Koło biegunowe

Amatorskie modyfikacje sprzętu i budowa teleskopów

Postleszekjed | 14 Gru 2015, 23:58

Tym razem proponuję wykonanie prostego ale bardzo przydatnego urządzenia pomocnego do prawidłowej orientacji montażu w przestrzeni. Urządzenie to nazwałem "Koło Biegunowe". Pomysł nie jest nowy bo powstał przy okazji budowy platformy paralaktycznej - właśnie dla ułatwienia jej orientacji w przestrzeni, ale może być przydatny dla każdego montażu a w szczególności do pracy z montażami posiadającymi lunetkę biegunową - na przykład AstroWalker-a:

http://www.astromaniak.pl/viewtopic.php?f=5&t=12347

Pełny opis przyrządu znajduje się na mojej stronie:

http://lx-net.pl/platf/platf13.htm

Tam też pokazałem jak zrobić koło biegunowe w sposób klasyczny, z krzyżem nitek dla lepszej orientacji na mapie nieba ale ostatnio doszedłem do wniosku, że konstrukcja może być istotnie uproszczona i taką konstrukcję pokazuję poniżej. Wykonanie tego koła zajęło mi około pół godziny.
Ale na początek kilka słów na temat działania przyrządu. Koło biegunowe to w zasadzie zespół dwóch kół umieszczonych jedno w drugim. Koło zewnętrzne opisane jest na swojej wewnętrznej krawędzi miesiącami i dniami z dokładnością do 10 dni a koło wewnętrzne opisane jest na swojej zewnętrznej krawędzi godzinowo z dokładnością do 30 minut. Dodatkowo, na kole wewnętrznym, znajdują się dwa rysunki: pierwszy to zarys gwiazdozbioru Małej Niedźwiedzicy widziany w formie prostej (tak jakbyśmy go widzieli na niebie patrząc w kierunku północnym) a drugi to otoczenie bieguna północnego z Gwiazdą Polarną (widziane w szukaczu teleskopu Synta 200/1200 - ten widok jest więc odwrócony i ma w przybliżeniu 300 minut szerokości). Jak wiadomo, Gwiazda Polarna oddalona jest od bieguna niebieskiego o ok. 42 minuty łuku co sprawia, że dokładne ustawienie montażu musi uwzględniać ten fakt. Koło Biegunowe pozwala w każdej chwili określić położenie zarówno gwiazdozbioru Małej Niedźwiedzicy jak i położenie Gwiazdy Polarnej względem bieguna.

Image

Rysunek pokazuje zasadę ustawiania Koła Biegunowego. W tym wypadku moment obserwacji to ok. połowa lutego około godziny 23:30. Wewnętrzne, ruchome koło, należy obrócić tak aby miejsce na kole zewnętrznym, w okolicach połowy lutego, zgrane było z miejscem na kole wewnętrznym dla godziny 23:30. Dla tego ustawienia i Koła trzymanego w ręku wierzchołkiem "N" w kierunku północnym, otrzymamy położenie Małej Niedźwiedzicy oraz widok okolic bieguna w szukaczu lub w teleskopie skierowanym na Gwiazdę Polarną. Środek kołą Biegunowego to oczywiście Biegun Północny. Działanie Koła Biegunowego wykorzystuje cykliczność obrotu Ziemi a jego wskazania powinny sprawdzać się jeszcze przez co najmniej kilkadziesiąt lat.

Image

Do budowy Koła Biegunowego należy wykorzystać gotowe szablony, które można pobrać z mojej strony: http://lx-net.pl/platf/np.doc To plik Word-a, który zawiera elementy dla pierwszej wersji koła, z których należy wybrać jedynie trzy (elementy B, E i C1). Zdjęcie pokazuje wydrukowany szablon oraz pod nim kawałek tektury (grubość co najmniej 0.5mm). Szablon można wydrukować na papierze samoprzylepnym co ułatwi dalszą konstrukcję lub po prostu nakleić na tekturę.

Image

Po naklejeniu szablonów na tekturę należy je wyciąć.

Image

Kolejny krok to wycięcie środka z koła zewnętrznego E. oraz wykonanie otworów na oś obrotu w elementach B i C1. Na zdjęciu pokazałem też element łączący - to zwykły nit kaletniczy ale do połączenia kół można użyć innego sposobu, na przykład wkrętu M3 z podkładkami lub klasycznego nitu. Na tym zdjęciu widać również sposób połączenia elementów B i E. Są one klejone za pomocą klejącej taśmy dwustronnej - to te żółtawe paski naklejone na element B - przed zdjęciem folii ochronnej.

Image

Po znitowaniu Koło Biegunowe jest gotowe do pracy ale należy zadbać aby nitowanie było na tyle silne aby trwale łączyć oba elementy ale również na tyle słabe aby koła łatwo obracały się względem siebie.

Mam nadzieję, że ten prosty przyrząd przyda się w warunkach kiedy szybko trzeba znać jakie jest położenie Gwiazdy Polarnej a pod ręka nie ma komputera i planetarium. Sądzę, że przyrząd ten powinien być na obowiązkowym wyposażeniu AstroWalker-a, który jest przecież w założeniu napędem o minimalnych wymaganiach.

L.J.
 
Posty: 369
Rejestracja: 28 Lip 2005, 12:01

ATM

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 40 gości

AstroChat

Wejdź na chat