Astro artykuły, filmy, media - linki.

[ekolog]

Wątek Pawła ma swoją tradycję i znakomitego prowadzącego i raczej mu tam nie dopisujemy się (jak na razie)
dlatego proponuję taki nieco podobny wątek - choć może z mniej obszernymi tekstami.
Astronomia, astronautyka, astrofizyka, kosmologia, ziemskie symulacje astronautyczne lub astrofizyczne, Ziemia obserwowana z kosmosu, meteoryty, itp.

Zacznę od drobnego wpisu na Twitter (Wirtualnej Polski) - o zbliżających się Leonidach (meteory).
Deszcz tych meteorów będzie już w tym miesiącu.
Meteoroidy tego akurat roju meteorów spadają wyjątkowo szybko. Nawet do 72 km/s.
Najwięcej można ich będzie zobaczyć po północy z 17 na 18 listopada, patrząc w okolice gwiazdozbioru Lwa.
Im bliżej wschodu Słońca tym powinno pojawiać się ich więcej
(nad ranem do prędkości meteoroidów dodaje się prędkość orbitalna Ziemi oraz prędkość obrotowa na naszym równoleżniku
- czyli zgarniamy je jak auto jadące z większą prędkością więcej much na przednią szybę - E.).

https://twitter.com/wirtualnapolska/sta ... 2130432422

Dopisujcie Wasze znaleziska. To nie jest wątek autorski (takich staram się nie mieć).

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

9 października 2022 roku teleskopy kosmiczne wychwyciły strumień wysokoenergetycznych fotonów pędzących przez kosmos w kierunku Ziemi, co stanowi dowód eksplozji supernowej w odległości 1,9 miliarda lat świetlnych.
Takie zdarzenia nazywane są rozbłyskami gamma, a astronomowie kontynuujący badania tego zjawiska twierdzą, że był to najjaśniejszy w historii.
...
Teraz zespół naukowców odkrył, że wybuch ten spowodował mierzalną zmianę w liczbie zjonizowanych cząstek występujących w górnych warstwach atmosfery Ziemi, w tym cząsteczek ozonu, które łatwo pochłaniają szkodliwe promieniowanie słoneczne.
...
Efekt był wykrywalny zaledwie przez kilka minut, zanim ozon się naprawił, więc nie było to nic poważnego
- stwierdził dr Ubertini. Ale gdyby supernowa pojawiła się bliżej nas, powiedział, byłaby to katastrofa.

Fragmenty z:
https://www.nytimes.com/2023/11/14/scie ... etion.html

Byłoby siedzenie w domach aby uniknąć oparzenia ultrafioletowego lub uszkodzenia wzroku oraz ewentualnego późniejszego nowotworu skóry
- ale tylko tych w porę czyli szybko poinformowanych (E.).

Jeszcze raz napiszę: Dorzucajcie tu Wasze znaleziska.

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Centrum naszej galaktyki skrywa tajemnicze pulsujące źródło przy jednej z największych czarnych dziur znanych człowiekowi.
...
Regularność rozbłysków naprowadziła meksykańskich astrofizyków na wniosek, że emituje je coś, co orbituje dokoła Sagittarius A*.
Najprawdopodobniej jest to chmura gorącego gazu, utrzymywana przez potężne pole magnetyczne czarnej dziury.
Wywołuje ono też przyspieszenie cząsteczek, którego wynikiem są właśnie rozbłyski gamma.
...
Gdy się ochładza, świeci mocniej w świetle radiowym.
...
Naukowcom udało się ustalić, że odległość orbitalną chmury gazu od Sagittarius A* można porównać do odległości Merkurego od Słońca.
Jednak z okresem orbitalnym wynoszącym ponad 70 minut, porusza się z niesamowicie dużą prędkością, około 30 proc. prędkości światła.
Mimo tych ustaleń, zagadka rozbłysków w okolicach jednej z najpotężniejszych czarnych dziur naszej galaktyki wciąż wymaga bardzo rozległych badań.

https://geekweek.interia.pl/astronomia/ ... Id,7148440

Wrzucajcie tego typu znaleziska. Jak widać niekoniecznie z grafiką i z polskiego portalu też są (jak mniemam) godne uwagi.

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

NASA planuje stworzyć własną sieć światłowodową w kosmosie.
Agencja chce wykorzystać lasery do przesyłania i odbierania danych z sond kosmicznych, które podróżują daleko poza Księżycem.

Komunikacja optyczna może przesyłać więcej danych na sekundę, ponieważ światło ma wyższą częstotliwość i może przenosić więcej informacji.

Demonstracja komunikacji optycznej w głębokiej przestrzeni kosmicznej (DSOC) to eksperyment, który ma na celu pokazać, że komunikacja optyczna jest możliwa i skuteczna nawet na bardzo duże odległości, takie jak między Ziemią a Marsem.
DSOC jest częścią misji Psyche, która ma za zadanie zbadać złotą planetoidę o tej samej nazwie.
DSOC składa się z nadajnika laserowego, który jest zamontowany na sondzie Psyche, i dwóch stacji naziemnych, które mają teleskopy z detektorami światła.

Fragmenty z:
https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/na ... 4454&ei=23

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

'Naukowo ważne miejsca na Księżycu mogą zostać utracone na zawsze w wyniku gorączki wydobywczej.
Naukowcy dążą do ochrony dziewiczych obszarów po drugiej stronie Księżyca i w regionach polarnych.'
Ekologia w kosmosie. Wow. Brawo! (E.)

https://www.science.org/content/article ... ining-rush
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

HST sfotografował w jednym kadrze kilka galaktyk różnego typu, a ponadto soczewkowanie grawitacyjne ukazało dalszą galaktykę jako jasnoniebieski łuk nad inną, bliższą galaktyką.
Ta bliższa (pomarańczowa) nie przyciągnęła grawitacyjnie fotony tej dalszej lecz swoją grawitacją zakrzywiła przestrzeń zgodnie z wzorami Einsteina.
Efekt jest trochę inny niż liczony z siły ciężkości. Astronomowie muszą mieć świadomość konsekwencji O.T.W.

https://twitter.com/NASAHubble/status/1 ... 9527057435

Przypomnę, że znamy, na przykład, galaktyki typu spiralnego, eliptycznego i soczewkowatego.
Zderzenie dwóch galaktyk spiralnych ostatecznie tworzy galaktykę eliptyczną czyli nieciekawego, jajowatego kształtu, bez interesującej graficznie struktury.
Być może to spore jasnozielone zjawisko jest właśnie zderzeniem czyli zarazem scalaniem się dwóch galaktyk.

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Rusza kolejna edycja Ogólnopolskiego Konkursu Student-Wynalazca:

https://twitter.com/naukawpolsce/status ... 6314379570

Zatem rozwiązania związane ze sprzętem astro oraz astrofotografią także można zgłaszać.

(źródło: Nauka w Polsce / Twitter)

"Studenci, doktoranci i absolwenci, którzy w trakcie studiów zostali twórcami/współtwórcami wynalazku lub wzoru użytkowego/przemysłowego – mogą zgłosić się do XIV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Student-Wynalazca. Nabór trwa do 25 stycznia 2024 r."

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Agencja NASA przypomina, że pierwsze A w nazwie NASA oznacza aeronautykę.
Myślałem że astronautykę.
W tym samym wpisie, sensownie, chwali się, że uczestniczy w takich działaniach jak ulepszanie systemów ruchu lotniczego ukierunkowane na redukcję emisji dwutlenku węgla.
Czy przypadkiem nie najlepiej po prostu ograniczać transport lotniczy?! (E.)

https://twitter.com/NASA/status/1732903099952463928
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Bogate kadrowo w Kobiety
Centrum Badań Jądrowych
- Dział Edukacji
zdobyło główną nagrodę w konkursie Popularyzator Nauki.

Brawo te Panie i ich koledzy z pracy też.

Chyba nie muszę dodawać, że sporo detekcji promieniowania ma związek z kosmosem bombardującym nas dziś różnymi cząstkami oraz ze specyfiką kosmicznego powstawania Ziemi kilka miliardów lat temu.
Gdzieś niedaleko, nieco wcześniej, wybuchła supernowa oraz miały miejsce ciekawe zderzenia obiektów kosmicznych generujące ciężkie pierwiastki, niektóre promieniotwórcze do dziś.

https://twitter.com/naukawpolsce/status ... 1978431560

Jednym z wtórnych pierwiastków jest gaz radon, cięższy od powietrza i rozpadający się także co jakiś czas.
Gromadzi się szczególnie w jaskiniach i piwnicach więc długotrwałe przebywanie w takich miejscach może być szkodliwe, podobnie w skutkach jak palenie papierosów.

Wy......... papierosy w kosmos! (Ekolog 2023)

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

W zeszłym miesiącu NASA powitała Richarda Danne'a w swojej siedzibie w Waszyngtonie, aby uczcić pracę wykonaną przez niego prawie pół wieku temu.
Pan Danne nigdy nie badał gwiazd. Nigdy nie zbudował rakiety.
Ale on i jego partner projektowy, Bruce Blackburn, wymyślili jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów agencji kosmicznej: logo znane jako „robak” z akronimem NASA zapisanym pogrubionymi, muskularnymi, pomarańczowo-czerwonymi literami.

Robak przetrwał, mimo że NASA najpierw odrzuciła go - ponad 30 lat temu - powracając do ówczesnego "klopsika" – swojego pierwotnego logo.

W ciągu ostatnich kilku lat czysty, futurystyczny wygląd robaka przeżył renesans zarówno w agencji kosmicznej, jak i poza nią; jest teraz w widocznym miejscu umieszczony na bokach statków kosmicznych, T-shirtach, tenisówkach i pamiątkach.

Tego lata stała się trójwymiarową, potężną rzeźbą przed siedzibą NASA i malowniczym tłem dla fotografii turystycznych.

Uwielbiam być częścią popkultury – powiedział Danne (89 l.).

https://www.nytimes.com/2023/12/11/scie ... -worm.html
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[Robert Z.]

Księżycowy antropocen - nowa epoka w dziejach Księżyca.

https://www.pap.pl/aktualnosci/satelita ... rzez-ludzi

[ekolog]

Doniesienie nieco skomplikowane ale za to ilustracja ekscytująca
(zgaduję, że wykorzystano jakieś faktyczne zdjęcie tworząc ten fotomontaż?).

Sonda kosmiczna MAVEN, która krąży wokół Marsa, w grudniu poprzedniego roku zarejestrowała gwałtowny spadek liczby cząstek wiatru słonecznego, który zazwyczaj "wieje" podobnie, a miewa wzrosty związane z gwałtowną aktywnością na Słońcu.
Jednocześnie jonosfera wraz z indukowanym w niej polem magnetycznym, rozszerzyła się o tysiące kilometrów, co doprowadziło do trzykrotnego zwiększenia jej wielkości.

Specjaliści uważają, że szybszy wiatr słoneczny dogonił wtedy wolniejszy i taka sytuacja (interakcja?) spowodowała, że na moment, w przestrzeni koło Marsa, prawie wcale nie było cząstek lecących ze Słońca.

Początkowo sonda MAVEN zarejestrowała większą gęstość cząstek pochodzących z "superwiatru", lecz niedługo potem odkryła znaczny ich spadek.
Gęstość cząstek spadła około stukrotnie, zaś ciśnienie wiatru słonecznego spadło około 10-krotnie.
W ten sposób powstała niezwykła pustka.
Efektem jej pojawienia była zdumiewająca reakcja powiększenia się marsjańskiej atmosfery.

Istnienie takiego zjawiska być może lepiej wyjaśnia dlaczego doszło do tak dramatycznej utraty atmosfery znad tej planety
(z naszego punktu widzenia tam, nad samym gruntem nawet, jest prawie próżnia - E.).

https://geekweek.interia.pl/astronomia/ ... Id,7207060
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Polecę żywcem z translatora bo tytuł zabrzmiał sympatycznie zabawnie.

Juno, misja NASA zaprojektowana w celu zbadania pochodzenia Jowisza, przesłała nowe obrazy najbardziej erupcyjnego świata w Układzie Słonecznym.

To przy okazji życzę wszystkim żeby też byli jak najbardziej erupcyjni, gdy trzeba,
przy okazji pozdrawiając szanowne małżonki panów czytających nasze forum.

Juno przeleciała najbliżej jak dotąd od burzliwego krajobrazu Io i przesłała zdjęcia nakrapiane ostrymi klifami, ostrymi szczytami górskimi, jeziorami spienionej lawy, a nawet pióropuszem z wulkanu.

Zdjęcia wykonane podczas tej wizyty wykonano za pomocą instrumentu o nazwie JunoCam i wykonano je w zakresie widzialnym.
Są to jedne z najwyższych rozdzielczości widoków globalnej struktury Io.

https://www.nytimes.com/2024/01/04/scie ... tures.html
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

"Dane z sondy Cassini wskazują, że cyjanowodór, kluczowy budulec życia, istnieje na lodowym księżycu Saturna.
Wężopodobny robot NASA może to sprawdzić."

https://twitter.com/ScienceNews/status/ ... 0106990882

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Astronomowie uważają, że gwiazdy neutronowe muszą mieć masę nie większą niż 2.2 razy od masy Słońca.
Kiedy gwiazda neutronowa staje się bardziej masywna, a zwykle dzieje się to poprzez połączenie z inną gwiazdą, zapada się i zmienia w czarną dziurę.
Czarne dziury są znacznie większe, bo około pięć razy bardziej masywne niż Słońce.
Pomiędzy nimi jest tzw. "luka masy czarnej dziury".
Nowo odkryty obiekt wydaje się znajdować w dolej części tej luki.

Odkrycie jego prawdziwej natury będzie punktem zwrotnym w naszym rozumieniu gwiazd neutronowych, czarnych dziur i czegokolwiek innego, co może czaić się w luce masowej czarnej dziury.

https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/ot ... 90549&ei=5
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Sonda Juno należąca do NASA zbadała tam na miejscu ilość tlenu jaka występuje w atmosferze Europy.
To jeden z większych księżyców Jowisza.
Tlen to jeden z kluczowych pierwiastków dla życia.

"To pierwszy wykonany na miejscu pomiar składników wody w atmosferze Europy.
Wskazuje na wąski zakres, który mógłby podtrzymywać życie".
Według Scott Bolton (Southwest Research Institute) w Nature Astronomy.

https://www.radiomaryja.pl/informacje/s ... u-jowisza/
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Rakiety, samoloty, balony i niezliczeni obserwatorzy naziemni będą badać całkowite zaćmienie słońca w Ameryce Północnej 8 kwietnia z niespotykaną dotąd szczegółowością.

Trae Winter pokieruje projektem NASA Eclipse Soundscapes, w którym małe urządzenia wielkości telefonu wyposażone w mikrofony, zwane AudioMoths, będą wykorzystywane do słuchania dźwięków wydawanych przez zwierzęta.
Setki ochotników umieści urządzenia na ścieżce pełnego zaćmienia, dzięki czemu Winter i jego zespół usłyszą, jak różne zwierzęta reagują zarówno na spadek światła jak i związany z nim spadek temperatury o około 5.5 stopnia Celsjusza.

Jest bardzo mało informacji na temat tego, co robią zwierzęta hodowlane.
Czy krowy będą zbliżać się do stodoły podczas całkowitego zaćmienia?
Czy koguty nie powinny piać czasami podczas zaćmienia?

Adam Hartstone-Rose kieruje projektem mającym na celu zbadanie, jak dzika przyroda reaguje na zaćmienie.
W 2017 r. stał na czele zespołu badaczy, których zadaniem było, w różnych ogrodach zoologicznych, obserwowanie zachowania zwierząt.
Niektórzy byli zaskoczeni – grupa goryli zebrała się w środku na wieczorny posiłek, gdy zapadł mrok, a gdy wróciło światło, pozostały (zdziwione) z pustymi rękami.

Najbardziej szalone zachowanie zaszło u grupy żółwi z Galapagos.
W miarę jak mrok narastał, stawały się one coraz bardziej aktywne.
W szczytowym - nomen omen - momencie zaćmienia zaczęły się łączyć w pary, czego nie potrafimy wyjaśnić.

https://www.bbc.com/future/article/2024 ... lipse-2024

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

28 maja 585 roku p.n.e. na terenach dzisiejszej Anatolii w Turcji Medowie, starożytny lud na terenach współczesnego Iranu oraz Lidyjczycy z południa współczesnej Turcji walczyli już od sześciu lat.
Według greckiego historyka Herodota niewiele wskazywało na zakończenie tej wojny i żadna ze stron nie czyniła znaczących postępów.
Aby zakończyć rozlew krwi potrzeba było zaćmienia słońca.
Gdy bitwa się nasilała dzień nagle zmienił się w noc – napisał Herodot.
Medowie i Lidyjczycy, gdy zauważyli zmianę, zaprzestali walki i zapragnęli uzgodnienia warunków pokoju.
...
Ludzie mogą być bardziej afiliacyjni – mogą twierdzić, że mają bliższe więzi społeczne z innymi – i czują się bardziej związani ze swoją społecznością – mówi Sean Goldy, psycholog z Johns Hopkins University, który badał psychologiczne skutki zaćmienia słońca w 2017 roku.
...
Goldy podkreśla, że ​​efekty były stosunkowo krótkotrwałe. To było tylko w ciągu 24 godzin.
Ale nawet krótkie chwile wzmocnionej więzi powinny być mile widzianą ulgą od napięć w naszych codziennych interakcjach.
W dobie polaryzacji i podziałów społecznych możemy przynajmniej znaleźć wspólną płaszczyznę w naszym zdumieniu otaczającym nas Wszechświatem.

Wybrałem z:
https://www.bbc.com/future/article/2024 ... e-together

Drzewo pokazane w artykule przypomina mi, że stare drzewa, a zwłaszcza drzewa pokryte porostami, będą coraz rzadziej spotykane.
Presja coraz liczniejszej niestety populacji ludzkiej na środowisko planety oraz świadome, bezkarne niestety niszczenie klimatu - zwłaszcza przez Chiny - uczyni planetę pustynią bez ludzi.
O ile nie podejmiemy mocnych działań przeciwko narastaniu populacji ludzkiej oraz przeciwko niszczeniu atmosfery - zwłaszcza przeciwko Chinom.
Wszyscy ludzie wszędzie na Ziemi zostaną zatruci nagłymi masowymi emisjami siarkowodoru z przegrzanych oceanów jak 252 miliony lat temu większość fauny.

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Ziemia jest fotografowana z kosmosu - także przez satelity orbitujące tak daleko że w kadrze widać całe kontynenty.
I mamy filmik o przejściu cienia Księżyca po Ameryce Północnej.
Pokazana jedna klatka z filmu pokazuje cień jak jeszcze szedł po Meksyku.

https://www.nytimes.com/interactive/202 ... llite.html

Przy okazji widać powolne przesuwanie się wielkich skupisk chmur.
Tam też wędrują z zachodu na wschód. "Przypadek? Nie sądzę."

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

"Zabójczy" łowcy asteroidów odkryli aż 27 500 przeoczonych kosmicznych skał.
Za pomocą Google Cloud naukowcy przejrzeli setki tysięcy zdjęć nocnego nieba i odkryli, że Układ Słoneczny jest pełen niewidocznych obiektów.
Zamiast skanować niebo za pomocą teleskopów w poszukiwaniu asteroid, naukowcy napisali algorytm, który przesiewa stare zdjęcia nocnego nieba i odkrywa je.
Te znaleziska obejmują, w szczególności około 100 asteroid bliskich Ziemi - mogą przelecieć przez orbitę Ziemi.
Nie wydaje się, aby w najbliższym czasie jakaś z tych teraz poznanych stu znalazła się na ścieżce kolizyjnej z Ziemią.
Historycznie rzecz biorąc, astronomowie wykrywali nowe planety, asteroidy, komety i obiekty z Pasa Kuipera, fotografując wielokrotnie ten sam obszar nieba w ciągu jednej nocy.
W przyszłości kluczem do odkryć astronomicznych może nie być dłuższy czas rejestracji nieba przez teleskopy, ale raczej mocniejsze komputery, umożliwiające przeglądanie ogromnych zbiorów.

https://www.nytimes.com/2024/04/30/scie ... rithm.html

Do tej pory znaliśmy w astronomii powiedzenie: 'Duży może więcej'.
Teraz pojawić się mogą nowe powiedzenia wśród astronomów:
'Szybszy może więcej' albo 'Hojnie wyposażony może więcej'

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

"Jak Kopernik zatrzymał Słońce na krakowskim niebie" - film.

Przy okazji widzimy różne miejsca w Krakowie, także sfilmowane z drona, oraz wiele przyrządów astronomicznych i naukowych z czasów Kopernika - obecnie w muzeach.

Kopernik najpierw był studentem na uniwersytecie w Krakowie, gdzie była już katedra astronomii i tam poznawał od nauczycieli ówczesną wiedzę i metody astronomiczne.

W swoim najsłynniejszym dziele napisał w pewnym zdaniu, że wszystkie obliczenia przeprowadził dla "południka krakowskiego".

Kopernik w tym dziele wyjaśnił coś zaskakującego dla ówczesnych uczonych.
Dlaczego niektóre planety kreślą na niebie czasem nie trajektorię po łuku lecz zawracają i rysują małą pętlę.
Wynika to z faktu, że Ziemia też porusza się i to nawet szybciej od wielu planet Układu Słonecznego.
To, swego rodzaju, "teoria względności" - jak tam wspomniano.



https://youtu.be/CpD9D0tEWho

https://krakow.tvp.pl/77405390/jak-kope ... kim-niebie

Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Wydawało nam się, że ogólnie rozumiemy sposób powstawania planet i gwiazd.
Jednak odkrycie kilkudziesięciu par młodych planet w pobliskiej mgławicy grozi wywróceniem sprawy do góry nogami.

Są to światy, których po prostu nie da się wytłumaczyć.
Przez Mgławicę Oriona – ogromną chmurę pyłu i gazu stosunkowo blisko naszej galaktyki – dryfuje coś, co wydaje się być dziesiątkami planet wielkości Jowisza, które nie odpowiadają konwencjonalnemu rozumieniu powstawania układów planetarnych.

Zamiast być przywiązanymi do gwiazdy, tak jak Ziemia do Słońca, planety te swobodnie unoszą się w przestrzeni - parami.
Astronomowie dostrzegli je za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST).

Wybrane z:
https://www.bbc.com/future/article/2024 ... in-planets
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Kilka tygodni temu, o godzinie 23:46, w Portugalii, kula ognia przeleciała po niebie.
Obiekt opadał w kierunku Ziemi z niezwykłą prędkością – około 45 kilometrów na sekundę, ponad dwukrotnie większą niż oczekiwana w przypadku typowej asteroidy.
Kula z karabinu wylatuje z prędkością zaledwie około kilometra na sekundę (E.).
Eksperci twierdzą, że bolid miał dziwną trajektorię, niepasującą do tej, jaką zwykle pokonują skały kosmiczne pochodzące z bliskiego sąsiedztwa Ziemi.
To dlatego, że intruz nie był asteroidą.
Był to fragment komety – lodowy obiekt, który mógł uformować się w czasie powstawania Układu Słonecznego.
Film jest osiągalny tam:
https://www.nytimes.com/2024/05/19/scie ... spain.html
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Wczoraj, dziś i jutro astronomii

Astronomia to bez wątpienia jedna z najstarszych nauk znanych człowiekowi. Zainteresowanie nią można już odnaleźć w czasach prehistorycznych. Oczywiście wraz z biegiem czasu zmieniał się charakter samych obserwacji i badań w tym zakresie.
Można zauważyć, że tak naprawdę aż do XVIII wieku koncentrowano się głównie na Układzie Słonecznym a tzw. strefa gwiazd stałych była niepoznana i poza zasięgiem.
Od XVIII w. między innymi dzięki Williamowi Herschelowi zaczęto rozwijać astronomię gwiazdową między innymi katalogując wiele obiektów mgławicowych oraz badając kształt naszej Drogi Mlecznej.
Kolejnym przełomem było pojawienie się astrofizyki i badanie obiektów astronomicznych w sposób wcześniej nieznany.
Badania fotometryczne i spektroskopowe pozwoliły na poznanie prawdziwej natury ciał niebieskich oraz ich składu chemicznego.
W XX w. pojawienie się takich dziedzin jak astronomia pozagalaktyczna i kosmologia zmieniły nasze spojrzenie na wielkość i ewolucję Wszechświata.
Wtedy też poznaliśmy procesy w wyniku, których gwiazdy uwalniają energię oraz tego jak ewoluują aż do kresu swojego życia.
Rozwój instrumentów obserwacyjnych w ostatnich dekadach umożliwił nam poznanie prawdziwej skali Wszechświata i dostrzeżenie w nim zjawisk wcześniej nie obserwowanych.
Obecnie astronomowie nie tylko badają Obserwowalny Wszechświat w całym spektrum fal elektromagnetycznych ale również w zakresie fal grawitacyjnych.
Należy zauważyć, że mimo, że astronomia jest bardzo starą nauką a pierwsze teleskopy pojawiły się ponad 400 lat temu to pewne dziedziny pojawiły się dopiero niedawno w skali historycznej.
Pojawienie się astronomii pozagalaktycznej to dopiero lata 20-te XX w.
Obecnie badanie Wszechświata w największych skalach i w najdalszych odległościach należy do najważniejszych zadań współczesnej astronomii.
Odkrycie pierwszych gwiazd III populacji, badanie pierwszych galaktyk, budowanie nowych instrumentów do szerokich przeglądów nieba.
Badanie egzoplanet należy do tzw. dziedziny astronomii planetarnej, która zajmuje się zarówno badaniem planet w Układzie Słonecznym jak i planet pozasłonecznych.
Należy zauważyć, że badanie egzoplanet pojawiło się dopiero w latach 90-tych.
Obecnie dziedzina ta skupia się na zagadnieniu powstawania egzoplanet, badanie różnych typów egzoplanet a także szukaniu planet sprzyjających powstaniu życia. Obecnie dziedzina ta niezwykle szybko się rozwija dzięki nowym instrumentom obserwacyjnym.
Astronomia fal grawitacyjnych to już zupełnie młoda gałąź astronomii pozwalająca nam badać Wszechświat w zupełnie nowy sposób.
Badamy w ten sposób zderzenia obiektów zwartych np. gwiazd neutronowych w tzw. kilonowej podczas, której powstaje wiele ciężkich pierwiastków.
Fale grawitacyjne być może pozwolą nam również cofnąć się bliżej Wielkiego Wybuchu niż mikrofalowe promieniowanie tła odkryte w roku 1965.
Oczywiście Wszechświat musi być badany w pełnym zakresie wszelkich możliwych obserwacji.
Należy zwrócić uwagę także na misje planetarne, które bardzo poszerzyły naszą widzę na temat obiektów Układu Słonecznego.
Z jednej strony należy zwrócić uwagę, że nie ma planowanej żadnej misji do najbardziej zewnętrznych regionów Układu Słonecznego gdzie znajdują się słabo poznane tzw. lodowe olbrzymy.
Z drugiej strony warto zwrócić uwagę na 3 planowane misje mające w latach 30-tych XXI w. dokładniej zbadać Wenus.
Od czasów sondy Magellan technologia posunęła się bardzo do przodu i na pewno wiele zagadek dotyczących atmosfery i przeszłości Wenus zostanie w końcu rozwiązanych.
Wydaje się, że przed nami obiecujący czas w badaniach Wszechświata w różnych dziedzinach i wszelkich możliwych zakresach obserwacji, które umożliwią nam poznanie odpowiedzi na pytania o których nasi przodkowie nawet nie myśleli (Krzysztof Badoń, Facebook, mam zgodę).
*
Zwrócę uwagę na "gwiazdy III populacji". Inaczej niż w życiu w astronomii numeruje się je wstecz czyli chodzi o najdawniejsze pokolenie.
Wybuchając jako supernowe zasilały kosmos w różne pierwiastki, a może nawet inicjowały powstawanie kolejnych gwiazd - niekiedy.
Gwiazdy populacji III, jako bardzo masywne, ewoluowały bardzo szybko, a ich czas życia wynosił około miliona lat.
Obecnie nie ma ich zatem w naszej galaktyce.
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne

[ekolog]

Kilka dni po tym, jak potężne zorze wypełniły ziemskie niebo, w czerwoną planetę uderzyły cząstki stanowiące skutek kolejnego potężnego wybuchu na Słońcu.
Było to najintensywniejsze takie zdarzenie, jakie do tej pory widzieliśmy - według Shannon Curry, głównej badaczki bazującej na należącym do NASA orbiterze Mars Atmphere and Volatile Evolution (MAVEN).
Wielkie szczęście, że nie było tam astronautów.
Wątła atmosfera Marsa i brak globalnej osłony magnetycznej sprawiły, że na jego powierzchnię, jak zarejestrował należący do NASA łazik Curiosity, wpadła dawka promieniowania odpowiadająca 30 prześwietleniom rentgenowskim klatki piersiowej.
Nie jest to dawka śmiertelna, ale z pewnością nie bez znaczenia.
Naładowane cząstki uderzyły w kamery nawigacyjne Curiosity i w kamerę śledzącą gwiazdy na orbiterze Mars Odyssey, zalewając je ładunkami elektrostatycznymi co przypominało śnieg.
Konspekt z:
https://www.nytimes.com/2024/06/13/scie ... storm.html
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne