Beta Lyr (EB)

astrodamian27 | 07 Cze 2025, 20:57

Coś dla miłośników gwiazd zaćmieniowym i początkujących. Na wiejskim wieczornym ciepłym letnim niebem wysoko nad horyzontem w konstelacji Lutnia możemy dostrzec gołym okiem ciekawą i dość popularną gwiazdę zmienną zaćmienia, a mowa o Sheliak (Beta Lyrae) to gwiazda zmienna zaćmieniowa znajdująca się w gwiazdozbiorze Lutni w odległości około 900 lat świetlnych :D

Zmienność gwiazdy odkrył w 1784 roku angielski miłośnik astronomii John Goodricke. Wizualnie w maksimum jasność Beta Lyr wynosi +3.40 mag w minimum głównym jasność spada do +4.30 mag a w minimum wtórnym do 3.80 magnitudo. Do zaćmienia głównego dochodzi co 12.944d. czyli 12 dni i 22 godzin :idea: Tak więc w maksimum jasności Beta Lyr jest przybliżona do Gamma Lyr,a w minimum głównym jasność ma bliską do Kappa Lyr i w średnim w minimum wtórnym jasność przybliżona jest do gwiazdy Omi Her. A o co w tym chodzi: Zaćmienie, podczas którego składnik o mniejszej jasności powierzchniowej zakrywa składnik o większej jasności powierzchniowej nazywamy zaćmieniem głównym, a odpowiadające mu minimum jasności nazywamy minimum głównym. Zaćmienie wtórne ma miejsce wtedy gdy składnik o większej jasności powierzchniowej zasłania składnik o mniejszej jasności powierzchniowej. Odpowiadające mu minimum jasności nazywa się minimum wtórnym, które jest płytsze od minimum głównego :D

A co wiemy o Beta Lyrae:

Gwiazda ta była drugim w kolejności odkrytym układem zaćmieniowy, stała się prototypem klasy gwiazd zaćmieniowy typu EB. Sheliak jest też prototypem gwiazd zmiennych typu beta Lyrae. Krzywa zmian blasku beta Lyrae charakteryzuje się wyraźnym minimum wtórnym oraz brakiem blasku stałego, czyli jasność tego układu zmienia się płynnie. Jest to skutkiem elipsoidalnego kształtu obu składników układu spowodowanego przez grawitacyjne oddziaływanie składników. Obie gwiazdy są położonymi blisko siebie zniekształconymi nadolbrzymami. Dodatkowo układ ten jest zanurzony we wspólnej otoczce materii, która wypływa z obu gwiazd. Skutkiem przepływu masy pomiędzy składnikami jest stałe wydłużanie okresu orbitalnego o około 20 sekund rocznie. Do układu beta Lyrae należy też trzecia gwiazda o jasności 7.8 magnitudo która jednak nie bierze udziału w zaćmieniach 8)

Gwiazdę beta Lyr spokojnie widoczna gołym okiem w konstelacji Lutnia nie potrzeba żadnego sprzętu optycznego choć nie wiadomo kiedy te minimum główne wystąpi a wystarczy zaobserwować moment minimum głównego bo to układ typu EB czyli ciasny :D

poniżej fotka gwiazdy beta Lyr Aladin sky Atlas i moja fotka położenia w Lutni :wink:
Załączniki
Beta Lyr (EB): IMG_20250607_201157.png
Beta Lyr (EB): PSX_20250607_213857.jpg
Lornetka DO extreme ED 7x50
Awatar użytkownika
 
Posty: 1551
Rejestracja: 08 Sty 2008, 11:55
Miejscowość: Skała

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 1 gość

AstroChat

GIEŁDOWY ŚWIT

Więcej ofert na Giełdzie