Obiekt Tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem

Postlukost | 14 Sty 2015, 21:00

Autorem tego odcinka jest Janko z sąsiedniego forum. Miłej lektury i udanych obserwacji!

Gwiazdozbiór Woźnicy przypomina nieco rosyjską lalkę – matrioszkę, wydrążoną figurkę baby a niekiedy polityka, zawierającą wewnątrz swoje coraz mniejsze kopie (lub postaci poprzednich przywódców). W wieloboku Woźnicy jedną z wewnętrznych „bab” jest gromada otwarta Melotte 31 (Mel 31). Tutaj widzimy ją przez lornetkę 15x70:

Image
Autor szkicu: Victor Cseh
Źródło: http://viktorcsehdraws.blogspot.com/201 ... 31_20.html

Obiekt jest jasny, widoczny nawet gołym okiem w dolnej, południowej części, w pobliżu ostrza rogu Byka (β Tau, Elnath), na który nadziana jest „piłka” lub wielobok stanowiący rdzeń gwiazdozbioru Woźnicy.

Obiekt Tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem: post-1198-0-81503400-1421138665_thumb.jpg

Okolice Mel 31; mapę wytworzył kol. Rokita w oparciu o katalog SAC.

W lornetce jest to chyba najbardziej oczywisty układ gwiezdny, natychmiast zauważalny i służący mi zawsze do dalszej nawigacji. Gdy jednak zaczniemy poszukiwać bliższych informacji na jego temat, nagle przestaje być tak oczywisty. W wielu atlasach nieba wcale nie występuje – nie ma go w popularnym Pocket Sky Atlas ani Sky Atlas 2000.0 wydawnictwa Sky and Telescope. Nie opisuje go także biblia astroamatorów: The Night Sky Observer’s Guide. Natomiast atlas Uranometria 2000.0 zaznacza w tym obszarze wielką gromadę otwartą o średnicy ok. 2⁰.

Obiekt Tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem: post-1198-0-88426400-1421138744_thumb.jpg

Mel 31 z towarzyszącymi obiektami; mapę wytworzył kol. Rokita w oparciu o katalog SAC.

Obejmuje ona także od zachodu zmienną gwiazdę AE Aur wraz z towarzyszącą mgławicą refleksyjno-emisyjną IC 405 (Płonąca Gwiazda; Flaming Star) oraz od wschodu gromadę NGC 1893 z mgławicą IC 410. W moim opisie będę się posługiwał właśnie tak szeroko rozumianą gromadą Mel 31.

Obiekt Tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem: post-1198-0-09603600-1421139015_thumb.jpg

Obiekt Tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem: post-1198-0-48210900-1421139046.jpg

Źródło: http://www.skyfactory.org/ic405/index.php

Jak wykazało dalsze śledztwo, gromada NGC 1893 została osobno skatalogowana przez Philiberta Melotte’a jako obiekt Mel 33.
Co gorsza, nasza bohaterka - Mel 31 niekoniecznie jest gromadą otwartą i bywa określana jako asteryzm.

Obiekt Tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem: post-1198-0-35218400-1421139100_thumb.jpg

Autor zdjęcia: André Hartman:
Źródło: http://deepskypedia.com/wiki/File:Melot ... rtmann.jpg

André Hartman jest autorem niemal pełnego fotograficznego katalogu Melotte.
Sam Philibert Jacques Melotte stworzył swój katalog gromad gwiazd (zarówno otwartych jak i kulistych) w 1915 r., posługując się płytami fotograficznymi z fotograficznego atlasu nieba Johna Franklina-Adamsa.
Wewnątrz szeroko rozumianego kompleksu Mel 31 przede wszystkim rzuca się w oczy grupa sześciu gwiazd ułożonych na kształt ukośnej drabinki długości ok. 1⁰ ponad linią β Tau - ι Aur, 4⁰ na północ od β Tau (Elnath). Phil Harrington uzupełnił je siódmą gwiazdą (14 Aur) leżącą nieco dalej na południe i oznaczył jako Harrington 4 (Hrr 4), nazywając rakietą do lacrosse. Gwiazdy 17, 18, 19, i IQ Aur tworzą główkę rakiety, zaś 14 i 16 Aur - rączkę. Inni widzą tam jednak nie sprzęt sportowy tylko rybkę, w dodatku latajacą (Flying Minnow). Cóż, fantazja ludzka nie zna granic ;-)
Najjaśniejsza w grupie jest dolna (południowa) w „drabince”, pomarańczowa 16 Aur (4,55 mag; typ widmowy K2.5IIIb). Środkowy szczebel tworzą dwie zmienne – IQ oraz AR (17 Aur; układ podwójny zaćmieniowy). Najmniejsza lornetka ukaże urodę tego asteryzmu.
Bez większego trudu powinniśmy też zobaczyć przez lornetkę plamkę bardzo młodej gromady NGC 1893 (Mel 33) znajdującej się 1⁰ na wschód, chociaż rozdział na poszczególne gwiazdy wymagać już będzie powiększeń teleskopowych. Zdjęcia, w tym APOD z 2009 i 2006 r. ukazują w niej obszary formowania się gwiazd i ciemne plamy pyłu.
Z kolei po prawo od „drabinki” (na zachód) znajduje się Płonąca Gwiazda – mgławica refleksyjno-emisyjna towarzysząca jasnej gwieździe zmiennej AE Aur. Gdy spojrzymy na nią zerkaniem, zauważymy, że ta biała gwiazda jakby rozbłyskiwała i rosła. Obiekt nosi numer katalogowy IC 405 i został umieszczony także w katalogu Patricka Moore’a jako Caldwell 31 (C31). Znów jest to układ niezwykle ciekawy. Przede wszystkim AE Aurigae, zmienna gwiazda o jasności widomej ok.6 mag jest uciekinierką a raczej wyrzutkiem z Mgławicy Oriona (M42). Usunęło ją stamtąd oddziaływanie grawitacyjne układów podwójnych lub, według innych źródeł - eksplozje supernowych i wiatry gwiazdowe. AE Aur nie ma wspólnego pochodzenia ze „swoją” mgławicą. Po prostu napotkała ją w przestrzeni, zjonizowała gaz i oświetliła pył. Na zdjęciach można się nawet dopatrywać śladów jej wędrówki przez mgławicę.
Tak wiec w obiekcie Melotte 31 kryje się wiele warstw, tajemnic i niespodzianek. Chyba każdy astroamator znajdzie tu coś interesującego, niezależnie od sprzętu, jakim dysponuje.

Spróbuj i Ty a potem koniecznie daj znać, jak poszło.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 1 gość

AstroChat

Wejdź na chat