Wykorzystanie apertury teleskopu

Szkice, inspiracje, relacje z obserwacji, zlotów i podróży astronomicznych

PostKarol | 25 Lip 2018, 14:49

Witam,
często na forach pojawia się stwierdzenie brzmiące "pełne wykorzystanie apertury teleskopu". Co to tak naprawdę oznacza ?
Moim zdaniem jeśli obok siebie stoją dwa teleskopy np. 8" i 16" i obserwujemy nimi przez dwie noce, która każda z nich jest inna (gorszy zasięg, mgła) to i tak jeden i drugi pokaże tą samą różnicę. W gorszą noc 16" zamiast np. 16 mag galaktykę sięgnie do 15 mag ale i 8" jeśli sięga do 13 mag to drugiej nocy tylko do 12 mag. Czyli jeden i drugi zostanie tak samo wykorzystany.
Mam na myśli obserwacji DS bo US rządzi się innymi prawami - seeing. Choć większe teleskopy np. 30" czy 40" w Polsce mimo, że tylko do obserwacji DS mogą być wrażliwe na seeing i gwiazdy mogą być rozpaćkane. Ale jak jest, nie wiem, nigdy nie dane mi było patrzeć przez taki.

Więc jak Wy rozumiecie "pełne wykorzystanie apertury teleskopu" ? Pomińmy kwestie logistyczne (transport, obserwacje z drabiny itp.).
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

PostJSC | 25 Lip 2018, 15:05

Dla mnie pełne wykorzystanie apertury, to przy niebie 7mag :)
Przy okazji wplątałbym w to "mit do sprawdzenia", ze duże apertury nie sprawdzają się w mieście, bo rozjaśniają tło.
Zapewne jest to kwestia źrenicy - im mniejsza tym ciemniejsze tło (i za razem obiekt), ale jest jeden, jak mi się wydaje, "haczyk" - powiększenie. Im wieksze powiekszenie - tym ciemniejszy obiekt, bo sie "rozciąga". Duzy teleskop - to przy takiej samej źrenicy wiekszy obraz, a jasność tła pozostaje...
Ale jest i drugi "haczyk" - słabe obiekty postrzegamy bokami na siatkówce oka, bo dołek centralny jest na nie ślepy, wiec potrzebne jest chyba właśnie powiekszenia aby je zobaczyc (zakładam, ze nie zerakamy, kątem oka). Takie luźne "zagwozdki" do przemyslenia mi sie nasunęły... ;)

EDIT
Po przemyśleniu - przy tej samej źrenicy obiekty są takiej samej jasności, więc "rozciagniety" obiekt będzie miał taką sama jasność, jak w mniejszym i z mniejszym powiekszeniem... Ale mimo wszystko cos z tymi źrenicami może byc na rzeczy, bo co z tłem? ;)
Refraktory: TS 102/1122 ED, Vixen 80/1200, SW 80/400, SkyLux 70/700
Newton: SW 200/1000
Mak: Bresser 100/1400
Awatar użytkownika
 
Posty: 2943
Rejestracja: 20 Mar 2015, 13:19
Miejscowość: Słupsk

 

PostKarol | 25 Lip 2018, 15:17

JSC napisał(a):Dla mnie pełne wykorzystanie apertury, to przy niebie 7mag :)


Dlaczego ? A dlaczego nie od 6 mag albo 8 mag ?

Czy to będzie miasto czy pustynia różnica będzie taka sama przy tej samej źrenicy wyjściowej.
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

PostOrzech | 25 Lip 2018, 16:12

Chyba chodzi o to, że pod niebem 7 mag wykorzystasz w większym stopni taki teleskop niż pod niebem 6 mag tzn zajrzysz dalej i więcej :)
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

PostPiotr K. | 25 Lip 2018, 16:19

Robiłem kiedyś porównanie na Veilu teleskopami 120/600 i 80/400, przy tej samej źrenicy wyjściowej. Hipoteza była taka, że Veila będzie widać tak samo, tylko w mniejszym powiększeniu. Nie sprawdziło się - w 80/400 był o wiele gorzej widoczny (gorzej się odcinał od tła) niż w 120/600.

Co do dużej apertury zbierającej więcej LP - u mnie z domu z tarasu widzę w 10" np. najjaśniejsze galaktyki Łańcucha Markariana - a mam paskudnie zaświetlone niebo. Inne eMki rejonu Panny/Bereniki też byłem w stanie wyłowić, więc raczej jestem zdania, że duża apertura w mieście raczej pomaga niż przeszkadza.
Newton 150/750 + Nikon D5100
Samyang 135 mm + Canon 4000D / 7D MkII + ASIair
EQ3-2 z napędem Asterion EQ3 DriveKit Pro
EQ5 z napędem OnStep
Awatar użytkownika
 
Posty: 2869
Rejestracja: 27 Wrz 2014, 16:02

 

PostKarol | 25 Lip 2018, 16:56

Piotr K. napisał(a):Robiłem kiedyś porównanie na Veilu teleskopami 120/600 i 80/400, przy tej samej źrenicy wyjściowej. Hipoteza była taka, że Veila będzie widać tak samo, tylko w mniejszym powiększeniu. Nie sprawdziło się - w 80/400 był o wiele gorzej widoczny (gorzej się odcinał od tła) niż w 120/600.

Co do dużej apertury zbierającej więcej LP - u mnie z domu z tarasu widzę w 10" np. najjaśniejsze galaktyki Łańcucha Markariana - a mam paskudnie zaświetlone niebo. Inne eMki rejonu Panny/Bereniki też byłem w stanie wyłowić, więc raczej jestem zdania, że duża apertura w mieście raczej pomaga niż przeszkadza.


Wiadomo, że różnica będzie zawsze ta sama przy tej samej źrenicy.

Orzech napisał(a):Chyba chodzi o to, że pod niebem 7 mag wykorzystasz w większym stopni taki teleskop niż pod niebem 6 mag tzn zajrzysz dalej i więcej :)


Pod średnim niebem strata do ideału będzie duża i w małym i dużym teleskopie. Pod dobrym będzie mała strata i w dużym i małym. Czyli wykorzystujemy tak samo aperturę.
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

Posttomchm | 25 Lip 2018, 18:49

Nie należy również zapominać o seeingu.

Miałem swego czasu MAK-a 127, czyli teleskop o aperturze pięciu cali. Bywały noce, kiedy obraz w tak małym teleskopie przy średnich powiększeniach (ok. 80x) wysiadał i wszystko falowało...

Każdy teleskop posiada swoją zdolność rozdzielczą, którą ogranicza seeing. Moża kupić sobie kolubrynę 16", tylko co z tego, jeśli obraz będzie cały czas falował z powodu złego seeingu...

Także pod pojęciem ,,pełne wykorzystanie apertury" dorzuciłbym również seeing...
Bresser 102XS, montaż azymutalny AZT6
Okulary: GSO Plössl 32mm, Omegon Super LE 14.5mm oraz 9mm, Baader Morpheus 4,5mm, Omegon LE Planetary 3mm
Filtry: TPL UHC 1,25", TPL OIII 1,25", Baader Solar Continuum 1,25"
 
Posty: 36
Rejestracja: 17 Mar 2018, 11:08

 

Postdark | 26 Lip 2018, 06:44

Praktycznie tak jak Karol zawuważył, pełną aperturę wykorzystujemy niezależnie od warunków.
Zły seeng czy brak czystej atmosfery nie przysłania lustra, soczewki itp. Ale widziałem już kilka teleskopów gdzie zła konstrukcja nie pozwala korzystać z pełnej apertury.
Takim przykładm jest Newton 22" mojego znajomego gdzie zbyt małe LW i zbyt mała średnica wyciągu obcina odbite światło.
Widziałem też Synty z małym LW.
Wtedy na pewno nie korzystamy z pełnych możliwości teleskopu.
Reszta to powiedzenia astroamatorów.
SW Flex 14"
Okulary:
Pentax XW30, XW20, XW10, XW5
Lumikony OIII/2" i UHC/2"
Astronomik H-Beta/2"
Orion H-Beta/2"
C6D, C7D Sigma 150-600/4.5-6.3, Canon 24-105/4L, Canon 24-70/2.8L
Canon 28-135/3,5-5.6
Tamron 70-300/4-6,3
Awatar użytkownika
 
Posty: 1744
Rejestracja: 19 Paź 2008, 19:46
Miejscowość: Sieradz (Rossoszyca)

PostKarol | 26 Lip 2018, 09:20

dark napisał(a): Takim przykładm jest Newton 22" mojego znajomego gdzie zbyt małe LW i zbyt mała średnica wyciągu obcina odbite światło.
Widziałem też Synty z małym LW.
Wtedy na pewno nie korzystamy z pełnych możliwości teleskopu.


Trochę nie na temat ale skąd wiesz, że za małe ? Wielkość LW zależy od tego jakie parametry chce osiągnąć projektant.
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

PostOrzech | 26 Lip 2018, 09:39

No w Syntach 10" i 12" widziałem za małe lusterko wtórne, gdzie nie widać było odbicie głównego i tak też było w moim Flexie. Wymieniłem je na większe.
Co do wykorzystania to wiadomo, że takie samo wykorzystanie tylko jest takie twierdzenie, że jak duży to go żal w mieście używać, choć oczywiście każdy teleskop wykorzystamy w takim samym procencie :-)
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

PostKarol | 26 Lip 2018, 10:13

Orzech napisał(a):No w Syntach 10" i 12" widziałem za małe lusterko wtórne, gdzie nie widać było odbicie głównego i tak też było w moim Flexie. Wymieniłem je na większe.


Wynika to z obliczeń czy na czuja ?
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

Postmcmaker | 26 Lip 2018, 10:23

Widać to patrząc przez wyciąg - w lusterku wtórnym nie widać całego LG, z resztą ten temat był poruszany wielokrotnie na forum :)
ATM: 254/1200 Ultralight, 150/750 Ultralight, 130/650 Ultralight, BinoNewton 150/750; FH102/1350, Vortex 8x42 ED
 
Posty: 1384
Rejestracja: 03 Paź 2010, 22:59
Miejscowość: Opole

 

PostOrzech | 26 Lip 2018, 11:46

Dokładnie. Jak przesunąłem w jedną stronę, to po drugiej nie widziałem lustra. I na odwrót.
Generalnie jak wycentrowalem, to nie widziałem łapek trzymających lustro.
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

Postdark | 26 Lip 2018, 11:50

Karol napisał(a):
Orzech napisał(a):No w Syntach 10" i 12" widziałem za małe lusterko wtórne, gdzie nie widać było odbicie głównego i tak też było w moim Flexie. Wymieniłem je na większe.


Wynika to z obliczeń czy na czuja ?

Z obliczeń w Newt... też to wyjdzie.
Doświadczenie w budowie i użytkowaniu pozwala zauważyć coś takiego patrząc w wyciąg panie Karolu :wink:
SW Flex 14"
Okulary:
Pentax XW30, XW20, XW10, XW5
Lumikony OIII/2" i UHC/2"
Astronomik H-Beta/2"
Orion H-Beta/2"
C6D, C7D Sigma 150-600/4.5-6.3, Canon 24-105/4L, Canon 24-70/2.8L
Canon 28-135/3,5-5.6
Tamron 70-300/4-6,3
Awatar użytkownika
 
Posty: 1744
Rejestracja: 19 Paź 2008, 19:46
Miejscowość: Sieradz (Rossoszyca)

Postkk | 26 Lip 2018, 12:12

Karol napisał(a):
dark napisał(a): Takim przykładm jest Newton 22" mojego znajomego gdzie zbyt małe LW i zbyt mała średnica wyciągu obcina odbite światło.
Widziałem też Synty z małym LW.
Wtedy na pewno nie korzystamy z pełnych możliwości teleskopu.


Trochę nie na temat ale skąd wiesz, że za małe ? Wielkość LW zależy od tego jakie parametry chce osiągnąć projektant.

Dlaczego nie na temat?
W praktycznie wszystkich tubach jakie miałem w ręku a korzystam raczej z półki ekonomicznej (GSO,SW,ES) w płaszczyźnie obrazowania stosunkowo niewielka średnica jest oświetlona przez 100% powierzchni nominalnej apertury czyli jakby nie patrzeć przy większych diafragmach okularowych nie wykorzystujesz pełnej apertury teleskopu w całym polu widzenia okularu.
Za małe LW i za małe przeloty to główne przyczyny.
76mm szukacz i dziurki od klucza
Awatar użytkownika
 
Posty: 1159
Rejestracja: 08 Gru 2014, 21:16

 

PostKarol | 26 Lip 2018, 13:19

kk napisał(a):Dlaczego nie na temat?


Nie na temat bo rozmawiamy o wykorzystaniu apertury w samej sobie czyli zakładając, że teleskop jest poprawnie zaprojektowany.

kk napisał(a):czyli jakby nie patrzeć przy większych diafragmach okularowych nie wykorzystujesz pełnej apertury teleskopu w całym polu widzenia okularu.


Zgadza się. Tylko, że można świadomie mieć teleskop, który ma 100% oświetlania dla pola np. 30'. Mamy obiekt o rozmiarze 20' więc i tak reszta pola "nie ma znaczenia". Mając obiekt w centrum pola widzenia widzimy go pełną aperturą.

Jakie LW było w 12" ? Z moich rysunków wynika, że dla 1° w 100% oświetlonego oś mniejsza ma 76,3 mm. A dla 0,5° - 65,5 mm.
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

Użytkownicy przeglądający to forum: Google [Bot], Senior_Toledo oraz 64 gości

AstroChat

Wejdź na chat