Zakrycie jednego księżyca galileuszowego przez drugi!

[altanka]

Jakiś czas temu, gdzieś na którymś z forów ktoś dopytywał o ekstremalnie rzadkie zjawiska zakryciowe. Z przyjemnością donoszę całemu towarzystwu, że na stronie "Astronomy Picture of the Day" z dnia 26 listopada zobaczyć można (choć może trochę licho) sekwencję czasową zakrycia Io przez Callisto.
Jeśli zaś dobrze zrozumiałem angielskojęzyczny opis to wygląda na to, że tego typu zjawiska zdarzają się w seriach w cyklach 5 do 6-cio letnich. Czyli jakby nie tak znowu rzadko, jak można by sądzić.
Druga konstatacja pokazuje dobitnie gdzie my - amatorzy (a przynajmniej większość z nas) - znajdujemy się w sensie wielkości sprzętu. Dla nich 20 calowy teleskop jest MAŁY!
Pozdrowienia.

[piotrekguzik]

Jeśli zaś dobrze zrozumiałem angielskojęzyczny opis to wygląda na to, że tego typu zjawiska zdarzają się w seriach w cyklach 5 do 6-cio letnich. Czyli jakby nie tak znowu rzadko, jak można by sądzić.

Dobrze zrozumiałeś. To, że zdarza się to co 5-6 lat wynika z około 12-letniego okresu obiegu Jowisza wokół Słońca - co niecałe 6 lat (pół okresu obiegu Jowisza wokół Słońca), Ziemia przechodzi przez płaszczyznę orbit jego księżyców (właściwie to chyba raczej należałoby powiedzieć, że to ta płaszczyzna przechodzi przez nas...). Kiedy jesteśmy blisko tej płaszczyzny, to księżyce dość często się zakrywają czy "ćmią".

Zjawiska te wcale nie są takie rzadkie. Tu:

http://www.imcce.fr/hosted_sites/saimir ... h515he.htm

Można sobie wygenerować tabelę tych zjawisk podczas obecnego sezonu. Okazuje się, że w ciągu następnych kilkunastu miesięcy będziemy mieć kilkaset takich zjawisk, z czego pewnie kilkadziesiąt będzie można obserwować z Polski w dobrych warunkach.

Pozdrawiam
Piotrek Guzik

[daniel]

Ja to sobie wyobrażam, że takie cykle co 6 lat można porównać do pierścieni Saturna, a więc jeżeli np pierścień Saturna jest odchylony do nas kantem stając się niemal niewidocznym tak w przypadku księżyców Jowisza ich płaszczyzna orbity będzie do nas kantem co spowoduje te zakrycia.

[Janusz_P.]

Taki cykl wzajemnych zaćmień księżyców Jowisza dla Ziemi trwa koło 10 dni i najbliższa seria będzie w zimie od 24 stycznia do 5 lutego 2015.
Programem Guide 9.0 znalazłem aż sześć ciekawych zjawisk zaćmieniowych widocznych w nocy i jak Jowisz jest nad horyzontem w Polsce:

24 I 18h 55m UT Cal / Io
28 I 6h 21m UT Eur / Io
31 I 19h 35m UT Eur / Io
2 II 18h 20m UT Gan /Io
5 II 18h 59m UT Io / Gan
7 II 22h 01m UT Eur / Io

Oby pogoda była w zimie łaskawa

[marianowski]

Fajne gotowe zestawienie.A jakie rozbieżności z popularnym Stelarium które nieraz już oszukiwało rzeczywistość,nie chodzi o czas,ale o same zjawiska między księżycami

Jak widać na screenach zjawisko zachodzi w udziale Europy i Io,a nie Calisto i Io .
Z ciekawości sprawdzę jak to Calsky prognozuje.

[MateuszW]

Fajne gotowe zestawienie.A jakie rozbieżności z popularnym Stelarium które nieraz już oszukiwało rzeczywistość,nie chodzi o czas,ale o same zjawiska między księżycami

Masz włączone "symuluj prędkość światła"?

[piotrekguzik]

Taki cykl wzajemnych zaćmień księżyców Jowisza dla Ziemi trwa koło 10 dni i najbliższa seria będzie w zimie od 24 stycznia do 5 lutego 2015.
Programem Guide 9.0 znalazłem aż sześć ciekawych zjawisk zaćmieniowych widocznych w nocy i jak Jowisz jest nad horyzontem w Polsce:

24 I 18h 55m UT Cal / Io
28 I 6h 21m UT Eur / Io
31 I 19h 35m UT Eur / Io
2 II 18h 20m UT Gan /Io
5 II 18h 59m UT Io / Gan
7 II 22h 01m UT Eur / Io

Oby pogoda była w zimie łaskawa

Eee, taki cykl trwa znacznie więcej niż 10 dni (skąd w ogóle taka informacja?). A zjawisk widocznych z Polski będzie co najmniej kilkadziesiąt, a nie 6. Najbliższe już za kilka nocy:

2 XII około 23:30 UT Europa "zahaczy" Ganimedesa,
3 XII około 21:14 UT Io przejdzie na tle Ganimedesa,
6 XII około 22:15 UT Ganimedes zasłoni Io,
10 XII około 23:45 UT Io przejdzie na tle Ganimedesa,
12 XII około 23:30 UT Europa przejdzie na tle Io,
14 XII około 1:10 UT Ganimedes zakryje Io,

A do końca roku będzie jeszcze 10 dodatkowych.

[marianowski]

Masz włączone "symuluj prędkość światła"?

Samo włączenie bądź wyłączenie tej ikonki spowoduje różnice w czasie i nic więcej ale zjawisko nadal będzie tak samo przedstawione jak na screenach z postu,dlatego napisałem że nie o czas mi chodzi.

[marianowski]

Na szybko luknąłem dla porównania jak prezentują się zjawiska zapodane przez Piotra w Stelarium,i tu w czasie rozbieżności nie widać (poza piątką),tym bardziej że czas zjawisk podaje On"około" .
Szczególnie ciekawie wypadnie zakrycie i tu cytuje" 10 XII około 23:45 UT Io przejdzie na tle Ganimedesa,",jeśli wierzyć w to co pokazuje program show się zacznie bliziutko tarczy Jowisza,wyzwanie dla fotomajstrów .

Teraz tylko okienek w chmurach wyczekiwać.

[piotrekguzik]

Na szybko luknąłem dla porównania jak prezentują się zjawiska zapodane przez Piotra w Stelarium,i tu w czasie rozbieżności nie widać (poza piątką),tym bardziej że czas zjawisk podaje On"około" .

Napisałem "około", bo nie chciało mi się przepisywać dokładnych wartości wygenerowanych na stronie, którą podawałem kilka postów wyżej. "Rozbieżność" w zjawisku nr 5 wynika z tego, że będzie ono trwało chyba ze 3 godziny, a ja podałem chyba czas początku zjawiska. Czas trwania pozostałych to zaledwie kilka - kilkanaście minut.

[marianowski]

Może źle to zabrzmiało,ale wytłuszczenie tego słowa nie miało być wytykiem jakiejś niedkłodnaści itp.pod Twoim adresem,a jedynie podkreśleniem że przy luźnym podejściu można również coś zaplanować przy pomocy Stelarium,to chyba obecnie najczęściej pobierany i używany program.By się tylko pogapić nic więcej nie trzeba,dlatego mnie zaniepokoiły tak wielkie różnice między danymi z Guide 9.0 przedstawionymi przez Janusza a tym co pokazał program
Jeśli chodzi o same obserwacje,takie kwiatki wymagają dużych powerów,a te z kolei dobrego seeingu o który bardzo trudno poniżej 35*szczególnie w mieście,mimo wszystko jak tylko pogoda pozwoli zapoluje nawet z miasta.To zakrycie 14 XII. będzie już wysoko.

[Janusz_P.]

Zakryć Księżyców to będzie widać kilkadziesiąt i to w dłuższym przedziale czasowym ale ja piszę o ich wzajemnych zaćmieniach gdzie jeden z księżyców zaćmiewany jest przez drugi i wygląda wtedy jak cienki sierp naszego Ksieżyca

[piotrekguzik]

Zakryć Księżyców to będzie widać kilkadziesiąt i to w dłuższym przedziale czasowym ale ja piszę o ich wzajemnych zaćmieniach gdzie jeden z księżyców zaćmiewany jest przez drugi i wygląda wtedy jak cienki sierp naszego Ksieżyca

A, rzeczywiście, coś nie doczytałem - byłem święcie przekonany, że piszesz o zakryciach. Inna sprawa, że cienie księżyców Jowisza są zwykle (zawsze?) znacznie mniejsze od Księżyców, a co za tym idzie, zaćmiony Księżyc na pewno nie wygląda jak "cienki sierp".

Za to jeśli chodzi o zaćmienia, to też będzie ich więcej niż 6, a cały cykl będzie trwał znacznie dłużej niż 10 dni. Najbliższe z tego co widzę to:

17 XII 2014 około 2:30 UT; zaćmienie Ganimedesa przez Europę,
21 XII 2014 około 3:20 UT; zaćmienie Io przez Kalisto,
30 XII 2014 około 19:30 UT; zaćmienie Io przez Europę,
6 I 2015 około 22:30 UT; zaćmienie Io przez Europę,
8 I 2015 około 3:40 UT; zaćmienie Ganimedesa przez Europę

[marianowski]

Zakryć Księżyców to będzie widać kilkadziesiąt i to w dłuższym przedziale czasowym ale ja piszę o ich wzajemnych zaćmieniach gdzie jeden z księżyców zaćmiewany jest przez drugi

Heh,tytuł tematu zadziałał jak pułapka umysłu ,teraz wszystko jasne.Ale czy da się amatorskim sprzętem zaobserwować takie zjawisko(wędrujący cień po powierzchni księżyca),gdy największy z księżycy obserwowany z Ziemi ma tylko 1,5 sekundy kątowej

[Janusz_P.]

Proste to nie będzie i będzie to wyzwanie obserwacyjne nawet dla teleskopów większych od 25 cm średnicy które mają teoretyczną zdolność rozdzielczą 0,56" którą zapewne będzie masakrował seeing