Tabela Wimmera - czyli obiekty dla małych apertur

[wimmer]

Witam!
Przychodzę z małą pomocą.
Coraz częściej zdarza się, że trafiają do nas nowi użytkownicy, którzy bez wcześniejszej konsultacji z doświadczonymi kolegami kupują tanie, małe teleskopy, przyciągnięci fajnymi opisami np. na naszym ulubionym serwisie aukcyjnym.
Następnie pada pytanie: "Co mogę przez to zobaczyć?". Zazwyczaj odpowiada się: "Niewiele. Jaśniejsze DSy, Księżyc". Głównie polecamy tutaj M31, M27, Chihotki itp.
Podejrzewam, że taki użytkownik może czuć się zniechęcony. Ale pamiętajmy, lepszy taki sprzęcik niż żaden. I do nauki nieba można go wykorzystać! Najczęściej pada też bardzo dobra sugestia: "Wyciśnij z niego tyle, ile możesz".

Dlatego właśnie postanowiłem sporządzić listę obiektów dostępnych dla teleskopów o małej aperturze, z którymi można powalczyć. Można także spróbować poobserwować je przez lornetkę. Wspomnę, że nie są to jedyne dostępne obiekty (całego nieba po centymetrze nie znam ). Jednocześnie zaznaczam, że niektóre z nich będą wymagały sporej determinacji i ciemnego nieba. Jak wiadomo, prócz sprzętu i ciemnego nieba, potrzeba też dobrych warunków.

A więc posiadacze małych teleskopów (i lornetek)! Nosy do góry! I do dzieła!

Tabela zawiera:
20 najciekawszych układów podwójnych i wielokrotnych według P.J. Anwaya (dane z 2004 - źródło: "Niebo na weekend" - Przemysław Rudź) Sugestie podziałały i dołożyłem w opisie separacje składników.
46 Obiektów z katalogu Messiera - dodałem Wasze podpowiedzi o raz obiekty, które wcześniej umknęły mojej uwadze. Poprawiłem jasności obiektów. Obecne są opisane według bazy danych z Cartes du Ciel.
34 obiekty z katalogu NGC (poza Messierem)
3 obiekty z katalogu IC
10 obiektów z katalogu Cr Jak mogłem zapomnieć o "wieszaku"? Dzięki za cynk
2 Mel-e i 2 Stock-i

UPDATE - najnowsza wersja tabeli!

Witajcie!

Chciałbym się z Wami podzielić nową wersją Tabeli Wimmera.
Minęło sporo czasu od pierwszego zestawienia "obiektów dla teleskopów o małej aperturze". Nadeszła chyba pora na ostateczną już wersję Tabeli Wimmera (oczywiście nie licząc przyszłych poprawek).

Mam nadzieję, że tym razem tabela spełni wszystkie wymagania początkujących miłośników astronomii. Zmian jest bardzo dużo. Wcześniejsze wersje były jedynie "tabelką", w której zestawiłem obiekty polecane dla małych teleskopów.
W wersji 3 poszedłem znacznie dalej.

Tabela Wimmera v3 zawiera:
- 46 stron
- łącznie 124 obiekty, w tym obiekty głębokiego nieba, gwiazdy podwójne i wielokrotne oraz nowość - 20 najciekawszych asteryzmów.
- mapki poglądowe z zaznaczonym każdym obiektem w tabeli
- wizualizacje obiektów, czyli jak obiekt może wyglądać w niewielkim teleskopie w dobrych warunkach i pod ciemnym niebem
- informacje skrócone w postaci ikon, mówiące, czy obiekt jest trudny, łatwy, atrakcyjny, mały, duży, czy może lepszy w lornetce
- dokładne położenia wyrażone we współrzędnych RA i Dec
- informacje na temat każdego obiektu. Czasem podstawowe, a czasem jakieś interesujące fakty
- podpowiedzi i cenne informacje na temat obserwacji wizualnych rozrzucone w kilku miejscach tabeli

Zapraszam wszystkich do zerknięcia na nową Tabelę Wimmera, a początkujących miłośników astronomii zachęcam do korzystania często i gęsto.

Tabela jest załączona na dole. Natomiast pod tym linkiem:
http://www.astro-art.com.pl/temp/tabela ... wersja.pdf
znajduje się Tabela Wimmera v3 inwertowana (białe tło), tuszo- i energooszczędna, znaczy się bardziej ekologiczna, i bardziej biodegradowalna


pozdrawiam

[Miłosz G.]

bardzo dobra robota i będzie to bardzo dobry "adres" dla pytających
chociaż osobiście dorzucił bym jeszcze 3 "oczywiste" galaktyczki czyli parkę M81,M82 no i M51 (wyłapywalem tą trójkę nawet w mieście przez lornetkę 7x50 także powinny być w zasięgu prawie każdego sprzętu)...wiem, że "nowi amatorzy" są głodni galaktyczek także oprócz M31 i te można by było dopisać jako w miarę łatwe(jeśli oczywiście się da )
reszta obiektów dobrana bardzo odpowiednio-będzie czym oczy nacieszyć nawet i przez lornetę
pozdrawiam!

[wimmer]

Dzięki!
Oczywiście, jak wspomniałem, nie są to jedyne obiekty dostępne dla małej apertury. O ile M51 pominąłem celowo ze względu na delikatną strukturę jej ramion, i tym samym nie chciałem robić "ochoty", to M81 i M82 rzeczywiście mogłem tam umieścić!
Dzięki za uwagi, bo wszelkie takie, mające na celu usprawnienie tabeli są mile widziane!

...jak zbierze się więcej takich, to wypuszczę "second edition"



pzdr

[daniel24]

Super pomysł, z pewnością będzie to dobra pomoc dla początkujących. Rzeczywiście dodałbym jeszcze te 2 jasne galaktyczki (m81,m82), może kuliste (m3,m5, m10 i m12) i jeszcze taka duża i jasna gromadka w wężowniku IC4665- te obiekty widać dobrze z miasta przez lornetkę.
Kilka miesięcy temu wpadłem na podobny pomysł- zrobienia listy obiektów widocznych przez lornetkę (na każdą porę roku). Jestem w trakcie, narazie mam wersje "na lato" i właśnie zabieram się za kontynuację- obecna jest na moim blogu w ''artykułach".
pozdrawiam

[Miłosz G.]

super!
przez wiele lat jechałem na lornetkach(ale przeważnie pod bardzo dobrym "leśnym" niebem) i obiektów jeszcze bym spooooooro dodał-szczególnie na średnie lornety (15x60) ...ale to powinna być raczej uniwersalna wiejsko-przedmieściowo-miejska tabela także nie ma co szaleć

w "razie czego" można za jakiś czas zrobić i puścić w obieg tabelkę nr. 2 z listą trudniejszych - słabszych obiektów na małe apertury pod super niebo
zobaczymy jakie będzie zainteresowanie tą tabelką (myślę, że powinno być spore bo ludzie zawsze pytają na co można looknąć)

[wimmer]

...ale to powinna być raczej uniwersalna wiejsko-przedmieściowo-miejska tabela także nie ma co szaleć

Dokładnie! Ja sam najczęściej obserwuję z balkonu. Ta tabela to takie "typowce" miejsko-podmiejsko-pomniejsze-aperturowce

[tomek_0603]

Popieram i gratuluję fajnego i porzytecznego pomysłu
i jego realizacji. Z chęcią popatrzę na dalsze wersje, typu 1.2, 1.3, 2.0, itp.

[Janusz_P.]

To superowo, ostateczną wersję przykleimy na górze działu ale mam uwagę co do podawanej jasności obiektów; zarówno M11 jak i M13 mają tam jasności mocno zaniżone, trzeba sprawdzić też pozostałe obiekty, z jakiego źródła brałeś jasności obiektów

[felcia97]

Wimmerku, dla początkujących dodaj jeszcze kiedy są najlepiej widoczne obiekty np lipiec-wrzesień, no wiesz żeby w Orionie nie szukali w sierpniu albo w Andromedzie w maju. Chociaż wszystko jest możliwe.

[Janusz_P.]

Przy gwiazdach podwójnych brakuje najważniejszej informacji o separacji na dany rok obserwacji

Komentarz typ użyj filtra bez podania jego typu jest też mało użyteczny a wręcz wprowadza zamieszanie
Filtr do M27 także wydaje mi się zbędny tym bardziej że początkujący zwykle oglądają niebo niewielkimi aperturami gdzie pożytek z drogich filtrów nebularnych jest naprawdę znikomy ale to tylko moje zdanie

[wimmer]

Już śpieszę z wyjaśnieniami:
Jasności obiektów, o których mowa były zaczerpnięte z tabeli obiektów Messiera z wikipedii. Możliwe też, że ja sam popełniłem błędy przy wprowadzaniu danych.
Zweryfikuję to.

Separacja - ok. Już jedna osoba wcześniej zwróciła mi na to uwagę. Tak więc "second edition" uzupełnię o te dane.

Miesiące obserwacji - ok. Nie zaszkodzi wrzucić jednej rubryczki.

"Użyj filtra" - w zasadzie tej rubryki wcale nie musi tam być, a w jej miejsce może wskoczyć wspomniana rubryka z miesiącami obserwacji.

Zasugerujcie jeszcze jakie obiekty mógłbym dodać. M81 i 82 jak wspomnieli koledzy wcześniej, ale czy M51?

Na dniach zrobię poprawioną wersję i zaprezentuję

pozdrawiam

[PK]

Użyj filtra - ta rubryka może się przydac, ale jeśli byś mógł to zamieścił byś jeszcze jakiego??

[PK]

Jak dla mnie to jest bardzo dobry pomysł z tą tabelką. Często zastanawiałem się co moge zobatrzyc w moich warunkach, które są dosyc kiepskie. Niekiedy wybierałem jakieś obiekty i szukałem je dosyc długo, a i tak nic nie znajdowałem.

[Przemysław93]

Bardzo fajny pomysł Wimmer
Co do M 51, wiemy że tabela zawiera obiekty dla małych aparatur ale sam musisz zdecydowac czy mają byc to obiekty pod ciemne niebo (wtedy możesz wpisac M 51 ) czy pod średnio-miejsce warunki A zresztą sam nie wiem .. ja bym chyba wpisał

[Janusz_P.]

Niestety ładne galaktyki spiralne jak M33, M51, M74 czy M101 są to obiekty trudne do obserwacji bo słabe powierzchniowo i nie polecałbym ich absolutnie początkującym z małym sprzętem w dodatku często z miasta

Ps. Wikipedia nie jest wiarygodnym źródłem danych bo każdy je może edytować czyli nikt za nie nie odpowiada, radzę znaleźć jakieś referencyjne dane jak choćby takie jak podał Polaris dla separacji gwiazd podwójnych

[daniel24]

Zasugerujcie jeszcze jakie obiekty mógłbym dodać. M81 i 82 jak wspomnieli koledzy wcześniej, ale czy M51?

Tak jak wspomniałem wcześniej te kilka kulek (M3, M5, M10, M12), otwarta IC4665- tyle przychodzi mi do głowy. Z M51 może być różnie, zależy od warunków i za jaką uznamy małą aperture, ja przez widzę ją z miasta przez newtonika 114mm, ale przez lornetkę 10x50 już nie. Decyzja należy do Ciebie...

[daniel24]

Zasugerujcie jeszcze jakie obiekty mógłbym dodać. M81 i 82 jak wspomnieli koledzy wcześniej, ale czy M51?

Tak jak wspomniałem wcześniej te kilka kulek (M3, M5, M10, M12), otwarta IC4665- tyle przychodzi mi do głowy. Z M51 może być różnie, zależy od warunków i za jaką uznamy małą aperture, ja wyraźnie widzę ją z miasta przez newtonika 114mm, ale przez lornetkę 10x50 już nie. Decyzja należy do Ciebie...

[Przemysław93]

Wimmer, ja polecam dopisac do tabeli tz. Wieszak - Cr 399/OCL 113 pięknie prezentuje sie już przez małą lornetkę

[Adrian D]

Prócz wymienionych wyżej dodałbym trochę Cr i Melotte,np.:Wieszak Cr399,Cr463,Cr464,Cr350,Cr70,IC4756,Stock1,Stock2,Tr37,Mel111,Mel20.Są to jasne otwarte gromady,czesto duże i jasne,świetne dla lornetki.

[Adrian D]

Z Wieszakiem mnie Przemek uprzedził

[Przemysław93]

Z Wieszakiem mnie Przemek uprzedził

No rzeczywiście mamy podobny tok myślenia

Ta gromada otwrta IC4665 polecana przez Daniela też mogłaby się znaleźdz przypominam sobie jak pięknie się prezentowała w małych powerkach

[Miłosz G.]

no M 51 to akurat łatwizna(i łatwo znaleźć bo pod Alkaidem- i chociaż wyłuskać ją z tła) i do średnio-miejskiej tabeli można ją spokojnie dopisać (jako tylko troszkę trudniejszą po M81,M82-a napewno jako łatwiejszą od tej parki do odnalezienia <bo ucho niedźwiedzicy początkującemu trudno jest sobie wyobrazić a w koniec dyszla każdy trafi:wink: >)...wielokrotnie wyłapywałem ją już przez "lorneteczkę" 7x50 z Mławy (ponad 29tyś mieszkańców i dosyć rozświetlona)

[wimmer]

Okej
Właśnie wyszła wersja 2.0

Skład:
20 najciekawszych układów podwójnych i wielokrotnych według P.J. Anwaya (dane z 2004 - źródło: "Niebo na weekend" - Przemysław Rudź) Sugestie podziałały i dołożyłem w opisie separacje składników.
46 Obiektów z katalogu Messiera - dodałem Wasze podpowiedzi o raz obiekty, które wcześniej umknęły mojej uwadze. Poprawiłem jasności obiektów. Obecne są opisane według bazy danych z Cartes du Ciel.
34 obiekty z katalogu NGC (poza Messierem)
3 obiekty z katalogu IC
10 obiektów z katalogu Cr Jak mogłem zapomnieć o "wieszaku"? Dzięki za cynk
2 Mel-e i 2 Stock-i

Tabela Wimmera 2.0.pdf

(84.85 KiB) Ściągnięto 1586 razy

Usunąłem wpisy "użyj filtra", bo jak wspomniane było wcześniej, wypadało by to sprecyzować. Ale patrząc logicznie ilu filtrów używają początkujący obserwatorzy z małymi teleskopami?
Doszedłem do wniosku, że wskazówki dotyczące doboru filtrów są domeną tabel i katalogów z różnymi mgławicami, np małymi planetarkami, i przeznaczonych dla DSowych wymiataczy. I tam to można wybierać pomiędzy UHC, O-III itp. Tak więc rubryka zniknęła
A w jej miejsce wskoczyła inna rubryka: Miesiące obserwacji. Tutaj pragnę wytłumaczyć, że miesiące otwierające oznaczają, że późną nocą można się mniej więcej spodziewać wschodu obiektu, natomiast miesiące zamykające oznaczają, ze wczesną nocą można się jeszcze "załapać" na obiekt zanim zajdzie. Dlaczego tak? A dlatego, że początkujący obserwator nie planuje obserwacji i nie czeka, aż M13 będzie w zenicie, tylko wykorzystuje każdą chwilę by coś zobaczyć - nawet nisko nad horyzontem (tak mi się wydaje )
Dlatego też sporo obiektów ma wpisaną widoczność przez cały rok.
Logika podpowiada, że najlepsza widoczność wypadnie w miesiącach pośrodku przedziału.

Jednak nie będzie M51. Jak wspomniał wcześniej P. Janusz to chyba zbyt delikatny obiekt dla początkującego. Jeszcze by było rozczarowanie

Do Pana Janusza:
Jeżeli tabela znajdzie szersze zastosowanie, o którym Pan wspomniał, to myślę sobie, żeby zrobić tak, aby wersja 2.0 była na wierzchu. Albo zastąpić starą wersję tą nową, albo też wydzielić ten post do nowego tematu, usuwając to, co właśnie piszę (a Wy czytacie ). Jeżeli opcja wydzielenia będzie najwłaściwsza, to proszę może też zmienić tytuł tematu na: "Tabela obiektów dla małych apertur" albo "Obiekty dla małych apertur".
Tak sobie pomyślałem, że "Tabela Wimmera" brzmi nieskromnie - jakbym był co najmniej małym Messierem (a tylko zestawiłem obiekty)

[Janusz_P.]

Tabela wygląda już dużo lepiej ale wymaga jeszcze segregacji gwiazd po separacji i usunięcia gwiazd o za dużej różnicy jasności z ciaśniejszych parek, przydały by się też nazwy własne jasnych gwiazd.
Jasności gromad i mgławic widzę już poprawiłeś czyli prace zbliżają się powoli do końca
Dodatkowo posegregowanie po numerach NGC spowoduje posegregowanie po rektascensji

[Miłosz G.]

O! teraz jest super
(kit z M51- jak ktoś będzie chciał to i tak znajdzie bo to obiekt znany i charakterystyczny )
teraz jest git!
gratulejszyn!