No to zaczynamy kolejny test okularków na kilku teleskopach:
MT-800 F/4 wydajny astrograf, masakrator okularów.
Synta 8" f/6 królowa otwartych przestrzeni w standardzie Econo
Santel 180/10 uniwersalny Mak z przelotem 2" ze średniej półki.
Ocena ostrości wyrażona procentowo w średnicy ostrego pola w którym nie zniekształcają się gwiazdy i są nadal punktowe, testowane na Plejadach oraz na Jowiszu:
Teleskop z którym wykonano ocenę----MT-800-----Synta 8"----Santel 180mm
Światłosiła testowego teleskopu-----------F/4---------F/6------------F/10
Scientific Explerer 24mm 80*----------------86%---------98%------------100%
Nagler 26mm 82*--------------------------------82%---------95%-----------100%
Scopos Baader 30mm 70*---------------------88%---------92%-----------100%
SWAN WO 25mm-72*--------------------------75%---------82%------------96%
BST ED od 5 do 18mm 60*--------------------71%---------89%------------96%
BST ED 25mm 60*------------------------------68%---------84%------------92%
Ethos 13mm 100*------------------------------92%---------98%------------100%
BST 9mm 100*-----------------------------------76%---------87%------------98%
BST 16mm 100*---------------------------------73%---------81%------------98%
LVW-8mm 65*-----------------------------------91%--------100%-----------100%
HR Planetary 8mm 60*-------------------------88%---------95%-----------100%
Pentax XL 7mm 65*----------------------------79%---------88%------------96%
Ortoskop Baader 7mm 45*--------------------82%---------95%-----------100%
Lantan NLV 7mm 45*--------------------------94%---------99%-----------100%
Teraz kilka słów komentarza:
Pierwsza testowana parka to porównanie ES 24mm i Naglera 26mm na Plejadach, Jowiszu i Księżycu.
Paradoksalnie ES przy jasnych teleskopach radzi sobie lepiej z własną korekcją astygmatyzmu od Naglera 26 ale ma przy tym kilka drobnych wad:
jest od niego cięższy, bardzo gruby od strony oka i płasko zakończony, ciężko nim osiowo obserwować.
Przy obserwacji Jowisza pojawia się przy nim wyraźny duszek podążający przeciwnie do ruchu planety w polu widzenia.
Porównując obrazy Jowisza na samym skraju pola (stycznie do krawędzi pola widzenia) ES 24 ma wyraźnie większą aberrację chromatyczną, pojawia się wyraźny błękit na połowie tarczy Jowisza a w Naglerze 26 tego błękitu na krawędzi jest około 3x mniej zapewne z powodu użycia droższego, egzotycznego szkła.
Za to porównując na Księżycu dystorsję okular ES 24mm o wiele mniej zniekształca gruszkowato Księżyc niż Nagler 26 gdzie to zniekształcenie jest około 2x większe co szczególnie jest widoczne gdy umieścimy Księżyc w pełni przy samym brzegu pola widzenia wtedy jego kształt przypomina gruszkę zamiast koła.
Generalnie Nagler 26 jest przyjemniejszy w obserwacji i ma ostrzejszą diafragmę pola która w ES nie jest całkiem ostra, projektanci ES 24 muszą jeszcze trochę popracować nad ergonomią swojego wspaniałego optycznie okularu bo dłuższa obserwacja nim jest trochę męcząca i gdyby nie to zapewne wymieniłbym Naglera 26 na ten ciekawy okularek.
Drugą parką porównawcza jest Scopos 30mm i SWAN 25mm tu bez problemu Scopos korekcją astygmatyzmu pozostawia Swana z tyłu szczególnie w jasnych sprzętach ale znowu jest kilka ale.
Scopos 30 jest dużo cięższy i dłuższy od Swana 25mm
Na brzegu pola w Scoposie 30mm Jowisz wyraźnie bardziej ciemnieje niż w Swanie 25 co świadczy o większym jego winietowaniu przy krawędzi pola widzenia.
Jednakże astygmatyzm oceniany na gwiazdach jest w Swanie 25 na samej krawędzi około 2x większy niż w Scoposie bo gwiazdki na krawędzi pola rozmywa dwa razy bardziej od Scoposa 30mm.
Kolejne testowane okularki to BST ED z polem 60* niestety w jasnych sprzętach nie całe pole jest użyteczne do obserwacji planet, seria 5 do 18mm jest praktycznie w teście identyczna co do korekcji do 1% i potraktowałem je identycznie uśredniając wyniki testu, okular BST-ED 25mm ma wyraźnie gorsze wyniki co odzwierciedlają dane testowe.
Te okulary mają dobrze skorygowany astygmatyzm, komę i chromatyzm ale cechuje je spora krzywizna pola bo można w nich wyostrzyć Jowisza na krawędzi pola ale wtedy w środku pola będzie on nieostry i na odwrót jak jest ostry na środku to na brzegu pola rozmywa się koliście co świadczy o sporej krzywiźnie pola co jest tym silniej widoczne im z jaśniejszym teleskopem pracuje okular.
Następna trójca to okulary BST 100* i Ethos 13mm też z polem 100*
Tu wyraźnie najlepszy jest Ethos 13mm potem plasuje się BST 9mm i na końcu BST 16mm który jak widać po wynikach ma trochę słabszą korekcje od okularu BST-9mm.
Generalnie tymi okularkami fajnie się obserwuje choć mają mało ostrą diafragmę pola ale odstają one jakością obrazu wyraźnie od Ethosa 13mm który pozostaje dla nich na razie niedoścignionym wzorem korekcji pola.
Następna trójca przebadana na okoliczność korekcji pola to okulary z polem po około 60-65* czyli Vixen LVW-8, Pentax XL-7mm i HR Planetary 8mm.
Pod względem punktowości gwiazd w całym polu najlepiej plasuje się LVW-8mm Vixena nawet w jasnych teleskopach co w sumie nie jest zaskoczeniem gdyż poleca się go właśnie do jasnych teleskopów.
Pozytywnie zaskoczył mnie za to HR Planetary 8mm który dawał bardzo wyraźny obraz w większości pola widzenia a jego korekcja siadała dopiero na samej krawędzi pola w naprawdę jasnych teleskopach.
Natomiast najsłabiej wypadł w tym towarzystwie Pentax XL-7mm najdroższy z całej trójki bo nawet z teleskopem F/10 nie dał idealnie punktowych gwiazd przy diafragmie pola.
Test zamyka parka typowo planetarnych okularów z małymi polami widzenia jakimi są Ortoskop Baader 7mm i Lantanowy Vixen NLV-7mm.
Ortoskop Baadera 7mm dał bardzo ładny obraz Jowisza w centrum pola, praktycznie książkowy ale w jasnych teleskopach już nie w całym polu widzenia akceptowalny, tu zdecydowanie widać przewagę w korekcji na rzecz NLV-7mm w którym obraz planety jest akceptowalny w większym procentowo polu widzenia.
Oczywiście komfort obserwacji w Baaderze 7mm pozostawia sporo do życzenia w porównaniu z komfortem obserwacji z NLV-7mm z ogromną soczewką oczną i daleko odsuniętą źrenicą ale trzeba Baaderowi przyznać że obraz Jowisza był w nim najładniejszy ze wszystkich przetestowanych dotychczas okularków choć widok kawałka Plejad z polem okularu 45* szczególnie po testowaniu 100* wymiataczy przyprawiał chwilami o klaustrofobie.
Proszę zauważyć że procentowe dane ostrego pola uzyskane w teście trzeba przemnożyć przez pozorne pola widzenia okularów aby uzyskać bezwzględny wynik stopnia korekcji danego okularu.
To dane na gorąco, spisane dziś z notatek, mamy nadal pogodę więc pobawię się jeszcze trochę w testowanie i uzupełnię komentarze i opisy o dalsze spostrzeżenia obserwacyjne które pewnie wyjdą przy dłuższej obserwacji tymi okularkami