Ko Arimatsu, astronom z Uniwersytetu w Kioto w Japonii, kilka tygodni temu otrzymał intrygujący e-mail: Astronom-amator w swoim kraju zauważył jasny błysk w atmosferze Jowisza.
Doktor Arimatsu, który prowadzi program obserwacyjny mający na celu badanie zewnętrznego Układu Słonecznego przy użyciu przydomowego sprzętu astronomicznego, wezwał do uzyskania dodatkowych informacji.
Sześć kolejnych raportów o błysku z 28 sierpnia – który według dr Arimatsu jest jednym z najjaśniejszych, jakie kiedykolwiek zarejestrowano na gigantycznej gazowej planecie – nadeszło od japońskich obserwatorów nieba.
Tego typu rozbłyski są powodowane przez asteroidy lub komety z obrzeży naszego Układu Słonecznego, które wpływają na atmosferę Jowisza. Bezpośrednia obserwacja tych ciał jest praktycznie niemożliwa, nawet przy użyciu zaawansowanych teleskopów – napisał dr Arimatsu w e-mailu.
Jednak grawitacja Jowisza wabi te obiekty, które ostatecznie uderzają w planetę, co czyni ją wyjątkowym i nieocenionym narzędziem do bezpośredniego ich badania – powiedział.
Scharakteryzowanie tych błysków jest kluczowym sposobem na zrozumienie historii naszego Układu Słonecznego.
Dają one wgląd w gwałtowne procesy zachodzące w początkach naszego Układu Słonecznego – powiedział Leigh Fletcher, planetolog z Uniwersytetu w Leicester w Anglii.
To jakby zobaczyć ewolucję planet w akcji – dodał.
Obecnie potężne uderzenia w Jowisza są znacznie rzadsze, ale zdarzają się. W 1994 roku jedna z komet uderzyła w Jowisza z taką siłą , że pozostawiła widoczne pole szczątków.
Astronomowie zaobserwowali kolejne potężne uderzenie w 2009 roku.
Większość zderzeń z Jowiszem, piątą planetą Układu Słonecznego, jest obserwowana oportunistycznie przez astronomów-amatorów.
(Według dr Arimatsu osiem z dziewięciu rozbłysków zaobserwowanych na Jowiszu od 2010 roku zostało zarejestrowanych przez amatorów.)
Zazwyczaj wykorzystują oni technikę zwaną szczęśliwym obrazowaniem , która polega na nagrywaniu fragmentu nieba z dużą liczbą klatek na sekundę.
Klatki filmu zawierają skarbnicę danych – stwierdził dr Fletcher, z których zawodowi astronomowie mogą wywnioskować informacje na temat atmosfery Jowisza, meteorologii i burz.
Według wstępnych analiz dr Arimatsu, rozbłysk zgłoszony w sierpniu miał siłę porównywalną do eksplozji tunguskiej na Syberii w 1908 r., która według ekspertów była asteroidą, która rozerwała las o powierzchni 800 mil kwadratowych.
To drugie zdarzenie na Jowiszu zaobserwowane w ostatniej dekadzie z tak dużą energią, powiedział dr Arimatsu, który zgłosił ostatnie w 2021 r ., a jego energia szacowana jest na równowartość dwóch megaton trotylu.
Jednak ostatnie uderzenie nie było na tyle silne, aby pozostawić widoczne pole szczątków, powiedział dr Fletcher.
Naukowcy badają takie ślady, aby dowiedzieć się, jak reagują chemia i temperatura Jowisza.
Dodał, że podobne zderzenia mogły kiedyś mieć istotne znaczenie przy tworzeniu składu planet obserwowanych w naszym Układzie Słonecznym, a być może także w innych.
Astronomowie skupiają się na Jowiszu, ponieważ jest duży, przez co łatwo go dostrzec i jest bardziej narażony na wpływ kosmicznych śmieci.
Niektórzy naukowcy uważają jednak, że pierścienie Saturna zostały kiedyś ukształtowane w wyniku takich eksplozji, a wstępne dowody wskazują, że Uran i Neptun również zostały trafione.
Gdybym obstawiał, powiedziałbym, że wszystkie nasze planety-olbrzymy są bombardowane przez asteroidy i komety – powiedział dr Fletcher.
Obserwatorzy gwiazd czekają na kolejny duży błysk – taki, który stworzy wystarczającą ilość pozostałości, aby można je było zobaczyć z Ziemi.
Kiedy to nastąpi, astronomowie na całym świecie zwrócą swoje teleskopy w stronę Jowisza, aby zbadać opad, a Kosmiczne Teleskopy Jamesa Webba i Hubble'a prawdopodobnie również dołączą.
Ponieważ jednak te mrugnięcia w przestrzeni kosmicznej zostały uchwycone przez przypadek, w tym kierunku badań tak naprawdę ciężar stanowią amatorzy.
Nie można spędzać długich godzin, noc po nocy, na wielkich, profesjonalnych teleskopach – stwierdził dr Fletcher.
Aby móc tego dokonać, trzeba mieć oddanych przydomowych astronomów na całym świecie.
Dr Arimatsu podkreśla również znaczenie inicjatyw astronomicznych na małą skalę w dziedzinie opanowanej przez masowe projekty.
To istotna część społeczności naukowej, która często jest pomijana – powiedział.
https://www.nytimes.com/2023/09/15/scie ... ashes.html
Siema
Wszystkie wszechświaty są wieczne
