zenitu. Początkowo będzie ona tworzyć trójkąt prawie równoramienny z gwiazdami Capella z Woźnicy i Mirfak z Perseusza. Równymi ramionami będą te, łączące Mirfaka z kometą i Mirfaka z Capellą, a bok, łączący kometę z Capellą będzie tylko kilka stopni dłuższy. Niestety kometa systematycznie oddala się od Słońca i od Ziemi. Kometa C/2013 US10 nie jest już najjaśniejszą kometą na niebie, jej jasność jest obecnie oceniana na jakieś +8 magnitudo i w kolejnych dniach nie można liczyć na poprawę w tym względzie. Chyba, że kometa wybuchnie, jednak w tej odległości od Słońca jest to bardzo mało prawdopodobny scenariusz. Dodatkowo w tym tygodniu zadania odszukania tej komety nie będzie ułatwiał silny blask księżycowej tarczy.

Wykonana w programie Nocny Obserwator dokładna mapka z trajektorią komety C/2013 US10 (Catalina) do początku marca 2016 r. jest do pobrania tutaj.
Animacja pokazuje położenie planet Mars, Saturn i Wenus w trzecim tygodniu lutego 2016 roku.
Animację wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Z czterech planet, widocznych przed świtem po wschodniej stronie nieba zostały już tylko trzy. W blasku Słońca zginęła planeta Merkury, przenosząc się na niebo wieczorne. Niebawem los Merkurego podzieli Wenus, która już jest widoczna bardzo słabo. Godzinę przed świtem druga planeta od Słońca jest jeszcze pod horyzontem, a 15 minut później jest już nad, ale 45 minut później jest to mniej niż 1°, zatem odszukanie Wenus jest bardzo trudne, jeśli w ogóle możliwe. Sporym ułatwieniem w szukaniu Wenus jest jej bardzo duża jasność, wynosząca - mimo niesprzyjających warunków - wciąż -3,9 wielkości gwiazdowej. Średnica tarczy planety spanie pod koniec tygodnia do 11", zaś faza urośnie do 89%.

W następnych tygodniach będzie tylko gorzej. Planeta już jest bardzo daleko od nas - prawie 1,5 jednostki astronomicznej i do czerwca będzie się jeszcze oddalać, dążąc do koniunkcji górnej, czyli przejściem za Słońcem. Potem Wenus przejdzie na niebo wieczorne, ale nachylenie ekliptyki do wieczornego zachodniego widnokręgu zmieni się do tego czasu na niekorzystne i planeta zacznie być widoczna jako tako na naszym niebie dopiero w drugiej dekadzie listopada. Zatem wraz z końcem lutego Wenus znika z nieba wysokich północnych szerokości geograficznych praktycznie na 9 miesięcy.

Dużo lepiej widoczne będą planety Mars i Saturn. Obie powoli zbliżają się do opozycji i ich warunki obserwacyjne się poprawiają. Mars pojawia się na nieboskłonie przed godziną 1 w nocy, zaś Saturn - mniej więcej 1,5 godziny później. Obie planety poruszają się ruchem prostym, czyli z zachodu na wschód, jednak Mars czyni to znacznie szybciej i w niedzielę 21 lutego dystans między planetami spadnie do 21° i coraz łatwiej obserwować je jednocześnie. Szybko rośnie jasność Czerwonej Planety, która pod tym względem wyprzedza właśnie Saturna. W tym tygodniu obie planety świecą podobnym blaskiem +0,5 magnitudo, ale Mars ma wyraźnie rdzawo-pomarańczową barwę. Za to tarcza Marsa (średnica 8") jest dwukrotnie mniejsza od tarczy Saturna (średnica 16"), ale obie planety mają podobne fazy (90% Mars i 100% Saturn).

Mars obecnie przebywa w połowie drogi między gwiazdą Zuben Elgenubi z Wagi - niestety nie zmieściła się na mapce - a gwiazdą Graffias ze Skorpiona. Od obu gwiazd Marsa dzieli obecnie po jakieś 9°. Natomiast Saturn przebywa blisko linii, łączącej kolejną gwiazdę ze Skorpiona, czyli Antaresa z gwiazdą Sabik z Wężownika. Saturn będzie nieco bliżej drugiej z wymienionych gwiazd (odpowiednio 6° i 8°). Maksymalna elongacja Tytana (tym razem wschodnia) przypada w piątek 19 lutego.

Dodał: Ariel Majcher
Uaktualnił: Ariel Majcher
http://news.astronet.pl/7753

[Paweł Baran]

Niebo w czwartym tygodniu lutego 2016 roku
Mapka pokazuje położenie Księżyca i Jowisza w czwartym tygodniu lutego 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Nocne niebo na koniec lutego zdominuje Księżyc w okolicach pełni, który w środę 24 lutego minie Jowisza i podąży ku coraz ciaśniejszej parze planet Mars - Saturn. Niestety dwie pierwsze planety Układu Słonecznego nikną w zorzy porannej i są niewidoczne. Natomiast wieczorem wciąż można obserwować ostatnią już z widocznych planet, czyli Urana. Przez całą noc w gwiazdozbiorze Żyrafy przebywa kometa C/2013 US10 (Catalina), która jednak coraz bardziej słabnie, a dodatkowo w jej odnalezieniu będzie przeszkadzał silny blask Księżyca, przez co w tym tygodniu nie jest ona dobrym celem do obserwacji.

Właśnie minął kolejny miesiąc zimy, co oznacza, że równo jeden miesiąc został do początku astronomicznej wiosny i dzień już się znacząco wydłużył. W środku tygodnia w Łodzi Słońce pojawi się na nieboskłonie o 6:38, a zniknie z niego o 17:14, zatem dzień będzie trwał 10 godzin i 36 minut, czyli prawie 3 godziny dłużej, niż podczas przesilenia zimowego. Słońce będzie też wędrowało już ponad 13° wyżej, niż pod koniec grudnia. W kolejnych tygodniach Słońce będzie dalej pięło się w górę, a dnia będzie dość szybko przybywać.

Po zmierzchu w najbliższych dniach głównym aktorem będzie Srebrny Glob, który w tym czasie odwiedzi gwiazdozbiory Lwa, Sekstantu i Panny, a we wtorek 22 lutego wieczorem - dokładnie o 19:20 polskiego czasu - przejdzie przez pełnię. W nocy z niedzieli 21 lutego na poniedziałek 22 lutego Księżyc miał fazę 99% i przebywał na tle gwiazdozbioru Lwa, około 7° na zachód od Regulusa, czyli najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji (jasność obserwowana +1,3 magnitudo). Do rana dystans między tymi ciałami niebiańskimi zmniejszył się o kolejne 2°.

Dwie noce później, z wtorku 23 lutego na środę 24 lutego Księżyc będzie już po pełni, lecz o godzinie podanej na mapce będzie miał również fazę 99%, tyle że terminator będzie po zachodniej stronie jego tarczy. Tej nocy Księżyc minie w małej odległości Jowisza, który po zniknięciu Wenus przejął pałeczkę najjaśniejszego po Słońcu i Księżycu naturalnego obiektu na niebie. We wtorek wieczorem, podczas wschodu obu ciał niebiańskich Księżyc będzie oddalony od Jowisza o jakieś 4,5 stopnia i w trakcie nocy dystans ten będzie się zmniejszał. Najbliżej Jowisza Księżyc będzie około godziny 4 rano, gdy dystans między nimi spadnie do mniej niż 2,5 stopnia.

Sam Jowisz świeci już bardzo jasno, blaskiem -2,5 wielkości gwiazdowej, również jego tarcza jest duża - ma rozmiar 44" - gdyż do jego opozycji zostało niewiele ponad 2 tygodnie. Planeta porusza się ruchem wstecznym, w tempie ponad 50 minut kątowych na tydzień, co zwłaszcza teraz jest bardzo dobrze widoczne, ponieważ jest ona bardzo blisko świecącej z jasnością obserwowaną +4 magnitudo gwiazdą σ Leonis. W ciągu tygodnia Jowisz zmniejszy dystans do tej gwiazdy z ponad 80 do 37 minut kątowych, a w kolejnym tygodniu zbliży się do niej jeszcze bardziej.

W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w najbliższych dniach będzie można zaobserwować następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):

[Paweł Baran]

• 22 lutego, godz. 3:02 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 22 lutego, godz. 3:47 - minięcie się Io (N) i Kallisto w odległości 14", 14" na wschód od tarczy Jowisza,
• 22 lutego, godz. 18:56 - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 22 lutego, godz. 19:42 - wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 22 lutego, godz. 21:42 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 22 lutego, godz. 21:44 - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 22 lutego, godz. 22:02 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 22 lutego, godz. 22:26 - zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 22 lutego, godz. 23:56 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 23 lutego, godz. 0:18 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 23 lutego, godz. 18:52 - Io chowa się w cień Jowisza, 6" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 23 lutego, godz. 21:28 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 24 lutego, godz. 2:54 - minięcie się Ganimedesa (N) i Io w odległości 12", 84" na wschód od tarczy Jowisza,
• 24 lutego, godz. 18:20 - od wschodu Jowisza Io i jej cień przy zachodniej krawędzi tarczy planety,
• 24 lutego, godz. 18:26 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 24 lutego, godz. 18:44 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 26 lutego, godz. 0:55 - minięcie się Europy (N) i Io w odległości 4", 109" na wschód od tarczy Jowisza,
• 27 lutego, godz. 7:00 - minięcie się Europy (N) i Ganimedesa w odległości 10", 185" na zachód od tarczy Jowisza,
• 27 lutego, godz. 23:02 - Ganimedes chowa się w cień Jowisza, 11" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 28 lutego, godz. 3:02 - Europa chowa się w cień Jowisza, 7" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 28 lutego, godz. 3:08 - wyjście Ganimedesa zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 28 lutego, godz. 4:34 - minięcie się Io (N) i Ganimedesa w odległości 14", 14" na wschód od tarczy Jowisza,
• 28 lutego, godz. 5:06 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 28 lutego, godz. 5:20 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 28 lutego, godz. 6:14 - wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 29 lutego, godz. 2:18 - Io chowa się w cień Jowisza, 4" na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 29 lutego, godz. 2:25 - minięcie się Kallisto (N) i Ganimedesa w odległości 24", 238" na wschód od tarczy Jowisza,
• 29 lutego, godz. 4:46 - wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).


W kolejnych nocach naturalny satelita Ziemi będzie wędrował przez rozległy gwiazdozbiór Panny, ostatniej nocy wkraczając do gwiazdozbioru Wagi. Panna jest drugim co do wielkości - zaraz po Hydrze - gwiazdozbiorem całego nieba, ale ma powierzchnię tylko 9 stopni kwadratowych mniejszą od powierzchni Hydry. Na przełomie lata i jesieni Słońce spędza w nim prawie półtora miesiąca. To widać też przy okazji wędrówki Księżyca, który na pokonanie całej tej konstelacji potrzebuje prawie 4 doby.

[Paweł Baran]

Do końca tygodnia blask Księżyca będzie malał i będzie on coraz mniej przeszkadzał w obserwacjach innych ciał niebiańskich. W nocy z czwartku 25 lutego na piątek 26 lutego tarcza Srebrnego Globu będzie oświetlona w 90% i będzie on zajmował pozycję niecałe 4° na południowy wschód od Porrimy - gwiazdy oznaczanej na mapach nieba grecką literą γ i świecącej z jasnością +2,7 magnitudo. Dobę później Księżyc przesunie się kilkanaście stopnia na południowy wschód, zmniejszając przy tym fazę do 84%. Tej nocy przejdzie on jakieś 4,5 stopnia na północ od Spiki, czyli najjaśniejszej gwiazdy Panny, której jasność obserwowana to +1 magnitudo.

W nocy z soboty 27 lutego na niedzielę 28 lutego Księżyc dotrze na pogranicze gwiazdozbiorów Panny i Wagi, a jego tarcza będzie oświetlona w 76%. Tej nocy Księżyc będzie zajmował pozycję mniej więcej 14° na wschód od Spiki i jednocześnie 8° na północny zachód od gwiazdy Zuben Elgenubi, czyli świecącej z jasnością +2,8 magnitudo gwiazdy z konstelacji Wagi, która na mapach nieba oznaczana jest grecką literą α.
Mapka pokazuje położenie Marsa i Saturna w czwartym tygodniu lutego 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Nad ranem w południowo-wschodniej części nieboskłonu można odnaleźć parę planet Mars - Saturn. Mars wędruje przez gwiazdozbiór Wagi, zaś Saturn - przez sąsiedni gwiazdozbiór Wężownika. Obie planety zbliżają się powoli do opozycji, przez którą Mars przejdzie w trzeciej dekadzie maja, a Saturn - na początku czerwca. Jeszcze przez jakiś czas obie planety będą poruszać się w tym samym kierunku, ruchem prostym i wtedy odległość między nimi będzie się zmniejszać, ponieważ Mars porusza się znacznie szybciej od Saturna (odpowiednio 3° na tydzień i 20' na tydzień). Obecnie odległość między oboma planetami spadła poniżej 20°, zatem obie planety można objąć wyciągniętą przed siebie dłonią.

Obie planety są widoczne coraz lepiej. Do końca tygodnia Czerwona Planeta zwiększy swój blask do +0,3 wielkości gwiazdowej, zaś średnica jej tarczy przekroczy 8". Mars ma wciąż małą, jak na niego fazę 90%, która dzięki rosnącej tarczy jest coraz lepiej widoczna. Natomiast Saturn świeci już słabiej od Marsa, z jasnością +0,5 magnitudo, ale jego tarcza jest prawie dwukrotnie większa od marsjańskiej, gdyż ma średnicę 16". Maksymalna elongacja Tytana, tym razem zachodnia, przypada w niedzielę 28 lutego.
Mapka pokazuje położenie Urana w czwartym tygodniu lutego 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight

[Paweł Baran]

Wieczorem, po drugiej stronie nieba świeci kolejna i ostatnia z widocznych teraz planet Układu Słonecznego, którą jest Uran. Ta planeta dość szybko zbliża się do koniunkcji ze Słońcem na początku kwietnia i mimo niedużej już odległości kątowej od niego zachodzi 4 godziny po nim. A to dzięki dużemu kątowi, jak tworzy ekliptyka z widnokręgiem. Obecnie Uran świeci z jasnością +5,9 wielkości gwiazdowej, zaś w tym tygodniu przetnie on linię, łączącą gwiazdę ε Psc z gwiazdą 80 Psc, czyli najbardziej na wschód wysuniętą gwiazdą z charakterystycznego trójkąta prawie równobocznego, niedaleko którego planeta kreśli pętlę w tym sezonie obserwacyjnym.
Animacja pokazuje położenie komety C/2013 US10 (Catalina) w czwartym tygodniu lutego 2016 roku.
Animację wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Cały czas przez gwiazdozbiór Żyrafy wędruje kometa C/2013 US10 (Catalina). Kometa już bardzo oddaliła się od Słońca i od Ziemi, przez co jej blask szybko spada. Dodatkowo jej obserwacji nie będzie ułatwiał silny blask bliskiego pełni Księżyca. Teraz jasność tej komety oceniana jest na +9 magnitudo, zatem do jej dostrzeżenia potrzebny jest teleskop o średnicy przynajmniej duże kilkanaście centymetrów. Oczywiście pod warunkiem, że na niebie nie będzie Księżyca. Sytuacja nie będzie się poprawiać, zatem ta notka jest ostatnią, w której napisałem o tej komecie. Zostało nam czekanie na następną tak jasną kometę i mieć nadzieję, że nie będzie trzeba czekać bardzo długo.

Dokładną mapkę z trajektorią komety C/2013 US10 (Catalina) do końca lutego br., wykonaną w programie Nocny Obserwator, można pobrać tutaj.

Dodał: Ariel Majcher
Poprawiła: Julia Liszniańska
Uaktualnił: Ariel Majcher
http://news.astronet.pl/7758

[Paweł Baran]

Niebo w pierwszym tygodniu marca 2016 roku
Mapka pokazuje położenie Księżyca, Marsa i Saturna w pierwszym tygodniu marca 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Czas upływa szybko i już zaczyna się trzeci miesiąc 2016 r. A w nim Jowisz znajdzie się w opozycji względem Słońca, zaś samo Słońce przekroczy równik niebiański i przejdzie na północną półkulę nieba i tym samym na północnej półkuli Ziemi rozpocznie się astronomiczna wiosna. Na początku marca najwięcej będzie się działo na niebie porannym, gdzie Księżyc przejdzie przez ostatnią kwadrę i będzie zbliżał się do nowiu, mijając po drodze Marsa oraz Saturna. Przez całą noc świeci będący kilka dni przed opozycją Jowisz, natomiast wieczorem można jeszcze obserwować Urana, jednak staje się to coraz trudniejsze.

W nadchodzących dniach Księżyc odwiedzi rejon nieba, przez który Słońce wędruje w listopadzie, grudniu i styczniu, czyli gwiazdozbiory Wagi, Skorpiona, Wężownika, Strzelca i Koziorożca. We wtorek 1 marca Srebrny Glob przejdzie przez ostatnią kwadrę i w kolejnych dniach jego tarcza będzie przybierać kształt coraz węższego sierpa.

Noc z niedzieli 28 lutego na poniedziałek Księżyc spędzi w pierwszym z wymienionych w poprzednim akapicie gwiazdozbiorów, gdzie w fazie 67% będzie przecinał linię, łączącą gwiazdę Zuben Eschamali, czyli najbardziej na północ wysuniętą jasną gwiazdę z konstelacji Wagi z gwiazdą Brachium, położoną przy południowej granicy tej konstelacji. O godzinie podanej na mapce od Zuben Eschamali Księżyc dzielił będzie dystans około 5°, zaś od Brachium - ponad 2-krotnie większy. Jednocześnie niecałe 8° na południowy wschód od Księżyca świecić będzie planeta Mars.

Najbliżej Marsa Księżyc będzie w dzień, gdy oba ciała niebiańskie będą pod widnokręgiem. A następnego ranka będzie można obserwować Księżyc w fazie 58%, zajmujący pozycję 5° na północny wschód od Czerwonej Planety, której jasność urośnie w ciągu tygodnia do +0,2 wielkości gwiazdowej, zaś średnica jej tarczy przekroczy 9", przy wciąż małej - jak na Marsa - fazie, równej 90%.

Kolejną planetę Układu Słonecznego naturalny satelita Ziemi minie kolejnego poranka, w środę 2 marca, a będzie to Saturn. Marsa i Saturna dzieli już od siebie niewiele ponad 16°, dlatego Księżycowi na przebycie tej odległości potrzebne jest niewiele ponad 24 godziny. O godzinie podanej na mapce Srebrny Glob będzie miał fazę 48% (III kwadra będzie miała miejsce tego samego dnia, niewiele po północy) i będzie się znajdował mniej niż 3° na północ do Saturna. Szósta planeta Układu Słonecznego świeci obecnie z jasnością +0,5 magnitudo, zaś jej tarcza ma średnicę 17". Maksymalna elongacja Tytana - tym razem wschodnia - przypada w tym tygodniu w niedzielę 6 marca.

Po minięciu planet Księżyc powędruje dalej na wschód, przez cały czas zmniejszając swoją fazę. W piątek 4 marca tarcza Srebrnego Globu będzie oświetlona już w 28% i będzie w gościach u gwiazdozbioru Strzelca. 5° na południe od niego będzie można odnaleźć jasną gromadę kulistą gwiazd M22 (jej jasność obserwowana to +6,5 magnitudo), zaś 8° pod Księżycem znajdowała się będzie gwiazda Nunki, czyli jedna z jaśniejszych gwiazd Strzelca, której jasność obserwowana +2 magnitudo.

[Paweł Baran]

Ostatnie ciekawe spotkanie Księżyca z innymi ciałami niebiańskimi będzie miało miejsce w niedzielę 6 marca. Tego ranka tarcza Księżyca będzie oświetlona już tylko 11%, a pojawi się na nieboskłonie już tylko 1,5 godziny przed Słońce. Na godzinę przed świtem Księżyc będzie zajmował pozycję na wysokości tylko 4° nad południowo-wschodnim widnokręgiem, świecąc na tle gwiazdozbioru Koziorożca. 3,5 i 5° na godzinie 1 względem Księżyca będzie można odnaleźć dwie jasne gwiazdy konstelacji Koziorożca, czyli Dabih i Deneb Algiedi. Jednak jasne tło nieba może uniemożliwić ich odnalezienie bez pomocy lornetki, lub innego przyrządu optycznego
Mapka pokazuje położenie Jowisza w pierwszym tygodniu marca 2016 roku.
Mapkę wykonano w GIMP-ie (http://www.gimp.org) na podstawie mapek z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Dodał: Ariel Majcher

Źródło: StarryNight
Do opozycji Jowisza pozostał nieco ponad tydzień. Posiadacze teleskopów oprócz dużej jasności i tarczy tej planety mogą również zauważyć, że cień danego księżyca pojawia się na tarczy niewiele czasu przed wejściem na nią swego właściciela, a same księżyce wchodzą w cień swojej planety macierzystej tuż przy zachodniej krawędzi jej tarczy. W okresie bezpośrednio poprzedzającym i następującym opozycję księżyce i ich cienie będą się pojawiały na tarczy Jowisza prawie jednocześnie, a w kolejnych tygodniach na tarczy Jowisza będzie pojawiał się jakiś księżyc, a potem będzie na niej można dostrzec jego cień. Analogicznie teraz, przed opozycją, księżyc wchodzi w cień swojej planety macierzystej po zachodniej jej stronie, a po wschodniej wychodzi zza planety. Natomiast po opozycji zjawiska te zamienią się miejscami, czyli nie będzie można zobaczyć wejścia danego księżyca w cień Jowisza, ponieważ po zachodniej stronie będą widoczne zakrycia księżyców przez Jowisza, zaś po przejściu księżyca na stronę wschodnią Jowisza będzie można obserwować wyjścia księżyców z cienia.

W tym tygodniu jasność Jowisza będzie wynosiła -2,5 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 44". Planeta minie gwiazdę σ Leonis, której jasność obserwowana to +4 magnitudo. Najbliżej siebie oba ciała niebiańskie będą w czwartek 3 marca, gdy będzie je dzieliło tylko 14', czyli pół średnicy Księżyca. W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można zaobserwować następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night) w poniższej tabeli: