Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny

Wiadomości, wydarzenia, kalendaria​, literatura, samouczki, Radio...

PostPaweł Baran | 02 Gru 2022, 10:31

Niebo w grudniu 2022 roku
2022-12-01. Dominik Sulik
Rozpoczął się grudzień – ostatni miesiąc 2022 roku. Duża część z nas miała już okazję zobaczyć pierwszy śnieg, zwiastujący nadchodzącą zimę. Doświadczyliśmy również długich i zimnych nocy, które jeśli odpowiednio się przygotowaliśmy, umożliwiły nam wielogodzinne obserwacje.
Pierwszego dnia miesiąca Słońce wzejdzie o 7:17 i będzie gościć na niebie przez 8 godzin i 24 minuty, do 15:41. Długość dnia stale maleje, dzieje się to jednak już coraz wolniej. Na początku grudnia kolejne doby będą zabierać ponad 1,5 minuty z czasu, jaki nasza gwiazda znajduje się nad horyzontem. Po tygodniu czas ten spadnie do niecałej minuty, a w połowie miesiąca zaledwie do 15 sekund.
Pierwszy dzień zimy, który wypada 21 grudnia, odwróci proces – dzień zacznie zwiększać swoją długość. Na początku powoli, z czasem jednak Słońce śmielej będzie zostawać nad naszymi głowami. W trakcie przesilenia zimowego nasza gwiazda wzejdzie o 7:36, a zniknie nam z oczu o 15:40. Najkrótszy dzień roku potrwa zaledwie 8 godzin 3 minuty i 51 sekund. Nieduże nachylenie ekliptyki do horyzontu sprawi, że Słońce wzniesie się maksymalnie na trochę ponad 16°.
W sylwestra wschód przypadnie na 7:39. Zachód zaś nastąpi o 15:47. Ostatni dzień 2022 roku potrwa 8 godzin i 8 minut. Słońce odwiedzi w grudniu dwa gwiazdozbiory, przez pierwszą połowę miesiąca będzie przemierzać Wężownika, a w drugiej części Strzelca. Taka pozycja naszej gwiazdy zapewni nam świetne warunki obserwacyjne konstelacji znajdujących się w pobliżu koła rektascensji 8h (np. Ryś, Bliźnięta, Rak, Mały Pies, Wielki Pies).
Księżyc
Nasz naturalny satelita rozpocznie grudzień w pobliżu planety Jowisz w gwiazdozbiorze Wodnika. Jego faza wyniesie 60% 1 XII, a on sam będzie dążyć do pełni. Nim jednak to, odwiedzi gwiazdozbiory Ryb, Wieloryba, ponownie Ryb i Barana. Ósmego dnia miesiąca o 5:09 Srebrny Glob wypełni swoją tarczę, a jego jasność wzrośnie do -12,87 magnitudo. Zaledwie 1,5 godziny po pełni dojdzie do okultacji Marsa i Księżyca. Zjawisko to polega na pozornym przejściu odległego ciała niebieskiego (zwykle planety) za innym ciałem niebieskim. Wydarzenie to będzie miało miejsce tylko 10° nad zachodnim horyzontem, co zdecydowanie utrudni obserwacje.
Następnie Srebrny Glob pokona ekliptyczne konstelacje nieba zimowego, zmierzając ku ostatniej kwadrze. Wejdzie w nią 16 grudnia tuż przed 10:00. Kolejne dni przyniosą zdecydowaną poprawę warunków obserwacyjnych – Księżyc będzie bowiem wschodził coraz później. Siła grawitacji poprowadzi go przez konstelacje Wagi, Skorpiona i Wężownika. 23 dnia miesiąca naturalny satelita dogoni Słońce i wejdzie w nów 23 XII w godzinach przedpołudniowych. Pierwsze dni zimy spędzi na zwiększaniu sierpa, by 30 grudnia o 02:22 znaleźć się w pierwszej kwadrze. Srebrny Glob zakończy 2022 rok w konstelacji Barana.
Planety
Merkury zwiększa swoją elongację, która osiągnie wartość maksymalną 20°07’ (12°32’ na początku miesiąca) w pierwszy dzień zimy. Jasność planety tego dnia to -0,25 wielkości gwiazdowych. Wenus podąża śladem swojego mniejszego sąsiada i oddala się od Słońca (wraz z końcem miesiąca elongacja wyniesie nieco ponad 17°). Planet należy wypatrywać tuż po zachodzie Słońca, nisko nad horyzontem. Mars jest świetnie widoczny przez całą noc. Zawdzięcza to swojej pozycji – znajduje się przed kołem rektascensji 5h (Słońce zajmuje pozycję na kole 18h). Należy go wypatrywać wysoko nad horyzontem, wniesie się bowiem aż na 65° w przesilenie zimowe. Jowisz będzie widoczny w pierwszej połowie nocy. Saturn znajduje się zaś stosunkowo blisko Słońca, przez co jego obserwację będą możliwe jedynie wczesnym wieczorem. Podobnie jak w przypadku Marsa panują bardzo dobre warunki do obserwacji Urana, który niezmiennie od kilku miesięcy przebywa w konstelacji Barana. Ostatniej planety Układu Słonecznego – Neptuna należy wypatrywać do północy (a pod koniec miesiąca do 22:00), później bowiem chowa się pod horyzontem.
Ursydy i Geminidy
W grudniu swoje maksimum mają roje Ursydów (konstelacja Małej Niedźwiedzicy) i Geminidów (konstelacja Bliźniąt). Pierwszy z nich promieniuje od 16 do 26 grudnia z maksimum przypadającym na noc 22/23. Wartość ZHR dla tego roju wynosi 10. Geminidy można obserwować pomiędzy 3 a 20 grudnia. Największą liczbę tych meteorów dostrzeżemy w nocy z 13 na 14 dnia miesiąca. Zdecydowanie warto zwrócić na nie uwagę, przy odrobinie szczęścia, liczba przelotów wyniesie 120 na godzinę.
Pierwsza gwiazdka
Rolę pierwszej gwiazdki w dniu 24 XII spełni… Jowisz. Zgadza się, ze względu na dużą jasność gazowego olbrzyma będzie on pierwszym punktem dostrzegalnym na wieczornym niebie. Jeśli zależy nam na gwieździe, powinniśmy poszukiwać Kapelli (najjaśniejszej gwiazdy konstelacji Woźnicy), która ukaże się nad północno-wschodnim horyzontem tuż przed 16:00.
Wykres obrazuje zależność długości dnia od daty przypadającej w grudniu.

Mapa obrazująca niebo nad kierunkiem południowym 21.12 o 01:00. Widoczny jest asteryzm trójkąta zimowego, który tworzą: Syriusz – najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba (alfa Wielkiego Psa), Betelgeza (alfa Oriona) i Procjon (alfa Małego Psa). Źródło. Stellarium

Mapa obrazująca pozycje Księżyca w pełni oraz Marsa 08.12 o 05:09. Ciała niebieskie nie zostały ukazane w skali. Źródło. Stellarium

Mapa obrazująca pozycje radiantu Ursydów (żółty po lewej) oraz Geminidów (żółty po prawej) 18.12 o 21:00. Źródło. Stellarium

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-g ... 2022-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w grudniu 2022 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w grudniu 2022 roku2.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 27 Gru 2022, 09:34

Spojrzenie w styczniowe niebo 2023
2022-12-26.
Od stycznia do Trzech Króli dni patrzają: jak te dni, takie miesiące bywają.

Czekają nas w tym miesiącu na niebie i Ziemi zjawiska okresowe i niespodziewane. Tych drugich, najciekawszych, związanych najczęściej ze zmienną aktywnością Słońca, nie można precyzyjnie przewidzieć. Ten rok poświęcony będzie głównie postaci Mikołaja Kopernika — astronoma, ekonomisty, lekarza, jednym słowem człowieka renesansu, bowiem minie 550 rocznica Jego urodzin i 480 rocznica śmierci.
Słońce

Nasza Ziemia już 4 stycznia, w swym rocznym ruchu po orbicie będzie najbliżej naszej gwiazdy, czyli w peryhelium, w odległości niewiele ponad 147 mln km od Słońca. Jest to dla nas, mieszkańców północnej półkuli, niezmiernie pocieszający fakt, ponieważ coraz szybciej będzie się nam dzień wydłużał. Rzeczywiście, w styczniu w Małopolsce dnia przybędzie już 67 minut. W Nowy Rok Słońce wzejdzie o godz. 07.38, a zajdzie o 15.49. Natomiast ostatniego dnia stycznia wschód Słońca nastąpi o godz. 07.15, a zachód o 16.33, zatem wtedy dzień będzie trwał 9 godz. i 18 minut, i będzie już dłuższy od najkrótszego dnia w roku o 73 minuty.

Ponadto, na pocieszenie, kalendarzowa zima na naszej półkuli jest najkrótszą porą roku. Trwa tylko lub aż 89 – czasami śnieżnych i mroźnych – dni. Już w środę 20 stycznia Słońce w swoim ruchu rocznym po ekliptyce opuszcza znak Koziorożca i wstępuje w znak Wodnika. W ciągu stycznia obserwując Słońce, a dysponując do tego odpowiednimi przyrządami, spostrzeżemy jego średnią, a czasami narastającą gwałtownie aktywność: plamy, rozbłyski, protuberancje, czy też wyrzuty plazmy w przestrzeń międzyplanetarną, bo aktywność magnetyczna Słońca jest obecnie w fazie wzrostu związanego z 25 cyklem jego jedenastoletniej witalności.
Księżyc

Ciemne, bezksiężycowe i długie noce, dogodne dla astronomicznych obserwacji, będziemy mieli w trzeciej dekadzie stycznia. Kolejność faz Księżyca będzie następująca: pełnia 7 I o godz. 00.09, ostatnia kwadra 15 I o godz. 03.13, nów 21 I o godz. 21.55 i pierwsza kwadra 28 I o godz. 16.20. Księżyc w apogeum (najdalej od Ziemi) znajdzie się 8 I o godz.10, a w perygeum (najbliżej Ziemi) będzie 30 I o godz. 8. W tej styczniowej wędrówce po nieboskłonie nasz naturalny satelita zbliży się, w różnych dniach i nocach miesiąca, na parę stopni do: Merkurego, Saturna, Jowisza i Marsa, ale te zjawiska nie będą akurat optymalnie nas widoczne.
Planety

Jeśli chodzi o planety, to w styczniu, Merkurego dostrzeżemy po zachodzie Słońca, do połowy drugiego tygodnia miesiąca, nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Wenus, jako Gwiazda Wieczorna, dominuje na zachodnim niebie przez cały miesiąc. Czerwonawy Mars po opozycji grudniowej widoczny będzie na niebie przez całą noc. Natomiast Jowisza, z gromadką czterech satelitów galileuszowych, oraz Saturna z dobrze widocznymi pierścieniami już przez lornetkę, a przebywające w gwiazdozbiorze Ryb, będziemy mogli obserwować na wieczornym niebie coraz to niżej nad horyzontem aż do końca miesiąca. Potem skryją się one kolejno w promieniach słonecznych, by pojawić się znów końcem lutego, ale już na porannym niebie. Wieczorem, w pierwszej połowie nocy, można obserwować, najlepiej przy pomocy lunety, planety Uran i Neptun. Ten pierwszy gości w gwiazdozbiorze Barana, natomiast Neptun znajduje się teraz w Wodniku.
Inne zjawiska

Zjawiska, które bym szczególnie polecał do obserwacji na niebie, to meteory. W tym miesiącu promieniują Kwadrantydy w dniach od 1 do 7 I, z maksimum 3/4 stycznia. Radiant meteorów leży (dla nas prawie w zenicie) w gwiazdozbiorze Smoka. Można oczekiwać około 70 „spadających gwiazd” na godzinę, ale niestety nocnym obserwacjom będzie nieco przeszkadzał Księżyc w pełni. Jeśli zaś chodzi o sprawy astronautyczne, to zapamiętajmy ważne wydarzenie historyczne: 11 grudnia wrócił na Ziemię po kilkukrotnym okrążeniu Księżyca 25,5 tonowy statek — na razie bezzałogowa kapsuła Orion z misji ARTEMIS, wodując szczęśliwie na Oceanie Spokojnym.

Dysponując wieczorem lub wczesnym rankiem wolną chwilą, nie bacząc na chłód, spójrzmy w bezchmurne niebo, z najpiękniejszym gwiazdozbiorem zimowego firmamentu Orionem, pamiętając o staropolskim przysłowiu, które przypomina, czego nam ostatnio nie brakuje:

Zima z początku adwentu — osiemnaście tygodni nie spocznie momentu.

Adam Michalec, MOA w Niepołomicach

Czytaj więcej:
• Niebo w 2023 r.
• Grudniowe niebo 2022

Źrodło: MOA
Opracowanie: Adam Michalec, Elżbieta Kuligowska
Na ilustracji: Niebo nad Małopolską, 15 stycznia 2023 r. o godzinie 20. Źródło: Stellarium.org.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w styczniowe niebo 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 27 Gru 2022, 09:35

Spojrzenie w niebo A.D. 2023
2022-12-26.
Lada dzień kolejny raz staniemy u progu Nowego Roku, w którym będziemy mogli obserwować nieboskłon niezależnie od wydarzeń na Ziemi. Tam wszystko będzie przebiegało według splotu praw astronomii z matematyką i fizyką, znanych ludzkości – lepiej lub gorzej – od wielu stuleci. Czekają nas w 2023 roku zjawiska okresowe i niespodziewane. Tych drugich, często najciekawszych i wywołujących u mieszkańców Ziemi dreszcz emocji, nie potrafimy wcześniej dokładnie przewidzieć. W tym roku przypadnie też okrągła 550 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika i minie 480 lat od Jego śmierci.
Natomiast ze zjawisk okresowych, a mimo to zawierających zawsze w sobie choć odrobinę tajemniczości, wystąpią w tym roku na kuli ziemskiej dwa zaćmienia Słońca: 20 IV (obrączkowo-całkowite - czyli hybrydowe) i 14 X (częściowe) – te zjawiska nie będą jednak widoczne w naszym kraju, oraz półcieniowe zaćmienie (5 V) i częściowe zaćmienie Księżyca (28 X), oba widoczne z terytorium Polski. Jeśli zaś chodzi o naszą gwiazdę, jej aktywność magnetyczna będzie dość znaczna, jest ona bowiem w fazie podążającej do maksimum w 25 cyklu zmienności, a zatem przez najbliższy rok będziemy mogli obserwować dużą liczbę plam, silnych pól magnetycznych w fotosferze Słońca, oraz związane z nimi wyrzuty materii w przestrzeń międzyplanetarną. Należy zawsze liczyć się z gwałtownym wzrostem jego aktywności, co może pociągnąć za sobą powstawanie rozmaitych zjawisk geofizycznych i zaburzeń nie tylko w pogodzie kosmicznej. Dla bardziej zainteresowanych problemem codziennej aktywności Słońca: można będzie znaleźć szczegóły na: www.spaceweather.com.
Zaglądając zaś z zainteresowaniem w Kalendarz Astronomiczny Astromat dowiadujemy się, jakie ważniejsze zjawiska, precyzyjnie obliczone na podstawie wcześniejszych obserwacji astronomicznych, czekają nas w 2023 roku. Wiosna, na którą czekamy zawsze z utęsknieniem, rozpocznie się 20 marca o godzinie 22.24, lato 21 czerwca o godz. 16.58, jesień 23 września o godz. 08.50, a zima 22 grudnia o godz. 04.27.
Słońce
4 stycznia Ziemia w swym rocznym ruchu po orbicie eliptycznej będzie najbliżej Słońca, czyli w peryhelium, w odległości od niego niewiele ponad 147 mln km. Będzie się wtedy poruszała najszybciej na orbicie wokółsłonecznej w 2023 roku, bo z prędkością 30,27 km/sek., czyli prawie 109 000 km/godz. Jest to dla nas pocieszający fakt, że dnia będzie przybywało coraz szybciej. W Nowy Rok Słońce wzejdzie o godz.07.38, a zajdzie o 15.49 – zatem dzień będzie trwał 8 godz. 11 minut i będzie już dłuższy od najkrótszego dnia roku o 6 minut, co wszystkich powinno napawać nas optymizmem. Na pocieszenie trzeba przypomnieć, że zima kalendarzowa na naszej półkuli, przynajmniej teoretycznie, jest najkrótszą porą roku. Trwa bowiem tylko – lub aż – 89 dni! W praktyce, jak wiemy z doświadczenia, bywa z nią różnie, bo ma swoje ambicje i kaprysy. Ponadto Ziemia zawędruje w lecie, 4 lipca, do aphelium. Będzie wówczas najdalej od Słońca – prawie 153 mln km.
Zmiana czasu z zimowego na letni najprawdopodobniej czeka nas 25/26 marca, a powrót na czas zimowy, czyli środkowo-europejski w nocy 28/29 października, chyba że pozostaniemy przy czasie letnim i nie będziemy musieli już więcej cofać zegarków. Jeśli chodzi o święta ruchome w kościele katolickim, to w 2023 roku, Popielec wypada 22 II, Wielkanoc przypadnie 9 IV, czyli w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, ta zaś będzie w środę 5 IV, Zielone Świątki 28 V, a Boże Ciało 8 VI.
Księżyc
Księżyc powita Nowy Rok podążając do pełni, a zakończy 2023 rok w fazie tuż po pełni. Ponadto tarcza Księżyca będzie w 2023 roku zakrywać (nazywamy to zjawisko okultacją): Wenus, Marsa (2x) i planetę Uran. Tylko okultację Wenus z 9 XI z godz. 11.30, czyli w dzień, będziemy mogli u nas obserwować przy użyciu lunetki. Ponadto wystąpią liczne koniunkcje, czyli zbliżenia na niebie między planetami. Będziemy mogli obserwować zbliżenie Wenus do Neptuna i Marsa, a także Merkurego do Saturna, Jowisza i Marsa.
W tym roku kilkadziesiąt skatalogowanych komet okresowych powróci do peryhelium (punkt ich orbity najbliższy Słońca), jednak będą one prawdopodobnie widoczne tylko przez lornetkę lub teleskop.
Planety
Merkurego, który zawsze wędruje na niebie blisko Słońca, można będzie zaobserwować nisko nad horyzontem, na zachodnim niebie o zmierzchu, lub na wschodzie o świcie. Jeśli pogoda obserwacyjna nam dopisze, najłatwiej będzie go można dostrzec przed wschodem Słońca, końcem stycznia i maja. Zaś wieczorem najlepsze warunki do jego obserwacji będą po 10 kwietnia oraz na Barbórkę 2023.
Wenus wystąpi w roli Gwiazdy Wieczornej prawie do końca lipca. Potem skryje się w promieniach Słońca, by pojawić się na porannym niebie w pierwszym tygodniu września, i do końca roku będzie odtąd grała rolę Jutrzenki.
Mars, po opozycji z 8 grudnia 2022, od początku Nowego Roku widoczny będzie na wieczornym niebie, stopniowo skracając swą obecność na nocnym niebie, aby 18 listopada 2023 skryć się w promieniach Słońca. Czerwonawy Mars w swej rocznej wędrówce po nieboskłonie przewędruje po eliptycznej orbicie przez wiele gwiazdozbiorów, począwszy od Barana, Byka, Bliźniąt, Raka, a następnie przez gwiazdozbiory Panny, Wagi i Skorpiona. Pojawi się ponownie na wschodnim niebie w 2024 roku.
Jowisz będzie mógł być obserwowany w styczniu na wieczornym niebie w gwiazdozbiorze Strzelca, coraz to bardziej podążając za zachodzącym Słońcem. W dniu 12 IV będzie z nim w koniunkcji. Zobaczymy go w maju na porannym niebie w Rybach, gdzie pozostanie do końca roku. 3 XI będzie w opozycji do Słońca, potem zaś widoczny będzie przez całą noc, dumnie prezentując nam swoje cztery najjaśniejsze księżyce galileuszowe.
Saturn Nowy Rok spędzi — podobnie jak Jowisz — na wieczornym niebie, a 16 II schowa się w promieniach Słońca, i dopiero w połowie lutego będzie widoczny na porannym niebie, poprzedzając wschód naszej gwiazdy i goszcząc w gwiazdozbiorze Koziorożca. W drugiej połowie marca przejdzie do Wodnika i końcem kwietnia będzie widoczny na niebie już przed północą. Następnie, dumnie prezentując nam swe pierścienie, 27 VIII znajdzie się w opozycji do Słońca i wtedy będzie go można obserwować przez całą noc. Od połowy listopada będzie dostępny do obserwacji tylko na wieczornym niebie.
Uran na początku roku będzie widoczny na wieczornym niebie w gwiazdozbiorze Barana, w którym pozostanie do końca roku. Z początkiem maja nastąpi jego złączenie ze Słońcem, aby mógł się następnie pojawić w połowie czerwca na porannym niebie, wydłużając stopniowo okres przebywania nad horyzontem. W opozycji będzie 13 XI, a od początku grudnia widoczny będzie na niebie w pierwszej połowie nocy.
Neptun cały rok spędzi w gwiazdozbiorze Wodnika. Na początku roku będzie widoczny na wieczornym niebie. W połowie marca zniknie w promieniach Słońca, by pojawić się rankiem w końcu kwietnia na porannym niebie. W opozycji będzie 19 IX, a od połowy grudnia będzie widoczny coraz to krócej na wieczornym niebie. Do obserwacji planety Uran i Neptuna musimy użyć lunety.
Inne zjawiska
W tym roku z kilkunastu większych rojów meteorów, które rokrocznie promieniują, polecałbym do obserwacji: Kwadrantydy z maksimum 4 stycznia, którym po północy nie będzie przeszkadzał Księżyc w pierwszej kwadrze, a specjalnie proszę zwrócić uwagę na Ursydy z maksimum 2 lipca, które szczególnie w tym roku mogą się popisać jasnymi bolidami. Następne będą Perseidy – 12/13 sierpnia i Geminidy z 14 grudnia. Najlepsze warunki do obserwacji będą mieć te ostatnie — Księżyc będzie wtedy w nowiu. W przypadku Perseid Księżyc będzie cztery dni po ostatniej kwadrze, a przy obserwacjach Ursyd będzie on przeszkadzał, prezentując się na dzień przed pełnią. Mimo wszystko chyba damy radę!
Korzystając zaś z każdej wolnej chwili, w tegoroczne długie zimowe wieczory spójrzmy spokojnie w niebo, z niewątpliwie najpiękniejszym gwiazdozbiorem Oriona, i pamiętajmy przy tym o przysłowiu:
Gdzieś, gdzie nie sięga ludzki wzrok, schodzi się z rokiem rok.
Jednym słowem byle do pogodnej i ciepłej Wiosny w nowym, tajemniczym 2023 roku.

Adam Michalec, MOA w Niepołomicach, 7 grudnia 2022

Czytaj więcej:
• Dlaczego nowy rok zaczyna się 1 stycznia? (Cogiteon)
• Niebo w grudniu 2022 r.

Źródło: MOA Niepołomice
Opracowanie: Adam Michalec, Elżbieta Kuligowska
Grafika: PxHere
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... bo-ad-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w niebo A.D. 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 30 Gru 2022, 09:52

Kalendarz zjawisk astronomicznych w 2023 roku.
2022-12-29. Andrzej
Tradycyjnie jak co roku publikujemy na naszym portalu kalendarz najciekawszych zjawisk astronomicznych czekających nas w 2023 roku. W przyszłym roku standardowo będziemy mogli podziwiać wiele ciekawych koniunkcji ciał niebieskich, opozycji planet czy też ulubionych przez Was rojów meteorów. W 2023 roku jednym z najciekawszych zjawisk dla obserwatorów w naszym kraju będzie niestety tylko częściowe zaćmienie Księżyca widoczne z całego terytorium Polski w dniu 28 października. Zapraszamy do zapoznana się z nowym kalendarzem!
Kalendarz zjawisk astronomicznych w 2023 roku.
tło. NASA & ESA, Acknowledgement: Judy Schmidt (Geckzilla)

Kalendarz zjawisk astronomicznych 2023 r.
https://www.astronomia24.com/viewpage.php?page_id=53

Kalendarz zjawisk astronomicznych w 2023 roku (Wersja mobilna)
https://www.astronomia24.com/viewpage.php?page_id=54
Najciekawsze zjawisko astronomiczne w Polsce w 2023 roku.
Częściowe zaćmienie Księżyca - faza 13%
28.10.2023 - godz. 22:13 czasu polskiego

Źródło: astronomia24.com
https://www.astronomia24.com/news.php?readmore=1272
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Kalendarz zjawisk astronomicznych w 2023 roku..jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 01 Sty 2023, 14:08

Fazy Księżyca 2023. Czy dziś jest pełnia, czy Księżyc w nowiu?

2023-01-01
Temat faz Księżyca fascynuje ludzi od wieków. Jedni spoglądają w nocne niebo przede wszystkim po to, aby zachwycać się pięknem naszego naturalnego satelity. Drudzy natomiast zastanawiają się, jaki jest wpływ Księżyca na człowieka, w zależności od tego, czy znajduje się w pełni, czy w nowiu. Niezależnie od motywacji, warto na bieżąco śledzić nasz kalendarz księżycowy na 2023 rok, w którym wyszczególniliśmy cztery fazy księżyca z podziałem na miesiące. Kiedy Księżyc ma pełnię, a kiedy będzie w nowiu?

• Kalendarz księżycowy na bieżąco śledzić będą fani astronomii z całego świata. Osoby, których pasją jest obserwacja nocnego nieba, zaczęły już wyszukiwać w sieci informacji na temat tego, jak rozkładają się cztery fazy Księżyca w 2023 roku.
• Wyszczególniliśmy daty wszystkich pełni Księżyca na najbliższe 12 miesięcy.
• Wyjaśniamy, jakie są fazy Księżyca i tłumaczymy, jaki wpływ mają na człowieka.

Nazwy faz Księżyca w kalendarzu księżycowym?
Kalendarz księżycowy na 2023 rok tradycyjnie dzielimy na podstawowe cztery fazy Księżyca. Jest to najpopularniejsze rozróżnienie, zgodnie z którym możemy obserwować:
• Nów Księżyca
• Pierwszą kwadrę Księżyca
• Pełnię Księżyca
• Ostatnią kwadrę Księżyca
Nieco rzadziej natomiast spotyka się rozróżnienie ośmiu faz Księżyca. Zwolennicy takiego podziału to jednak przede wszystkim fani astrologii i znaków zodiaku, którzy do czterech podstawowych dodają również fazy pośrednie. Przypisują im szczególne znaczenie, uważając, że cykl Księżyca wpływają na człowieka.
• Sierp przybywający - motywacja
• Pierwsza kwadra - akcja
• Księżyc garbaty przybywający - zmiana
• Pełnia - intensyfikacja
• Księżyc garbaty ubywający - wdzięczność
• Trzecia kwadra - uwolnienie
• Sierp ubywający - odpuszczanie

Jak odróżnić Księżyc w pełni i Księżyc w nowiu?
Omawiając kalendarz księżycowy 2023, skupmy się jednak na najpopularniejszym. Zacznijmy od rozróżnienia poszczególnych faz Księżyca. Skąd mamy wiedzieć, że widzimy Srebrny Glob w nowiu czy w pełni?
• Księżyc w nowiu z naszej perspektywy znajduje się wówczas koniunkcji Słońcem. Nie widzimy go gołym okiem, ponieważ zwraca się do nas nieoświetloną półkulą.
• Pierwsza kwadra Księżyca to czas, gdy Księżyc zbliża się do pełni. Z Ziemi widzimy wówczas jedynie wschodnią część tarczy naszego naturalnego satelity.
• Pełnia to faza, podczas której Księżyc znajduje się po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce.
• Ostatnia kwadra Księżyca to czas, gdy Księżyc oddala się od pełni. Tym razem z Ziemi widzimy jedynie oświetloną zachodnią część Srebrnego Globu.

Warto również mieć świadomość, że jeden cykl faz Księżyca wynosi około 29,5 dnia. Jest to czas, jaki musi upłynąć od jednej takiej samej fazy do drugiej, np. pełni lub nowiu. Okres ten nazywamy również miesiącem synodycznym.

Nów, pełnie i kwadry Księżyca w styczniu, lutym i marcu
Kiedy będzie pełnia Księżyca w styczniu, lutym i marcu, a kiedy nów, pierwsza i ostatnia kwadra? Oto kolejne fazy Księżyca na pierwszy kwartał 2023 roku.
• Pełnia - 7 stycznia
• Trzecia kwadra - 15 stycznia
• Nów - 21 stycznia
• Pierwsza kwadra - 28 stycznia
• Pełnia - 5 lutego

• Trzecia kwadra -13 lutego
• Nów - 20 lutego
• Pierwsza kwadra - 27 lutego
• Pełnia - 7 marca
• Trzecia kwadra - 15 marca
• Nów - 21 marca
• Pierwsza kwadra - 29 marca

Kiedy pełnia Księżyca w kwietniu, maju i czerwcu?
Kiedy będzie pełnia Księżyca w kwietniu, maju i czerwcu, a kiedy nów, pierwsza i ostatnia kwadra? Oto poszczególne fazy Księżyca na drugi kwartał 2023 roku.
• Pełnia - 6 kwietnia
• Trzecia kwadra - 13 kwietnia
• Nów - 20 kwietnia
• Pierwsza kwadra - 27 kwietnia
• Pełnia - 5 maja
• Trzecia kwadra -12 maja
• Nów - 19 maja
• Pierwsza kwadra - 27 maja
• Pełnia - 4 czerwca
• Trzecia kwadra - 10 czerwca
• Nów - 18 czerwca
• Pierwsza kwadra - 26 czerwca
Kiedy nów Księżyca, a kiedy pełnia Księżyca w lipcu, sierpniu i wrześniu
Kiedy będzie pełnia Księżyca w lipcu, sierpniu i wrześniu, a kiedy nów, pierwsza i ostatnia kwadra? Oto fazy Księżyca, które obserwować będziemy w trzecim kwartale 2023 roku.
• Pełnia - 3 lipca
• Trzecia kwadra - 10 lipca
• Nów - 17 lipca
• Pierwsza kwadra - 26 lipca
• Pełnia - 1 sierpnia
• Trzecia kwadra - 8 sierpnia
• Nów - 16 sierpnia
• Pierwsza kwadra - 24 sierpnia
• Pełnia - 31 sierpnia
• Trzecia kwadra - 7 września
• Nów - 15 września
• Pierwsza kwadra - 22 września
• Pełnia - 29 września
Aktualna faza Księżyca w październiku, listopadzie i grudniu
Kiedy będzie pełnia Księżyca w październiku, listopadzie i grudniu, a kiedy nów, pierwsza i ostatnia kwadra? Oto poszczególne fazy Księżyca na ostatni kwartał 2023 roku.
• Trzecia kwadra - 6 października
• Nów - 14 października
• Pierwsza kwadra - 22 października
• Pełnia - 28 października
• Trzecia kwadra - 5 listopada
• Nów - 13 listopada
• Pierwsza kwadra - 20 listopada
• Pełnia - 27 listopada
• Trzecia kwadra - 5 grudnia
• Nów - 13 grudnia
• Pierwsza kwadra - 19 grudnia
• Pełnia - 27 grudnia


Jak fazy Księżyca wpływają na człowieka?
Ludzie od zarania dziejów zastanawiają się nad wpływem faz Księżyca na człowieka. Nasi przodkowie wierzyli, że rytm faz Księżyca w mniejszym lub większym stopniu zawsze odbijają się na naszym samopoczuciu i wyglądzie. Do dziś zresztą wielu fanów astrologii wciąż uważa, że woda oraz zioła pod wpływem kolejnych faz nabierają magicznych właściwości.

Księżyc w nowiu to faza, którą uznaje się za najlepszy okres, aby podejmować nowe wyzwania. Luna napełnia nas wówczas energią, siłą i pewnością siebie.
Pierwsza kwadra sprzyja odcięciu się od toksycznych spraw, a także zabiegom i kuracjom oczyszczającym. Kalendarz i cykl Księżyca podpowiada również, że może być to doskonały moment, aby odciąć włosy, aby je wzmocnić.
Pełnia Księżyca ma największy wpływ na człowieka. Niestety zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Luna ułatwia nam podejmowanie decyzji, zmysły są wówczas maksymalnie wytężone. Wzmaga również energię seksualną, dlatego w tym okresie szczególnie należy wystrzegać się romansów. Poza tym sprzyja również agresji, popadaniu w melancholię czy depresyjne nastroje.
Trzecia kwadra księżyca jest za to okresem, który uspokaja nas po "życiowej burzy", jaką zgotowała nam pełnia Księżyca. To czas skupienia, regeneracji psychicznej i... przechodzenia na dietę. Niektórzy uważają, że to właśnie wtedy jest najlepsza przemiana materii, a łaknienie maleje. Takie ludowe przesądy należy jednak traktować z przymrużeniem oka.

Kiedy pełnia, kiedy kiedy nów? Na to, jaka jest aktualna faza, odpowiada kalendarz księżycowy na 2023 rok. /Getty Images

Pełnię Księżyca najlepiej obserwować w miejscach oddalonych od sztucznych źródeł światła i zanieczyszczeń miejskich. Najlepiej tam, gdzie niebo jest najbardziej bezchmurne / NurPhoto / Contributor /Getty Images

Fazy Księżyca wynikają ze zmiany położenia Ziemi, Księżyca oraz Słońca względem siebie.

Jaka jest aktualna faza Księżyca?

Każda faza Księżyca ma wpływ na człowieka. /123RF/PICSEL

Czego wystrzegać się podczas pełni Księżyca? /123RF/PICSEL

INTERIA
https://geekweek.interia.pl/astronomia/ ... Id,6467935
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Fazy Księżyca 2023. Czy dziś jest pełnia, czy Księżyc w nowiu.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Fazy Księżyca 2023. Czy dziś jest pełnia, czy Księżyc w nowiu2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Fazy Księżyca 2023. Czy dziś jest pełnia, czy Księżyc w nowiu3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 01 Sty 2023, 14:12

Kalendarz astronomiczny 2023. Zjawiska, które widać dzisiaj na niebie

2023-01-01.
Kalendarz astronomiczny 2023 to zbiór najciekawszych zjawisk na niebie. Jakie planety, komety i gwiazdy zaskoczą nas w tym roku? Czy czeka nas zaćmienie Słońca lub Księżyca? Te zjawiska astronomiczne warto obserwować na nocnym niebie.

• Kalendarz astronomiczny 2023 to nieodłączny gadżet każdego fana obserwacji nocnego nieba. Świadomość, co widać dziś na niebie to już połowa sukcesu.
• Później wystarczy jedynie udać się do miejsca oddalonego od zanieczyszczeń i sztucznych źródeł światła, gdzie warunki umożliwiają podziwianie pełni Księżyca lub innych zjawisk astronomicznych.
• Oto, jakie zjawiska astronomiczne czekają nas od stycznia do grudnia 2023 roku.

Kalendarz astronomiczny 2023. Najciekawsze zjawiska na nocnym niebie
Obserwatorzy nocnego nieba na pewno nie będą zawiedzeni tym, co ma nam do zaoferowania kalendarz astronomiczny na 2023 rok. Wprawdzie, przez najbliższe miesiące w Polsce nie ujrzymy zaćmienia Słońca, jednak będziemy mogli śledzić szereg innych, interesujących wydarzeń.
Na nieboskłonie dojdzie do licznych koniunkcji, czyli, mówiąc wprost - bliskiego złączenia (spotkania planet na niebie). Poza tym, w 2023 roku aż dwa razy wystąpi zjawisko zwane potocznie Superksiężycem.
Wideo youtube
Zjawiska astronomiczne - styczeń 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w styczniu 2023:
• 2 stycznia - Brzegowe zakrycie Urana przez Księżyc - 0:00
• 3 stycznia - Księżyc w bliskim złączeniu z Marsem - 21:00
• 4 stycznia - Maksimum meteorów z roju Kwadrantydów - 4:00
• 7 stycznia - Pełnia Księżyca
• 12 stycznia - Kometa C/2022 E3 (ZTF) w peryhelium na tle gwiazdozbioru Korony Północnej
• 15 stycznia - Księżyc w ostatniej kwadrze, Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 2:00
• 18 stycznia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Antares - 6:30
• 21 stycznia - Księżyc w nowiu - supernów
• 22 stycznia - Wenus w bliskim złączeniu z Saturnem - 17:00
• 23 stycznia - młody Księżyc w złączeniu z Wenus i Saturnem - 17:00
• 25 stycznia - Księżyc w złączeniu z Jowiszem i Neptunem - 18:00
• 26 stycznia - Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 18:00
• 29 stycznia - Księżyc w złączeniu z Hiadami, Plejadami, Marsem i Uranem - 19:00
• 28 stycznia - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 30 stycznia - Księżyc w złączeniu z Marsem i Plejadami - 19:00
• 31 stycznia - Księżyc w bliskim złączeniu z Marsem nad zachodnim horyzontem - 3:00
Zjawiska astronomiczne - luty 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w lutym 2023:
• 1 lutego - Kometa C/2022 E3 (ZTF) najbliżej Ziemi na tle gwiazdozbioru Żyrafy
• 3 lutego - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks - 21:00
• 5 lutego - Pełnia Księżyca
• 6 lutego - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus - 21:00
• 11 lutego - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 6:00
• 13 lutego - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 15 lutego - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Antares - 5:00, Wenus w bliskim złączeniu z Neptunem - 5:00
• 20 lutego - Księżyc w nowiu
• 21 lutego - Młody Księżyc: powyżej Wenus i Jowisz
• 22 lutego - Księżyc w złączeniu z Wenus i Jowiszem
• 25 lutego - Księżyc w złączeniu z Uranem
• 26 lutego - Księżyc w złączeniu z Plejadami
• 27 lutego - Księżyc w pierwszej kwadrze, Księżyc w złączeniu z Marsem
• 28 lutego - zakrycie Marsa przez księżyc (niewidoczne z Polski)

Zjawiska astronomiczne - marzec 2023

Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w marcu 2023:
• 1-2 marca - Wenus w bliskim złączeniu z Jowiszem - 19:00
• 3 marca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks - 2:00
• 6 marca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus - 5:00
• 7 marca - Księżyc w pełni
• 9 marca - Mars w złączeniu z gwiazdą Elnath - 19:00
• 10 marca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 23:00
• 14 marca - Księżyc w bliskim złączeniu z gwiazdą Antares - 3:00
• 15 marca - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 20 marca - początek astronomicznej wiosny - 22:24
• 21 marca - Księżyc w nowiu, planeta karłowata Ceres w opozycji na tle gwiazdozbioru Warkocza Bereniki

• 22 marca - Księżyc tuż po nowiu w złączeniu z Jowiszem - 18:30
• 23 marca - Młody Księżyc między Wenus a Jowiszem - 19:00
• 24 marca - Księżyc w złączeniu z Wenus i Uranem - 19:00
• 25 marca - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 20:00
• 26 marca - zmiana czasu z zimowego na letni, Księżyc w złączeniu z Hiadami i Plejadami - 20:00
• 27 marca - Merkury w złączeniu z Jowiszem - 19:30
• 28 marca - Księżyc w złączeniu z Marsem - 20:30
• 29 marca - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 30 marca - Księżyc w bliskim złączeniu z Uranem - 20:30, Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks, Mars w złączeniu z gwiazdą M35 - 21:00

Zjawiska astronomiczne - kwiecień 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w kwietniu 2023:
• 6 kwietnia - Pełnia Księżyca, Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 22:00
• 10 kwietnia - Zakrycie gwiazdy Al Niyat przez Księżyc - 4:55
• 11 kwietnia - Wenus w złączeniu z Plejadami - 21:30
• 13 kwietnia - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 14 kwietnia - Mars w bliskim złączeniu z gwiazdą Mebsuta - 22:00
• 15 kwietnia - Wenus w złączeniu z Hiadami i Plejadami - 21:30
• 20 kwietnia - Wenus w nowiu, Hybrydowe zaćmienie słońca - (nie będzie widoczne z Polski)
• 21 kwietnia - Młody Księżyc - 21:00, w sąsiedztwie Merkury, a wyżej Hiady, Plejady i planeta Wenus
• 22 kwietnia - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 21:30
• 23 kwietnia - Maksimum meteorów z roju Lirydów - 3:00, Księżyc w złączeniu z Wenus - 21:30
• 25 kwietnia - Księżyc w złączeniu z Marsem
• 26 kwietnia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks - 21:30
• 27 kwietnia - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 29 kwietnia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus - 22:00
• 30 kwietnia - Wenus w złączeniu z gwiazdą Elnath - 22:00

Zjawiska astronomiczne - maj 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w maju 2023:
• 4 maja - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 3:00
• 5 maja - Pełnia Księżyca, półcieniowe zaćmienie Księżyca przy wschodzie - 20:30
• 6 maja - Maksimum meteorów z roju Eta Akwarydów
• 7 maja - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Dschubba - 3:00
• 8 maja - Mars w złączeniu z gwiazdą Polluks - 22:30
• 9 maja - Wenus w złączeniu z gromadą M35 - 22:30
• 12 maja - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 13 maja - Księżyc w złączeniu z Saturnem - 3:30
• 19 maja - Księżyc w nowiu
• 20 maja - Młody Księżyc - 22:30
• 21 maja - Młody Księżyc w złączeniu z gwiazdą Elnath - 22:30
• 23 maja - Księżyc w złączeniu z Wenus i Bliźniętami - 22:30
• 24 maja - Księżyc w złączeniu z Marsem - 22:30
• 25 maja - Początek okresu białych nocy
• 26 maja - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus
• 27 maja - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 29 maja - Wenus w złączeniu z gwiazdą Polluks

Zjawiska astronomiczne - czerwiec 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w czerwcu 2023:
• 2 czerwca - Wenus w linii z gwiazdami Polluks i Kastor - 23:00, Mars na tle gromady M44
• 3 czerwca - Księżyc w bliskim złączeniu z gwiazdą Antares - 23:30
• 4 czerwca - Księżyc w pełni, Wenus w największej elongacji wieczornej
• 9 czerwca - Wenus i Mars w złączeniu z gromadą M44 - 23:00
• 10 czerwca - Księżyc w ostatniej kwadrze, Księżyc w złączeniu z Saturnem - 2:30
• 13 czerwca - Wenus w złączeniu z gromadą M44 - 23:00
• 14 czerwca - Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 3:00
• 18 czerwca - Księżyc w nowiu
• 19 czerwca - Młody Księżyc - 22:30
• 20 czerwca - Młody Księżyc w złączeniu z gwiazdami Polluks i Kastor - 22:45
• 21 czerwca - Początek astronomicznego lata - 16:58, Księżyc w złączeniu z Wenus i Marsem - 23:00
• 22 czerwca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus - 23:00
• 26 czerwca - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 27 czerwca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 23:00
• 30 czerwca - Księżyc w złączeniu ze szczypcami Skorpiona - 23:00
Zjawiska astronomiczne - lipiec 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w lipcu 2023:
• 1 lipca - Wenus w złączeniu z Marsem i gwiazdą Regulus - 22:30, Księżyc w złączeniu z gwiazdą Antares - 23:00
• 3 lipca - Pełnia Księżyca
• 7 lipca - Księżyc w złączeniu z Saturnem - 2:00
• 10 lipca - Księżyc w ostatniej kwadrze, Mars w złączeniu z gwiazdą Regulus - 22:30
• 12 lipca - Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 2:00
• 13 lipca - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 2:30
• 14 lipca - Księżyc w złączeniu z Hiadami i Plejadami - 3:00
• 15 lipca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Elnath - 3:00
• 16 lipca - Stary Księżyc - 3:00
• 19 lipca - Młody Księżyc - 22:00
• 20 lipca - Księżyc w złączeniu z Marsem - 22:00
• 24 lipca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 22:00
• 26 lipca - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 28 lipca - Księżyc w bliskim złączeniu z gwiazdą Antares - 22:00
• 28-29 lipca - Maksimum meteorów z roju Południowych Delta Awarydów
• 31 lipca - Zakończenie okresu białych nocy

Zjawiska astronomiczne - sierpień 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w sierpniu 2023:
• 1 sierpnia - Pełnia Księżyca (Superksiężyc)
• 3 sierpnia - Księżyc w złączeniu z Saturnem - 23:00
• 8 sierpnia - Księżyc w ostatniej kwadrze, Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 3:00
• 10 sierpnia - Księżyc w złączeniu z Plejadami i Hiadami - 3:00
• 12-13 sierpnia - Maksimum meteorów z roju Perseidów
• 14 sierpnia - Stary Księżyc w złączeniu z gwiazdami Kastor i Polluks - 4:00
• 15 sierpnia - Stary Księżyc - 4:15
• 16 sierpnia - Księżyc w nowiu
• 24 sierpnia - Księżyc w pierwszej kwadrze, Księzyc w złączeniu z gwiazdą Antares - 21:30
• 27 sierpnia - Saturn w opozycji na tle gwiazdozbioru Wodnika
• 30 sierpnia - Księżyc w złączeniu z Saturnem - 21:30
• 31 sierpnia - Pełnia Księzyca (drugi Superksiężyc)
Zjawiska astronomiczne - wrzesień 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne we wrześniu 2023:
• 4 września - Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 22:30
• 5 września - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 23:00
• 7 września - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 10 września - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks - 5:00
• 12 września - Stary Księżyc w złączeniu z Wenus - 5:00
• 13 września - Stary Księżyc - 5:00
• 15 września - Księżyc w nowiu
• 19 września - Neptun w opozycji na tle gwiazdozbioru Ryb
• 21 września - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Antares - 20:00
• 22 września - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 23 września - Początek astronomicznej jesieni 8:50
• 26 września - Księżyc w złączeniu z Saturnem - 22:30
• 29 września - Pełnia Księżyca
Zjawiska astronomiczne - październik 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w październiku 2023:
• 2 października - Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 3:00
• 3 października - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 4:00
• 6 października - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 7 października - Księżyc w złączeniu z gwiazdami Kastor i Polluks - 4:00
• 8-9 października - Maksimum meteorów z roju Drakonidów
• 9 października - Wenus w złączeniu z gwiazdą Regulus - 5:00
• 10-11 października - Księżyc w złączeniu z Wenus i gwiazdą Regulus - 5:00
• 12-13 października - Stary Księżyc (5:00/6:00)
• 14 października - Księżyc w nowiu, obrączkowe zaćmienie Słońca (niewidoczne w Polsce)
• 21-22 października - Maksimum meteorów z roju Orionidów
• 22 października - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 24 października - Księżyc w złączeniu z Saturnem
• 28 października - Pełnia Księżyca, częściowe zaćmienie Księżyca w złączeniu z Jowiszem
• 29 października - Zmiana czasu z letniego na zimowy
• 30 października - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 20:00

Zjawiska astronomiczne - listopad 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w listopadzie 2023:
• 3 listopada - Jowisz w opozycji na tle gwiazdozbioru Barana, Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks - 22:00
• 5 listopada - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 5-6 listopada - Maksimum meteorów z roju Południowych Taurydów
• 7 listopada - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus - 2:00
• 9 listopada - Księżyc w bliskim złączeniu z Wenus - 6:00, Dzienne zakrycie Wenus przez Księżyc - 10:55
• 10 listopada - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Porrima i kometą 103P/ Hartley - 5:00
• 11 listopada - Stary Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 5:30
• 12-13 listopada - Maksimum meteorów z roju Północnych Taurydów
• 13 listopada - Księżyc w nowiu, Uran w opozycji na tle gwiazdozbioru Barana
• 15 listopada - Kometa 62P/ Tsuchinshan na tle gromady M44
• 17 listopada - Wenus w złączeniu z gwiazdą Porrima i kometą 103P/ Hartley - 5:30
• 18 listopada - Maksimum meteorów z roju Leonidów - 7:00
• 20 listopada - Księżyc w pierwszej kwadrze, Księżyc w złączeniu z Saturnem - 18:00
• 25 listopada - Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 18:00
• 26 listopada - Księżyc w złączeniu z Plejadami - 22:00
• 27 listopada - Pełnia Księżyca
• 29 listopada - Wenus w złączeniu z gwiazdą Spika - 6:00
• 30 listopada - Wenus w złączeniu z gwiazdą Polluks - 23:00
Zjawiska astronomiczne - grudzień 2023
Oto lista zawierająca najważniejsze zjawiska astronomiczne w grudniu 2023:
• 1 grudnia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks - 3:00
• 2 grudnia - Księżyc w złączeniu z gromadą M44- 4:00
• 4 grudnia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus - 4:00
• 5 grudnia - Księżyc w ostatniej kwadrze
• 8 grudnia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika - 6:00
• 9 grudnia - Księżyc w złączeniu z Wenus - 6:00
• 10 grudnia - Stary Księżyc, powyżej Wenus
• 13 grudnia - Księżyc w nowiu
• 14-15 grudnia - Maksimum meteorów z roju Geminidów
• 17 grudnia - Księżyc w złączeniu z Saturnem
• 19 grudnia - Księżyc w pierwszej kwadrze
• 22 grudnia - Początek astronomicznej zimy - 4:27, Księżyc w złączeniu z Jowiszem - 17:00
• 23 grudnia - Maksimum meteorów z roju Ursydów - 6:00
• 24 grudnia - Jowisz jako pierwsza gwiazdka-planeta wigilijna - 16:00, Księżyc w złączeniu z Plejadami i Hiadami - 17:00
• 28 grudnia - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Polluks
• 29 grudnia - Księżyc w złączeniu z gromadą M44

Na które zjawiska astronomiczne w 2023 roku warto zwrócić szczególną uwagę? / VW Pics / Contributor /Getty Images

What is a Supermoon? | National Geographic
https://www.youtube.com/watch?v=lhKMQIRdaeo

Nasz naturalny satelita zakryje Marsa już w lutym /123RF/PICSEL

W marcu zmieniamy czas z zimowego na letni /123RF/PICSEL

Planeta Wenus zaskoczy nas niejednokrotnie w ciągu najbliższych dwunastu miesiący

Kiedy rozpocznie się astronomiczne lato 2023?

W 2023 roku czekają nas aż dwa Superksiężyce /Anadolu Agency / Contributor /Getty Images

W 2023 roku czeka nas kolejna koniunkcja Księżyca z Saturnem /123RF/PICSEL

Obrączkowe zaćmienie Słońca. Niestety w 2023 roku nie będzie widoczne z terytorium Polsk

Zjawiska astronomiczne w 2023 roku będą cieszyły oczy wszystkich tych, którzy zechcą zwrócić na nie uwagę /Anadolu Agency / Contributor /Getty Images

INTERIA
https://geekweek.interia.pl/astronomia/ ... Id,6497762
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Kalendarz astronomiczny 2023. Zjawiska, które widać dzisiaj na niebie.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Kalendarz astronomiczny 2023. Zjawiska, które widać dzisiaj na niebie2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Kalendarz astronomiczny 2023. Zjawiska, które widać dzisiaj na niebie3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Kalendarz astronomiczny 2023. Zjawiska, które widać dzisiaj na niebie4.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Sty 2023, 09:51

Niebo w styczniu 2023 - Rok Kopernika - the best of
2023-01-01.
Noworoczna parada planet to najlepsza zapowiedź Roku Kopernika, jaką mogło zafundować nam niebo. Wieczorem po zapadnięciu zmroku oglądamy przecież cały Układ Słoneczny - z wyjątkiem Merkurego, ale ten zawsze umykał Kopernikowi ; ) Patrzmy więc na pozostałe planety i podziwiajmy Księżyc wędrujący wśród nich. W ostatniej dekadzie stycznia dołącza do nich jeszcze Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. W całym zaś roku 550. urodzin Mikołaja Kopernika szykuje się prawdziwy "szał niebieskich ciał", godny astronoma wszechczasów. Po szczegóły zapraszamy do naszego filmowego kalendarza astronomicznego.
Już 01 stycznia krótko przez północą mamy okazję śledzić zakrycie Urana przez tarczę Srebrnego Globu. Ze względu na silny blask naszego satelity zjawisko jest trudne do zaobserwowania nawet przez teleskop (gołym okiem jest ono nieosiągalne). Dla części miłośników (m.in. z Pomorza i Kujaw) jest to zakrycie brzegowe, co oznacza, że Uran "ślizga się" po krawędzi księżycowej tarczy - i to akurat w punkcie Terminatora, czyli granicy światła i cienia. Z niego wyłania się krater Kopernik, który ujrzymy bez trudu już przez zwykłą lornetkę.
03 stycznia jesteśmy świadkami bliskiego złączenia Srebrnego Globu z Czerwoną Planetą. Chciałoby się powtórki grudniowego zakrycia Marsa przez Księżyc, ale i tak jest nieźle - ok. 21:00 oba obiekty mijają się w odległości niewiele ponad 0.5 stopnia kątowego.
Na kolejne planetarne popisy czekamy do ostatniej dekady miesiąca, kiedy na wieczorny firmament wkracza też Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS). 22 stycznia wieczorem Wenus spotyka się z Saturnem na dystansie zaledwie 0.3 stopnia. Następnego wieczora do tej pary dołącza młody Księżyc dopełniony światłem popielatym. 25-go księżycowy sierp oglądamy z prawej strony Jowisza, a 26-go po jego lewej stronie. Wieczorem 30 stycznia Srebrny Glob biegnący ku pełni odnajdujemy między Marsem a Plejadami, a nocą z 30-go na 31-go Księżyc dogania Marsa, by znów go zakryć. Tym razem jednak zobaczą to mieszkańcy południowych stanów USA i Meksyku.
A co zobaczymy w całym 2023 roku? Oto krótki przegląd najciekawiej zapowiadających się zjawisk. Już w lutym odwiedzi nas jasna (miejmy nadzieję) kometa C/2022 E3 (ZTF), w marcu przeżyjemy Wielką Koniunkcję Wenus i Jowisza, w kwietniu zapolujemy na wieczornego Merkurego oraz Wenus w złączeniu z Plejadami, a w maju będziemy świadkami półcieniowego zaćmienia Księżyca. Czerwiec i lipiec to tradycyjnie miesiące białych nocy i Obłoków Srebrzystych (NLC). Sierpień jak zwykle sypnie Perseidami i niezwykle zapisze się jako miesiąc aż dwóch superpełni Księżyca! We wrześniu podziwiać będziemy skarby Drogi Mlecznej, w październiku częściowe zaćmienie Księżyca, a w listopadzie efektowną opozycję Jowisza oraz dzienne zakrycie Wenus przez Księżyc. Rok Kopernika zakończymy kosmicznymi fajerwerkami w postaci Geminidów.
Czystego nieba w nowym roku!
Piotr Majewski
NIEBO W STYCZNIU 2023 | Rok Kopernika - the best of
https://www.youtube.com/watch?v=zRV5Bn-M9a0

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... rnika-best
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w styczniu 2023 - Rok Kopernika - the best of.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 04 Sty 2023, 10:07

Niebo w styczniu 2023 roku
2023-01-03. Dominik Sulik
Rozpoczął się styczeń – pierwszy miesiąc 2023 roku. Należy zwrócić uwagę, że rok ten został poświęcony Mikołajowi Kopernikowi. Mija bowiem 550 lat od urodzin i 480 lat od śmierci wybitnego polskiego astronoma.
Mimo że koniec grudnia nie dostarczył nam prawdziwie mroźnej pogody, możemy poczuć panującą porę roku w trakcie długich i zimnych obserwacji nocnych. W pierwszy dzień 2023 roku Słońce wzeszło o 7:39, by po 9 godzinach i 9 minutach zajść o 15:48. Minęliśmy już jednak czas przesilenia zimowego, dni stają się więc coraz dłuższe. Styczeń skutecznie je wydłuży, dodając do nich godzinę i 5 minut. Na koniec miesiąca nasza gwiazda wzejdzie o 7:15, zachód nastąpi natomiast o 16:31.
Słońce rozpoczyna nowy rok w konstelacji Strzelca. W drugiej połowie stycznia zmieni gwiazdozbiór na Koziorożca. Maksymalna wysokość horyzontalna wzrośnie z 17° na 22° 30’.
Księżyc
Srebrny Glob rozpoczyna 2023 rok w konstelacji Barana w fazie 69%. Przez kolejne dni będzie zwiększał swoją oświetloną powierzchnię, by 7 stycznia tuż po północy wejść w pełnię. Tego dnia będzie wysoko nad horyzontem przez całą noc. Następnie rozpocznie swoją drogę do ostatniej kwadry. Przejdzie przez nią 15 stycznia kilkanaście minut po 3:00. Satelita zbliża się na sferze niebieskiej do Słońca, będzie więc wschodził coraz później, a jego sierp będzie malał. Kolejna faza – nów, nastąpi 21 stycznia, warunki obserwacyjne będą bardzo dobre. Po tych wydarzeniach Srebrny Glob podąży ku pierwszej kwadrze, w którą wejdzie 28 stycznia, znajdując się w konstelacji Ryb.
Planety
Przez pierwsze 3 tygodnie stycznia Merkury będzie przebywał blisko Słońca (elongacja mniejsza niż 20°), co utrudni jego obserwacje. Planety powinniśmy wypatrywać pod koniec miesiąca przed wschodem (około 6:30). Wenus szukajmy tuż po zachodzie, nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Mars jest widoczny niemal przez całą noc (do około 4:00). Trzeciego stycznia dojdzie do złączenia Księżyca z tą planetą w gwiazdozbiorze Byka – separacja pomiędzy obiektami wyniesie 30’ około 21:00. Mars zatoczy swoją pętlę 12 stycznia i rozpocznie ruch zgodny z ruchem naszej gwiazdy.
Pierwszego dnia roku Jowisz wychynął zza horyzontu około 17:00, zniknął nam z oczu już o 23:00. Planeta będzie zachodzić coraz wcześniej, 31 stycznia schowa się już o 21:30. Jej średnia jasność wyniesie 2 magnitudo. Warunki obserwacyjne nie będą więc wyśmienite, warto jednak poświęcić chwilę na podziwianie Jowisza wczesnym wieczorem. Saturn znajduje się w konstelacji Koziorożca. Planeta zachodzi bardzo wcześnie (około 19:00), co zdecydowanie utrudnia jej obserwacje. Urana można podziwiać w pierwszej połowie nocy dość wysoko nad horyzontem. Neptun znajduje się na granicy gwiazdozbiorów Wodnika i Ryb. Podobnie jak Jowisza można go obserwować do 21:00.
Zakrycie gwiazdy 38 Lyncis przez planetoidę Otthild
12 stycznia dojdzie do zjawiska okultacji plenetoidy Otthild (średnica około 24 km) z gwiazdą 38 Lyncis (3,8 jasności gwiazdowych) w gwiazdozbiorze Rysia. Zjawisko będzie najprawdopodobniej widoczne z terenów północno-zachodniej Polski (okolice Szczecina) około godziny 20:20. W trakcie zakrycia łączna jasność obiektów spadnie do 6 magnitudo na maksymalny czas 2,11 sekund. Po więcej informacji zapraszamy do skorzystania ze strony asteroidoccultation oraz do zapoznania się z programem OccultWatcher.
Kometa C/2022 E3 (ZTF)
W styczniu będziemy mogli obserwować również kometę C/2022 E3 (ZTF). Obiekt ten został odkryty 2 marca 2022 roku przez zespół korzystający z teleskopu w Obserwatorium Palomar w Kalifornii. W ostatnim kwartale ubiegłego roku jasność komety wzrosła do 10 magnitudo, co umożliwiło jej fotografowanie (nawet przez astrofotografów amatorów). C/2022 E3 (ZTF) dąży do peryhelium, które osiągnie 12 stycznia, zbliżając się do Słońca na odległość 1,1 au. Jej współrzędne wyniosą wówczas: 15h48m30s rektascensji oraz +38°07’50” deklinacji. Jasność ciała będzie w tym czasie stopniowo rosnąć, ułatwi to nam jej dostrzeżenie na pewno za pomocą lornetki, a może również gołym okiem.
Najlepsze warunki do obserwacji C/2022 E3 (ZTF) wystąpią pomiędzy 4:00 a 6:00. Można jednak jej wypatrywać już chwilę po północy, kiedy to jej wysokość horyzontalna umożliwi dogodne obserwacje. Kometa będzie zwiększać swoją deklinację, kierując się ku północnemu biegunowi niebieskiemu. Już w połowie stycznia stanie się ona obiektem okołobiegunowym, co w praktyce oznacza, że nie będzie zachodzić za horyzont.
Przy planowaniu obserwacji C/2022 E3 (ZTF) należy również wziąć pod uwagę fazę Księżyca – przez pierwsze dwa tygodnie miesiąca blask Srebrnego Globu utrudni nam oglądanie komety. Zachęcamy jednak do podziwiania tego niezwykłego ciała niebieskiego oraz do fotografowania go – okazja nie powtórzy się bowiem przez 50 tysięcy lat.

Mapki przedstawiają porównanie pozycji Słońca 01.01 (górna) oraz 31.01 (dół) o 12:00. Źródło: Stellarium

Mapka ukazuje wszystkie planety (poza Merkurym) 7 stycznia o 16:45. Źródło: Stellarium

Mapka ukazycję planetoidy Otthild 12 stycznia o 20:20 w trakcie zakrycia 38 Lyncis. Źródło: Stellarium

Mapka ukazuje pozycję komety 12 stycznia o 2:00. Źródło: Stellarium

Mapka ukazuje efemerydy komety przez kolejne dni stycznia. Źródło: Stellarium

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-s ... 2023-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w styczniu 2023 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w styczniu 2023 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w styczniu 2023 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 01 Lut 2023, 09:21

Niebo w lutym 2023
2023-01-31.
Na Boże Narodzenie masz lutego widzenie. Pamiętamy doskonale gwałtowne ocieplenie na te Święta, po wcześniejszych obfitych opadach śniegu. Zobaczymy, czy to staropolskie przysłowie sprawdzi się, bo z wieloletnich obserwacji wiemy, że trzeba się jednak przygotować na lutowe kaprysy aury.
Możemy nieco precyzyjniej coś powiedzieć o pogodzie kosmicznej, czyli co nas czeka w tym miesiącu na firmamencie niebieskim. W tym najchłodniejszym, a zarazem najkrótszym miesiącu roku w Małopolsce przybędzie dnia ponad półtorej godziny. Przyznacie Państwo, że brzmi to bardzo optymistycznie. Słońce, chociaż jeszcze nadal przebywa na południowej półkuli nieba, mimo wszystko systematycznie pnie się po ekliptyce coraz wyżej i wyżej, przez co dnia znacząco przybywa. Zatem byle do astronomicznej wiosny, czyli do 20 marca.

Słońce

Z początkiem tego miesiąca Słońce w Krakowie wschodzi o godz. 7.13, a zachodzi o 16.34; dzień będzie trwał 9 godzin i 21 minut. Natomiast ostatniego lutego wschód Słońca nastąpi o godz. 6.25, a zachód o 17.20; zatem długość dnia wyniesie już 10 godzin i 55 minut; dzień będzie zatem dłuższy od najkrótszego grudniowego dnia roku o 2 godz. i 50 minut. Ponadto w czwartek 18 lutego Słońce wstępuje w znak Ryb. W tym miesiącu wykazywać będzie znacznie podwyższoną aktywność magnetyczną w swoim 25 cyklu aktywności. Trzeba się liczyć z możliwością pojawienia wielu dużych, aktywnych grup plam na jego tarczy, lub też ze zjawiskiem nagłego wyrzutu plazmy w przestrzeń międzyplanetarną, szczególnie na początku i w ostatniej dekadzie lutego. Będzie wtedy nasza gwiazda wdzięcznym obiektem obserwacyjnym w tym miesiącu.

Księżyc

Ciemne, bezksiężycowe noce, dogodne do obserwacji astronomicznych, wystąpią na przełomie drugiej i trzeciej dekady miesiąca. Kolejność faz Księżyca będzie następująca: pełnia 5 II o godz. 19.29, ostatnia kwadra 13 II o godz. 17.01, nów 20 II o godz. 08.06 i pierwsza kwadra 27 II o godz. 09.06. W apogeum (najdalej od Ziemi) znajdzie się Księżyc 4 II o godz. 10, a w perygeum (najbliżej Ziemi) będzie 19 II o godz. 10.

Planety

Merkurego będzie można dostrzec o świcie, nisko na porannym niebie, przez cały miesiąc. Najlepsze warunki do jego obserwacji będą w pierwszym tygodniu lutego. Wenus, jako Gwiazda Wieczorna, zachodzi w godzinę po Słońcu, z trudem przebijając się swym blaskiem przez zorze wieczorne. Natomiast czerwonawy Mars goszczący w gwiazdozbiorze Byka 5 lutego zbliży się do Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy w tej konstelacji. Będzie on przez cały miesiąc widoczny w pierwszej połowie nocy. Jowisza wraz z gromadką księżyców można obserwować na wieczornym niebie w gwiazdozbiorze Wieloryba, na dobre dwie godziny po zachodzie Słońca. Już z początkiem miesiąca Saturn skryje się w promieniach zachodzącego Słońca, by się pojawić ponownie dopiero na porannym niebie z początkiem marca.
Warto też pamiętać, jak przystało nie tylko na miłośników astronomii, że w niedzielę 19 lutego przypada 550 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika. Z tej okazji zapraszam na specjalne, czwartkowe (tym razem 16 II godz. 10, 11 i 12) pokazy uruchomienia wahadła Foucaulta, połączone z prelekcją, do kościoła św. Piotra i św. Pawła w Krakowie, a poświęcone Jego osobie.

Inne zjawiska

W tym miesiącu nie „przewiduje się” się bogatych deszczy meteorów, chociaż 24 lutego przypada maksimum mało aktywnego roju, promieniującego z okolicy „delty” w gwiazdozbiorze Lwa. Księżyc podążający wtedy do pierwszej kwadry będzie nam w tym czasie przeszkadzał w wieczornych obserwacjach. Jak z powyższego opisu nieba widać, luty – choć krótki – będzie dość interesujący dla prawdziwych miłośników obserwacji nieba.

Zachęcam gorąco do wieczornych lub wczesno porannych spacerów, spójrzmy w niebo, pamiętając jednocześnie o staropolskim przysłowiu: Gdy mróz w lutym ostro trzyma, tedy jest niedługa zima.
Adam Michalec
MOA w Niepołomicach

Na ilustracji: Południowe niebo nad Krakowem po godzinie 18, 15 lutego. Źródło: Stellarium.org.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/niebo-w-lutym-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lutym 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Lut 2023, 15:37

Niebo w lutym 2023 - Zobacz kometę ZTF!
2023-02-02.
Kometa C/2022 E3 (ZTF) jest ozdobą zimowego nieba, a w pierwszej połowie lutego wędruje przez jego najciekawsze zakamarki - od Kapelli, przez Marsa po gwiezdnego Byka. Jeśli tylko dopisuje pogoda, patrzmy i podziwiajmy tajemniczą "mgiełkę" na tle gwiazd. Bez trudu widać ją przez lornetkę, najlepiej z dala od miejskich świateł. Niezwykły spektakl na niebie uzupełniają dwie najjaśniejsze planety: Wenus i Jowisz, mające się "ku sobie" w lutowe wieczory. W trzeciej dekadzie miesiąca dołącza do nich młody Księżyc. Jak widać, firmament godnie przygotował się na 550. urodziny Mikołaja Kopernika, a to już 19 lutego! Więcej w naszym filmowym kalendarzu astronomicznym - zapraszamy!
Na zdjęciach wykonanych przez teleskopy (lub teleobiektywy) C/2022 E3 (ZTF) prezentuje się okazale. Duża, jasna głowa, wyraźny prosty warkocz gazowy o długości kilku stopni kątowych i wyróżniający się łukowaty warkocz pyłowy - klasyka gatunku! Pod koniec stycznia przy komecie ZTF pojawiło coś jeszcze... To przeciwarkocz. Sprawiał wrażenie, jakby strzelał ku Słońcu, a przecież powszechnie wiadomo, że kometarne warkocze skierowane są przeciwnie względem naszej gwiazdy centralnej. Co się stało? To tylko złudzenie optyczne. Kometa ZTF ma na tyle szeroki warkocz pyłowy, że oglądana z Ziemi w płaszczyźnie swej orbity ukazuje go po obu stronach swej zielonej głowy. Jest to zjawisko przejściowe. Wraz ze zmianą położenia obiektu zmienia się geometria jego postrzegania, a w konsekwencji - wygląd.
A propos... Dlaczego kometarne otoczki są zielone? W latach 30. XX wieku niemiecki fizyk Gerhard Herzberg wysnuł teorię, że zjawisko to jest spowodowane niszczeniem przez światło słoneczne dwuatomowego węgla (znanego również jako diwęgiel lub C2) - związku chemicznego powstałego w wyniku interakcji między światłem słonecznym a materią organiczną dobywającą się z jądra komety. Doświadczalnie teoria ta została potwierdzona dopiero w 2021 roku dzięki eksperymentom przeprowadzonym przez australijski zespół uczonych pod kierunkiem prof. Timothy W. Schmidta. Pisaliśmy o tym w portalu "Uranii".
A skąd tak enigmatyczna nazwa obiektu? Przed laty odkrywali je ludzie, stąd łatwo było zapamiętać np. kometę Halleya i odróżnić ją od komety Donatiego. Dziś odkryć dokonują głównie zautomatyzowane teleskopy. Jeden z nich nazywa się Zwicky Transient Facility, w skrócie ZTF. Na szczęście nazwano go na cześć człowieka, a był nim Fritz Zwicky - szwajcarski astronom, który jako pierwszy postulował istnienie ciemnej materii we Wszechświecie. ZTF to nazwa projektu przeglądu nieba w szerokim polu za pomocą kamery sprzężonej z teleskopem pracującym w kalifornijskim obserwatorium Palomar. Jego celem są obiekty szybko zmieniające jasność, jak supernowe, błyski gamma, kolizje gwiazd neutronowych, a także ciała szybko poruszające się, czyli asteroidy i komety. Owocem pracy teleskopu jest odkryta 02 marca 2022 roku kometa długookresowa oznaczona symbolem C/2022 E3 (ZTF).
Niecały rok później jest ona ozdobą nocnego nieba - oczywiście z dala od miejskich świateł. Na nieszczęście miłośników, czas jej zbliżenia do Ziemi i związanego z tym maksimum jasności przypada na pełnię Księżyca w pierwszych dniach lutego. Musimy uzbroić się w cierpliwość, która - jeśli dopisze pogoda - zostanie nagrodzona w drugim tygodniu miesiąca. Właśnie wtedy kometa ZTF znajdzie się w najciekawszym odcinku swojej ścieżki na ziemskim niebie. Jeszcze przy silnym blasku Księżyca, 05 lutego obiekt ukaże się blisko Kapelli - jednej z najjaśniejszych gwiazd nieba, świecącej niemal w Zenicie. Dzień później ujrzymy go pomiędzy Koźlętami - grupką gwiazd stanowiących trójkątny asteryzm w konstelacji Woźnicy. 08 lutego kometa niemal muśnie jasną gwiazdę Hassaleh, wyróżniającą się czerwonawą barwą. Zielona otoczka komety pozostanie w kontraście także z Czerwoną Planetą; jej spotkanie z Marsem nastąpi 11 lutego. A 14 i 15-go ZTF dołączy do "czerwonego oka Byka", czyli gwiazdy Aldebaran sąsiadującej z charakterystyczną gromadą otwartą - Hiadami. Cały ten spektakl dostępny będzie dla nas przynajmniej przez lornetkę, bowiem kometa ZTF powinna utrzymać blask na poziomie 6-6.5 mag. W drugiej połowie lutego obiekt stopniowo utraci jasność stając się celem tylko dla teleskopów.
Nie samą kometą jednak żyje miłośnik astronomii. W lutym na wieczornym niebie możemy podziwiać jeszcze kilka interesujących zjawisk. Oto 15-go po zapadnięciu ciemności widzimy Wenus w bliziutkim złączeniu z Neptunem (0.25°) - oczywiście tylko przez lornetkę lub teleskop, bo Neptun świeci jak gwiazdka 8. wielkości. Dzięki bliskości Wenus i porównaniu z prezentowaną w filmie mapką nadarza się wyjątkowa okazja do zidentyfikowania najdalszej planety Układu Słonecznego.
21 lutego o zmroku polujmy na młody Księżyc. Sierpa w ledwie 3% iluminacji szukajmy nisko nad zachodnim horyzontem. Wyżej bez trudu ujrzymy jasne punkty Wenus i Jowisza. Następnego wieczora widok będzie jeszcze bardziej atrakcyjny: po godz. 18:00 Księżyc dopełni się światłem popielatym i znajdzie się pomiędzy wspomnianymi planetami. Spotkanie trzech najjaśniejszych obiektów nocnego nieba to prawdziwy hit!
Kolejne atrakcje czekają nas wieczorami 26-go i 27 lutego, kiedy Księżyc w pierwszej kwadrze dołączy do Plejad, Aldebarana z Hiadami oraz Marsa. Przy okazji zwróćmy uwagę jak blisko siebie są już Wenus i Jowisz, które 01 marca wizualnie miną się na szerokość tarczy Księżyca - będzie się działo! Powodzenia!
Piotr Majewski
NIEBO W LUTYM 2023 | Zobacz kometę ZTF!
https://www.youtube.com/watch?v=RgifWyWTk2s
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... komete-ztf
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lutym 2023 - Zobacz kometę ZTF!.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Mar 2023, 09:51

Niebo w marcu 2023 - Wielka Koniunkcja!
2023-03-01.
Kiedy na niebie spotykają się dwie najjaśniejsze planety, to dzieje się... Wielka Koniunkcja! Marzec 2023 startuje od spektakularnego show, jednego z najpiękniejszych w całym roku. Patrzmy - tym bardziej, że niemal przez cały marzec Wenus i Jowisz stanowią malowniczą parę na wieczornym nieboskłonie... Miejmy też oko na Betelgezę - jasną gwiazdę, która znowu "ściemnia" ; ) Z kolei maksimum blasku osiąga planeta karłowata Ceres, akurat w pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Szczegóły w naszym filmowym kalendarzu astronomicznym. Zapraszamy!
1 i 2-go marca na wieczornym firmamencie Wenus i Jowisz mijają się na szerokość kciuka! Oczywiście to tylko iluzja wynikająca z perspektywy ziemskiego obserwatora. W rzeczywistości Wenus jest w odległości 108 mln km od nas i krąży wokół Słońca wewnątrz ziemskiej orbity, zaś Jowisz świeci z odległości 740 mln km i jest planetą zewnętrzną. Z naszego punktu widzenia dystans między nimi jest jednak niewiele większy od tarczy Księżyca w pełni.
To oznacza, że oba obiekty mieszczą się w polu widzenia lornetki, a nawet niewielkiego teleskopu. Oglądamy więc Wenus w fazie między kwadrą, a pełnią i tarczę Jowisza z wyraźnie zaznaczonymi pasmami chmur oraz cztery jego najjaśniejsze księżyce ułożone niby gwiazdki w linii po obu stronach jowiszowego owalu. Od 3 marca planety stopniowo się rozchodzą, ale jeszcze przez wiele dni Wenus i Jowisz stanowić będą malowniczą parę na wieczornym nieboskłonie...
Takie koniunkcje nie zdarzają się co dzień, choć - wbrew pozorom - nie trzeba na nie czekać setki lat. Statystycznie Wenus spotyka Jowisza na firmamencie raz na 13 miesięcy, ale co ok. 3 lata i 3 miesiące ich spotkania są możliwe do zaobserwowania. Aby jednak zobaczyć Wenus bliziutko Jowisza na wieczornym niebie i w miarę wysoko nad horyzontem, trzeba czekać o wiele dłużej. Ostatnio mieliśmy taką okazję latem 2015 roku. Przy okazji warto przypomnieć, że 17 czerwca 2 roku p.n.e. Wenus i Jowisz optycznie zeszły się w jeden, niezwykle jasny punkt! Fenomen oglądany m.in. z Bliskiego Wschodu prawdopodobnie odegrał rolę Gwiazdy Betlejemskiej.
Pod koniec marca do pary Wenus-Jowisz, podobne jak w lutym - dołączy młody Księżyc. 22-go dzień po nowiu (1%) znajdzie się on w złączeniu z Jowiszem na tle wieczornej łuny. Następnego wieczora Srebrny Glob dopełniony światłem popielatym (5%) ujrzymy w połowie kątowego dystansu między Jowiszem a Wenus. 24 marca księżycowy sierp (11%) dołączy do Wenus i znajdującego się nieopodal Urana. To świetna okazja, by go zidentyfikować przez lornetkę. Planety znajdą się niemal w linii. Nic dziwnego - ta linia to przecież płaszczyzna Układu Słonecznego, fachowo zwana Ekliptyką.
W kolejne wieczory Księżyc powędruje dalej - ku Plejadom, Hiadom i Marsowi. A my na chwilę zatrzymajmy się przy konstelacji Oriona. Jest tam gwiazda, która od lat budzi ogromne emocje. To Betelgeza - czerwony nadolbrzym gotów w każdej chwili eksplodować jako supernowa. Betelgeza jest gwiazdą zmienną - do tego stopnia, że na przełomie 2019 i 2020 roku wprawiła uczonych w osłupienie rekordowym spadkiem blasku w historii pomiarów. Badania przeprowadzone m.in. w Europejskim Obserwatorium Południowym sugerują, że za nagłe pociemnienie Betelgezy odpowiadał rozległy obłok pyłu okalającego gwiazdę lub gwałtowna zmiana temperatury jej powierzchni. W tym sezonie Betelgeza znowu "ściemnia"... W moim dzienniku obserwacyjnym jeszcze 30 grudnia ubiegłego roku notowałem 0.15 mag., czyli blask na poziomie Rigela - najjaśniejszej gwiazdy Oriona. Pod koniec lutego bohaterka opowieści osłabła prawie do 0.6 mag. Taki spadek jasności w dwa miesiące to sporo. Trzymajmy oko na pulsie Betelgezy!
A lornetki i teleskopy kierujmy na Ceres. Najjaśniejsza z planet karłowatych i zarazem największy obiekt głównego pasa planetoid osiąga opozycję, a staje się to dokładnie w pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Ceres w postaci gwiazdki 7. wielkości odnajdziemy późną nocą wysoko na niebie między charakterystycznymi gwiazdozbiorami Lwa i Panny. Formalnie rzecz biorąc, Ceres wędruje w polu niezliczonych galaktyk na tle konstelacji Warkocza Bereniki, o którym więcej opowiem w kwietniowym odcinku. Czystego nieba!
Piotr Majewski
NIEBO W MARCU 2023 | Wielka Koniunkcja
https://www.youtube.com/watch?v=qeHK6iFh3zk
URANIA

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... koniunkcja
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w marcu 2023 - Wielka Koniunkcja!.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Mar 2023, 09:54

Niebo w marcu 2023 roku
2023-03-01. Dominik Sulik
Rozpoczął się marzec – miesiąc, w którym zaczyna się wiosna. Pierwszym dniem astronomicznej wiosny będzie 20.03. Data ta nie jest zgodna z pierwszym dniem kalendarzowej wiosny (zawsze przypadającym na 21 marca) ze względu na większą długość roku zwrotnikowego niż roku kalendarzowego. Pierwszy z nich mierzymy jako czas pomiędzy dwoma kolejnymi przejściami Słońca przez punkt równonocy wiosennej, czyli punkt Barana. Zastosowanie kalendarza gregoriańskiego wyrównuje tę nierówność, sprawia jednak, że data pierwszego dnia astronomicznej wiosny nie jest stała.
Wraz z nastaniem kolejnej pory roku, na nocnym niebie zaczął pojawiać się długo niewidziane konstelacje, zdecydowanie godne obserwacji.
Wiosnę rozpoznamy również dzięki zwiększającej się długości dnia. Pierwszego marca Słońce wzejdzie o 6:24, by po 10 godzinach i 57 minutach zajść o 17:21. W dniu równonocy wiosennej nasza gwiazda będzie gościć nad horyzontem przez 12 godzin i 8 minut. Długość dnia nie będzie równa długości nocy ze względu na duże rozmiary kątowe Słońca oraz zjawisko refrakcji. W ostatni dzień miesiąca Helios wzejdzie o 6:20, a zajdzie o 19:10 (dzień potrwa 12 godzin 50 minut).
Księżyc
W marcu Srebrny Glob wejdzie w kolejne fazy w następujące dni:
• pełnia – 7 marca o 13:42
• ostatnia kwadra – 15 marca o 3:10
• nów – 21 marca o 18:26
• pierwsza kwadra – 29 marca o 4:33
Planety
Merkury będzie zbliżał się do naszej gwiazdy przez pierwszą połowę marca od zachodniej strony, by następnie zmienić elongację na wschodnią. Takie położenie planety umożliwi nam obserwacje planety pod koniec miesiąca tuż po zachodzie Słońca.
Wenus znajduje się ponad 30° od naszej gwiazdy. Mamy więc świetny czas na jej podziwianie. Najlepiej będzie to robić tuż po zachodzie Słońca – Wenus znajdzie się wówczas kilkanaście stopni nad zachodnim horyzontem. W pierwsze dwa dni marca piekielna planeta będzie widziana na wieczornym niebie wraz z Jowiszem. Odległość kątowa pomiędzy planetami wyniesie minimalnie 29 minut kątowych. Jaśniejsza okaże się Wenus, której jasność będzie równa -3.94 magnitudo, gazowy olbrzym utrzyma natomiast jasność na poziomie -2.09 wielkości gwiazdowych. Gorąco zachęcamy do obserwacji tego pięknego zjawiska.
Mars gości na nocnym niebie do około godziny 2:00. Pod koniec miesiąca, 26 marca zmieni swój gwiazdozbiór na konstelację Bliźniąt (do tej pory czerwona planeta będzie przebywać w konstelacji Byka).
Jowisz znajduje się mniej niż 32° od Słońca i wraz z upływem czasu będzie się do niego zbliżać. W związku z tym planety należy szukać zaraz po zachodzie Słońca, maksymalnie do godziny 20:00. Olbrzym przebywa obecnie w konstelacji Ryb.
W marcu nie będziemy mieli możliwości obserwacji Saturna, który w ciągu nocy znajdzie się pod horyzontem.
Planety Uran możemy wypatrywać po zachodzie Słońca – wczesnym wieczorem. Lodowy gigant znajduje się już od wielu miesięcy w konstelacji Barana. Jego elongacja spadła poniżej 65°, a w ciągu tego miesiąca zmniejszy się do 35°.
Obserwacje Neptuna nie będą możliwe w marcu. Planeta wschodzi bowiem wraz ze Słońcem i również z nim chowa się pod horyzont.
Deszcz meteorów y-Normid
Meteory y-Normid są aktywne od 25 lutego aż do 28 marca, z maksimum przypadającym na 15.03. Radiant roju znajduje się w gwiazdozbiorze Węgielnicy, która nie jest widoczna z terenów Polski. Mimo to możemy wypatrywać meteorów pochodzących z tego obszaru. Najlepiej obserwować je późną nocą tuż nad południowym horyzontem.
Kometa C/2022 E3 (ZTF)
Marzec jest miesiącem w którym żegnamy się z kometą C/2022 E3. Na początku miesiąca jej jasność będzie wynosić 8.7 magnitudo, by następnie spaść do ponad 10 wielkości gwiazdowych. Pozycja obiektu na nocnym niebie zmienia się nieznacznie w związku z jego znaczną odległością od Ziemii. Kometa wróci do nas, gdy pokona całą swoją orbitę, za 50 000 lat.
Gwiazdozbiory wiosenne – Wolarz, Panna, Lew – 30.03.2023 23:00 Źródło: Stellarium

Spotkanie Wenus z Jowiszem (po prawej Wenus, po lewej Jowisz) – 01.03.2023 18:30 Źródło: Stellarium

Położenie konstelacji Węgielnicy wraz z radiantem roju (na zielono zaznaczony został horyzont) – 21.03.2023 4:00 Źródło: Stellarium

Położenie komety C/2022 E3 – 01.03.2023 22:00. Źródło: Stellarium
https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-marcu-2023-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w marcu 2023 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w marcu 2023 roku2.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 06 Mar 2023, 08:18

Spojrzenie w marcowe niebo 2023
2023-03-05.
Gdy suchy marzec, nagradza kwiecień, bo deszcz sprowadza.

Tak powiada nam przysłowie, a zatem nie tylko dla obserwacji astronomicznych życzmy sobie w tym miesiącu bezchmurnego nieba. Cieszymy się z faktu, że Słońce powoli, ale systematycznie, wznosi się po ekliptyce coraz wyżej i wyżej, aby wreszcie przeciąć równik niebieski 20 marca o godz. 22.24, w punkcie równonocy wiosennej – zwanym punktem Barana.

Słońce „przechodzi” wtedy z półkuli południowej nieba na północną i świeci dokładnie w zenicie na równiku. Rozpocznie się wówczas astronomiczna wiosna, a na ten szczególny moment czekaliśmy z nieukrywaną tęsknotą. Ze względu na zjawisko refrakcji atmosferycznej zrównanie dnia z nocą wystąpi już wcześniej, bo 17 marca. W Krakowie i okolicy 1 marca Słońce wschodzi o 6.23, a zachodzi o 17.23, a ostatniego dnia wschodzi (już według czasu letniego) o 6.19, a zachodzi o 19.11; wtedy dzień będzie trwał 12 godzin i 52 minuty. Zatem w marcu w Małopolsce przybędzie dnia aż o 113 minut!
Słońce
Aktywność magnetyczna Słońca będzie duża, powyżej średniej wieloletniej, zatem mogą się pojawić gwałtowne wyrzuty plazmy z fotosfery naszej gwiazdy, która wkroczyła już na dobre w 25 cykl aktywności, a maksimum aktywności osiągnie w 2025 roku. W nocy z 26/27 marca, czeka nas — podobno po raz ostatni — zmiana czasu z zimowego na czas letni, przy którym może pozostaniemy już do końca roku. Zatem powinniśmy przestawić zegarki o godzinę do przodu. Rano od tej pory wstajemy o godzinę wcześniej, ale za to będziemy mieć dłuższe, jasne popołudnia, które można będzie wykorzystać na wiosenne spacery czy prace w przydomowym ogrodzie.
Księżyc
Natomiast ciemne bezksiężycowe noce, dogodne do obserwacji astronomicznych, będą w drugiej dekadzie miesiąca. Kolejność faz Księżyca w marcu będzie następująca: pełnia 7 III o godz. 13.40, ostatnia kwadra 15 III o godz. 03.08, nów 21 III o godz. 18.23 i pierwsza kwadra 29 III o godz. 04.32.
Najdalej od Ziemi (w apogeum) znajdzie się Księżyc 3 III o godz. 19 i 31 III o godz. 13, a najbliżej Ziemi (w perygeum) będzie 19 III o godz. 16. Oby tylko pogoda nam dopisała w obserwacjach naszego naturalnego satelity.
Planety
Merkurego nie będzie można obserwować w tym miesiącu, bowiem cały czas „kąpie się” w promieniach Słońca, a 17 III będzie z nim w koniunkcji górnej. Wenus gości przez cały marzec nisko na wieczornym niebie, widoczna jest ponad godzinę po zachodzie Słońca, jako Gwiazda Wieczorna. W dniu 2 III była w koniunkcji, czyli bliskim spotkaniu na niebie, z Jowiszem. Czerwonawego Marsa znajdziemy w pierwszej połowie nocy, na wieczornym niebie, początkowo w gwiazdozbiorze Byka, a pod koniec marca przejdzie do konstelacji Bliźniąt. Natomiast Jowisza, który przebywa w gwiazdozbiorze Ryb, możemy do 25 III obserwować na wieczornym niebie, a potem skryje się w promieniach Słońca, by się nam pojawić na porannym niebie dopiero z początkiem maja. Jeśli będziemy gdzieś wysoko, np. w Tatrach, to przy tzw. obniżeniu horyzontu i dobrej pogodzie możemy zaobserwować 28 III zbliżenie Jowisza do Merkurego. Saturna, po lutowej koniunkcji ze Słońcem, znajdziemy bardzo nisko na wschodnim niebie w gwiazdozbiorze Wodnika. Planeta będzie stopniowo coraz wcześniej poprzedzała wschód naszej gwiazdy. Końcem marca będzie to już nieomal 2 godziny.
Inne zjawiska
W tym miesiącu nie przewiduje się pojawienia jasnych komet ani bogatych deszczy meteorów, chociaż 25 marca przypada maksimum mało aktywnego, rozciągłego roju (Wirginidy), promieniującego z okolicy „alfy” – czyli Spiki, najjaśniejszej gwiazdy w Pannie. Księżyc parę dni po nowiu zachodzi przed godz.23, nie będzie nam zbytnio przeszkadzał w obserwacjach maksimum tego roju. Po obserwacjach zmieniamy czas zimowy na letni!
Natomiast bliskość, jak mamy nadzieję, ciepłej wiosny, niech nas zachęca do ostatnich, zimowych spacerów. Dodatkowo wypada nam sobie życzyć bezchmurnego nieba, a w marcu takie pogody często u nas występują. Zatem spoglądając wieczorem, w środku nocy lub wczesnym rankiem, w rozgwieżdżone niebo, przypomnijmy sobie, jeszcze jedno staropolskie przysłowie: Marzec słoneczny czy płaczliwy, listopada obraz żywy. Dlatego wszystkim Państwu stosownej aury wiosennej serdecznie życzę.
Adam Michalec, MOA w Niepołomicach

Czytaj więcej:
• Niebo w marcu

Opracowanie: Adam Michalec, Elżbieta Kuligowska
Źródło: MOA
Ilustracja: Niebo wieczorne nad Krakowem, 15 marca 2023 r. Źródło: Stellarium
URANIA
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w marcowe niebo 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 01 Kwi 2023, 12:42

Niebo w kwietniu 2023 roku
2023-04-01. Dominik Sulik
Rozpoczął się kwiecień – światowy miesiąc astronomii. Jest to ogólnoświatowe wydarzenie, organizowane przez amerykańską organizację Astronomers Without Borders. Zachęcamy do odwiedzenia strony organizacji, na której pojawiły się liczne wydarzenia, a także możliwość zgłoszenia własnej inicjatywy związanej z astronomią.
Kwiecień jest kolejnym miesiącem, w którym zwiększa się długość dnia, a Słońce gości coraz wyżej nad naszymi głowami. Pierwszego dnia miesiąca nasza gwiazda wzejdzie o 6:17. Po dniu trwającym 12 godzin i 54 minuty nastąpi zachód o 19:11. Ostatniego dnia kwietnia wschód będzie miał miejsce o 5:19, zachód natomiast o 19:57. Długość dnia wyniesie wówczas 14 godzin i 38 minut.
Słońce rozpoczyna miesiąc w konstelacji Ryb. Po trzech tygodniach przejdzie do gwiazdozbioru Barana, w którym pozostanie aż do końca kwietnia. W przeciągu tego miesiąca maksymalna wysokość horyzontalna naszej gwiazdy wzrośnie o 10°, z 44° do 54°. Stale zmienia się również punkt wschodu i zachodu Słońca. 30 kwietnia wzejdzie ono około 25° na północ od punktu kardynalnego wschodu. Zjawisko to wynika z nachylenia osi Ziemi do płaszczyzny jej orbity pod kątem 66°33‘ oraz ruchu obiegowego naszej planety.
Księżyc
Nasz największy naturalny satelita rozpocznie kwiecień w konstelacji Raka. Przez pierwsze dni miesiąca będzie wypełniał swoją tarczę, dążąc do pełni, w którą wejdzie 6.04, znajdując się w gwiazdozbiorze Panny. Noce w pobliżu tej daty nie będą sprzyjały prowadzeniu obserwacji, Księżyc będzie bowiem wysoko nad horyzontem od wczesnego wieczora aż do rana. W ciągu kolejnych dni faza będzie się zmniejszać – 13.04 dojdzie do ostatniej kwadry, tarcza będzie więc wypełniona w 50%. Tego dnia Srebrny Glob wzejdzie około 3:12, a jego jasność będzie wynosić -9,79 magnitudo. Następne dni zaprowadzą satelitę ku gazowym olbrzymom:
• 16.04 o 5:58 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Saturnem w odległości ok 3°
• 17.04 o 18:57 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Neptunem w odległości ok 2°
• 19.04 o 17:27 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Jowiszem w odległości zaledwie 7‘
Znajdując się w konstelacji Ryb, Księżyc zbliży się do Słońca i wejdzie w fazę nowiu 20.04.
W kolejne dni nasz satelita znowu spotka kilka planet na swojej drodze:
• 21.04 o 8:06 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Merkurym w odległości 1°45‘
• 21.04 o 12:09 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Uranem w odległości 1°35‘
• 23.04 o 12:43 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Wenus w odległości 1°17‘
• 26.04 o 3:08 dojdzie do koniunkcji Księżyca z Marsem w odległości ok 3°
Pod koniec kwietnia – 27.04 – będziemy mieli okazję obserwować Srebrny Glob w ostatniej kwadrze.
Planety
Widoczność Merkurego w pierwszej części kwietnia będzie bardzo dobra. Elongacja planety wynosi 15° i będzie rosnąć aż do 11.04. (utrzyma się powyżej 15° do 20.04). Szukajmy jej tuż po zachodzie Słońca nisko nad horyzontem. W związku z ruchem od naszej gwiazdy będzie spadać jednak jej jasność (z -0,9 magnitudo 1 IV do 1,9 magnitudo 20 IV).
Warunki do obserwacji Wenus są wyśmienite. Planeta znajduje się ponad 37° od naszej gwiazdy. Należy jej poszukiwać wieczorem po zachodzie Słońca w konstelacji Byka. 11 kwietnia dojdzie do bliskiego spotkania Wenus z Plejadami, czyli piękną gromadą otwartą.
Mars przebywa obecnie w konstelacji Bliźniąt. W kwietniu pokona on znaczną część tego gwiazdozbioru. W noc 14/15 znajdzie się bardzo blisko (nieco ponad 1°) ε Gemini – gwiazdy o jasności około 3 magnitudo (jasność Marsa będzie wówczas wynosić 1,1 wielkości gwiazdowych). Planeta zachodzi tuż przed 3:00 na początku miesiąca i przed 2:00 na końcu.
Jowisz i Neptun znajdują się w tym samym gwiazdozbiorze co Słońce, przez co ich obserwacje nie będą możliwe w tym miesiącu.
Saturn, podobnie jak jego gazowy sąsiad, przebywa dość blisko naszej gwiazdy. Jeśli chcemy zapolować na Władcę Pierścieni, powinniśmy poszukiwać go po 4:00, w ostatni tydzień kwietnia, nisko nad horyzontem, 25° na południe od punktu kardynalnego wschodu.
Uran znajduje się po przeciwnej stronie Słońca na sferze niebieskiej niż Saturn, jego obserwacje są więc możliwe zaraz po zachodzie, do 22:00 (w pierwszej połowie miesiąca) i do 21:00 (w drugiej połowie miesiąca).
Zaćmienie Słońca
W tym miesiącu mieszkańcy antypodów będą mieli okazję obserwować hybrydowe zaćmienie Słońca, do którego dojdzie 20 kwietnia. Jest to najrzadziej występujące zakrycie naszej gwiazdy. W związku z krzywizną naszej planety w części pasa zaćmienia dojdzie do całkowitego zakrycia Słońca, w innej zaś części zakrycie będzie obrączkowe. Takie zjawisko nazywamy właśnie hybrydowym zaćmieniem Słońca.
Faza obrączkowa rozpocznie się o godzinie 2:37 UTC w południowej części Oceanu Indyjskiego. Czas trwania zaćmienia będzie rósł wraz z ruchem na północny-wschód. Maksimum wystąpi przy południowych wybrzeżach Timoru Wschodniego – o godzinie 4:17 UTC mieszkańcy archipelagu będą mogli obserwować fazę całkowitą, która potrwa 1 minutę i 16 sekund. Zaćmienie zakończy się o 5:57 UTC na środkowym Pacyfiku.
Deszcz Lirydów
W kwietniu swoje maksimum mają Lirydy – meteory związane z kometą Thatchera, która ostatni raz była widoczna w 1861 roku. Radiant tego roju będzie przemieszczał się z gwiazdozbioru Herkulesa do Lutni. Obserwacje meteorów można prowadzić od 14 do 30 kwietnia, ich maksimum przypada zaś na noc 22/23 kwietnia (a dokładniej na okno kilku godzin w pobliżu 1:00). Wartość ZHR dla tegorocznego roju nie powinna przekroczyć 20. Średnia prędkość Lirydów to 49 km/s, co sprawia, że zaliczamy je do szybkich meteorów.
Korekta – Matylda Kołomyjec

Kilka minut po wschodzie Słońca 30.04 – godzina 5:25. Źródło: Stellarium

Wenus z Plejadami 11.04 o 20:45. Źródło: Stellarium

Pozycja Marsa 15.04 o 22:00 wraz z jego efemerydami na kwiecień Źródło: Stellarium

Gif prezentuje hybrydowe zaćmienie Słońca 20.04.2023. Źródło: NASA

Mapka obrazująca położenie radiantu Lirydów pomiedzy 15 a 25 kwietnia. Źródło: International Meteor Organization

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-k ... 2023-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w kwietniu 2023 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w kwietniu 2023 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w kwietniu 2023 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w kwietniu 2023 roku4.gif
Niebo w kwietniu 2023 roku4.gif (142.36 KiB) Obejrzany 10377 razy
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 29 Kwi 2023, 09:58

Niebo na majówkę
2023-04-28.
W pierwszej połowie maja na niebie dominować będzie Księżyc, Wenus oraz Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS). Warto spojrzeć w górę!
Wenus i Mars na wieczornym niebie

Na majówkowym wieczornym niebie królować będzie Wenus, która 1 maja znajdzie się pomiędzy gwiazdami konstelacji Byka – Tianguan i Elnath. Nazwa tej pierwszej nawiązuje do chińskiej tradycji i oznacza „Bramy Niebios”. Elnath jest drugą co do jasności gwiazdą w Byku i oznacza „bodący”, odnosząc się bezpośrednio do jednego z rogów symbolizującego ten gwiazdozbiór. Gwiazda znajduje się w pasie, przez który od czasu do czasu przemierza Księżyc. Z południowej półkuli naszej planety można co kilka lat obserwować serię jej zakryć przez naszego kosmicznego sąsiada. Najbliższa z nich rozpocznie się już 7 września tego roku.

W drugiej połowie maja Wenus opuści Byka, by znaleźć się w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Planeta zbliża się ciągle do Ziemi. Aby dostrzec jej skrytą chmurami tarczę, która przypomina sierp Księżyca tuż po pierwszej kwadrze (trochę więcej, niż połowa), wystarczy niewielki teleskop. W ciągu kolejnych kilku tygodni faza Wenus zmaleje, ale jej widoczna średnica na niebie zwiększy się do tego stopnia, że będzie można to zobaczyć już nawet większą lornetą. Na wieczornym majówkowym niebie planeta ta, po Księżycu, jest najjaśniejszym obiektem, nie do pomylenia z żądnym innym.

Oddalający się od Ziemi Mars słabnie swoim blaskiem, ale wieczorem bez problemu odnajdziemy go w konstelacji Bliźniąt. 11 maja na swojej drodze na niebie minie najjaśniejszą gwiazdę tego gwiazdozbioru - Polluksa i wraz z Kastorem, drugą co do jasności gwiazdą w Bliźniętach, ustawią się niemal w jednej linii.
Saturn i Jowisz na porannym niebie

Nad ranem, w gwiazdozbiorze Wodnika możemy spróbować odnaleźć Saturna, a w drugiej części miesiąc tuż przed wschodem Słońca pojawi się Jowisz. W kolejnych miesiącach warunki do obserwacji obu planet będą się stopniowo poprawiać. Pod koniec roku obie będą widoczne już przez całą noc.

Księżyc i jego półcieniowe zaćmienie

To nasz najbliższy kosmiczny sąsiad będzie dominował na majówkowym niebie. Nad naszymi głowami świecić będzie niemal całą noc, pojawiając się zaraz po zachodzie Słońca i dominując swoim blaskiem do pojawienia się naszej dziennej gwiazdy na niebie porannym. Jego blask nie ułatwi nam obserwacji słabszych obiektów na niebie, ale na pewno będzie umilał wieczorne i nocne spotkania na świeżym powietrzu. Połowa Księżyca zaświeciła swoim blaskiem już 27 kwietnia (pierwsza kwadra). Pełnia Księżyca nastąpi 5 maja a ostatnia kwadra 12 maja. Dzień później nad ranem Księżyc będzie widoczny w pobliżu Saturna, ale jego najbliższej koniunkcji z planetą nie zobaczymy na naszym niebie. Kolejnego dnia nasz kosmiczny sąsiad widoczny będzie już kilka stopni „za” planetą z pierścieniami.

W pełni co jakiś czas dochodzi do zaćmień Księżyca. Tym razem nie będzie to spektakularne zjawisko, bo Srebrny Glob zanurzy się tylko w półcieniu Ziemi i to tuż przy jego wschodzie, w piątkowy wieczór (5 maja). Wytrawni obserwatorzy zaraz po wschodzie Księżyca, który nastąpi o 19:56 w Rzeszowie a 20:41 w Szczecinie, zobaczą jedynie nierówno rozłożony blask na jego tarczy, przysłonięty półcieniem rzucanym przez Ziemię. Nietrudno będzie można pomylić to z ciemniejszymi obszarami na Srebrnym Globie, nazywanymi morzami. Najlepsze warunki do obserwacji tego zjawiska, które zakończy się ok 21:31, będą mieli mieszkańcy północno-wschodniej i północno-zachodniej Polski. Warto spróbować sfotografować wschodzącą tarczę Srebrnego Globu. Wówczas na dokładniejszych zdjęciach będziemy mogli zobaczyć nieco ciemniejszą część księżycowej tarczy przykrytej ziemskim półcieniem.
Meteory z komety Halleya

Jasny blask majówkowego Księżyca utrudni oglądanie meteorów z roju Eta Akwarydów. Jego nazwa pochodzi od nazwy gwiazdy „eta” w konstelacji Wodnika, w pobliżu którego znajduje się jego radiant, czyli miejsce, z którego zdają się wylatywać „spadające gwiazdy”. To jeden z rojów meteorów, który związany jest z kometą Halleya. Przemierzające Układ Słoneczny jądra kometarne, zbliżając się do naszej dziennej gwiazdy, uwalniają drobne cząstki materii uwięzione w tworzącym je lodzie. Cząstki te poruszają się po orbitach zbliżonych do tych kometarnych. Gdy taka orbita przecina ziemską, wpadają one od naszej atmosfery i pobudzają podczas szybkiego przelotu jej górne warstwy do świecenia. Na niebie obserwujemy wówczas zjawisko meteoru.

Gdyby na majówkowym niebie nie było jasnego Księżyca w pobliżu pełni, to 6 maja, w sobotnią noc, kiedy przypada maksimum tego roju, moglibyśmy obserwować nawet kilkadziesiąt „spadających gwiazd” w ciągu godziny. Tegoroczna pełnia i rozjaśnione nią niebo może ograniczyć nasze możliwości obserwacji do tych najjaśniejszych „przelotów”. Nad ranem, gdy radiant w gwiazdozbiorze Wodnika wzniesie się ponad horyzont, będziemy mogli dostrzec zapewne tylko kilka najjaśniejszych zjawisk w ciągu godziny. Obserwacje tego roju można prowadzić od 19 kwietnia do 28 maja. Jest więc jeszcze kilka dni, by po zachodzie Księżyca ok. godziny 2 w nocy, dostrzec również te słabsze meteory. Mamy na to szansę do 1-2 maja.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna

Pod koniec kwietnia i w pierwszych dwóch dekadach maja będziemy mieli doskonałe warunki do obserwowania przelotów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) na polskim niebie. Na przełomie kwietnia i maja w drugiej części nocy zobaczymy już po dwa przeloty ISS, pierwszy ok. 2:10 a drugi o 3:40. Ten drugi nastąpi tuż przed wschodem Słońca. W kolejnych dniach maja warunki obserwacji będą się poprawiały, a 5 maja nad ranem, ok 3:40 zobaczymy przelot trwający ponad 6 minut, a ISS przemknie w pobliżu zenitu.

Międzynarodową Stację Kosmiczną dostrzeżemy bez problemu jako bardzo jasny gwiazdowy obiekt przemierzający niebo od zachodniego horyzontu do wschodniego lub północno–wschodniego horyzontu. Podczas tych najdłuższych i najbliższych Polsce przelotów, ISS widoczna będzie jako najjaśniejszy obiekt (po Księżycu), swoim blaskiem niemal dorównując Wenus. Obiekt okrąża naszą planetę w ciągu ok. 90 minut. Dlatego zdarzają się noce, że możemy co 1,5 godziny obserwować nawet 4 jej przeloty. Polecam oglądanie na niebie tej największej konstrukcji w Kosmosie zbudowanej przez człowieka. Poza niewątpliwymi estetycznymi doznaniami, przeloty te mogą nam pomóc w poznawaniu układów gwiazd, co w przyszłości może ułatwić orientację na niebie. Polecam bezpłatne aplikacje i oprogramowanie, np. program Stellarium które powszechnie dostępne jest w Internecie. To tam można znaleźć aktualne informacje m.in. o przelotach ISS. Dzięki tym aplikacjom nasze podglądanie kosmosu stanie się jeszcze bardziej fascynujące.

Obecnie na ISS znajduje się siedmiu astronautów, w tym pierwszy w historii ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Powrót obecnej ekspedycji zaplanowano na wrzesień. Trzech z nich, w tym Amerykanin Francisco Rubio powróci na Ziemię po ponad rocznym pobycie w kosmosie.

Na oficjalnym kanale NASA na YouTube dostępna jest transmisja na żyto z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Początek białych nocy w północnej Polsce

Z każdym majowym dniem „ubywa” nam nocy, a przybywa dnia. W ciągu całego miesiąca dzień wydłuży się o prawie 2 godziny. Słońce na niebie przebywa coraz dłuższą drogę. Dlatego dni stają się dłuższe a noce krótsze. Słońce w nocy chowa się też coraz płycej pod horyzontem. Zgodnie z przyjętą definicją, z astronomiczną nocą mamy do czynienia wtedy, gdy Słońce znajduje się co najmniej 18 stopni pod horyzontem.

W Polsce w maju rozpoczyna się okres tzw. „białych nocy”. Słońce wtedy nie zachodzi na tyle głęboko, by całe niebo stało się ciemne. Nad północnym horyzontem z dnia na dzień będziemy obserwować coraz jaśniejszą poświatę. To ona będzie nam utrudniać, a w drugiej połowie czerwca niemal całkowicie uniemożliwiać obserwacje np. Drogi Mlecznej.

Z tego powodu, że Polska położona jest między 49 a 54 północnym równoleżnikiem, „białe noce” w północnej części naszego kraju, gdzie Słońce chowa się płycej, rozpoczynają się wcześniej, a na południu później. Już 9 maja na Przylądku Rozewie Słońce nie schowa się głębiej, niż 18 stopni, a zmierzch przejdzie od razu w świt. Sytuacja taka potrwa tam aż do pierwszych dni sierpnia.

W Warszawie nie będziemy mieli astronomicznych nocy od drugiej połowy maja do połowy lipca. Najkrócej okres białych nocy potrwa na południowych krańcach Polski - niespełna miesiąc, od 8 czerwca do 4 lipca. I choć Słońce tam będzie schowane za horyzontem też dość płytko, to zmierzch i świt potrwają tam i tak najdłużej, a niebo będzie najciemniejsze. Gdybyśmy przemieścili się na północ od naszego kraju, to zmierzch trwałby jeszcze krócej, a niebo byłoby jeszcze jaśniejsze. Przekraczając koło podbiegunowe, nie doświadczylibyśmy w drugiej połowie czerwca zachodów Słońca. A np. w norweskim Tromso, Słońce nie zaszłoby za horyzont wcale (dzień polarny), świecąc nad nim nieprzerwanie od 19 maja do 27 lipca.
Zorze polarne nad Polską

Oprócz naszej ziemskiej prognozy pogody, polecam podglądanie także tej kosmicznej. To dzięki niej możemy m.in. przewidzieć pojawienie się zórz polarnych. Ten rok obfituje w naszym kraju w te rzadko obserwowane w ostatnich latach zjawisko. Od początku 2023 roku obserwowałem je już kilka razy. A ta ostatnia, z 23 kwietnia, była doskonale widoczna z całego kraju a nawet z terenów położonych za naszą południową granicą. Była to chyba jedna z najbardziej spektakularnych zórz polarnych widocznych w ostatnich kilkudziesięciu latach w Polsce, pomimo tego, że w wielu miejscach jej obserwacje utrudniał przechodzący front atmosferyczny. Światło zorzy było widoczne nie tylko nad północnym horyzontem, ale także w zenicie a nawet na tle gwiazdozbiorów nieba południowego.

Zorza pojawia się wtedy, gdy wysokoenergetyczne cząstki wiatru słonecznego wpadają do ziemskiej magnetosfery i kierowane są w kierunku magnetycznych biegunów. Gdy tych cząstek jest dużo, co obecnie wynika z rosnącej aktywności słonecznej, to wówczas pole magnetyczne nie do końca radzi sobie z nimi. Część z nich przedziera się przez pole magnetyczne i wpada do górnych warstw ziemskiej atmosfery, pobudzając do świecenia atomy tlenu, azotu i innych gazów. Kolor zorzy zależy od wysokości, na jakiej występuje, rodzaju atomów, na które po drodze napotykają elektrony i protony wyrzucone w kierunku naszej planety m.in. w wyniku słonecznych rozbłysków, a także ich energii.
Słońce zbliża się do maksimum swojej aktywności. Potężnych słonecznych erupcji w ciągu najbliższych kilkudziesięciu miesięcy możemy spodziewać się jeszcze więcej. Dlatego warto co jakiś czas spojrzeć w górę, bo zorze polarne zapewne pojawią się jeszcze nie raz na polskim niebie. Polecam dwie strony z bieżącą kosmiczną prognozą pogody, na których można sprawdzić, czy jest szansa na zorzę polarną w Polsce: spaceweatherlive.com i spaceweather.com

Robert Szaj
Redaktor Naczelny
Dyrektor TVP Nauka
Wiosenne niebo pełne jest widowiskowych obiektów. Fot. Robert Szaj / Obserwatorium Astronomiczne w Truszczynach
Wenus i Księżyc na wieczornym niebie. Źródło: Obserwatorium Astronomiczne w Truszczynach
Maksymalna faza półcieniowego zaćmienia Księżyca widoczna z terenów centralnej Polski. Fot. Timeanddate.com
Live High-Definition Views from the International Space Station (Official NASA Stream)
https://www.youtube.com/watch?v=itdpuGHAcpg
Wschodząca Droga Mleczna. Źródło: Obserwatorium Astronomiczne w Truszczynach
Zorza polarna widoczna na polskim niebie. Źródło: Obserwatorium Astronomiczne w Truszczynach
TVP NAUKA
https://nauka.tvp.pl/69498942/niebo-na-majowke
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na majówkę.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na majówkę2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na majówkę3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Maj 2023, 08:27

Niebo w maju 2023 roku
2023-05-01. Dominik Sulik
Rozpoczął się maj – miesiąc, w którym panują wyśmienite warunki do obserwacji konstelacji Panny, Lwa oraz Warkocza Bereniki. Noce stają się coraz cieplejsze, a ich długość pozwala na długotrwałe podziwianie planet i obiektów głębokiego nieba.
Pierwszego maja Słońce wzejdzie o 5:21. O 12:40 nasza gwiazda będzie górować, a jej wysokość wyniesie ok 55°. Zachód nastąpi o 20:01, w związku z czym dzień potrwa 12 godzin i 40 minut. Ostatniego dnia maja nasza gwiazda wzejdzie o 4:41. O 14:41 wzniesie się na wysokość ok 62°. O 20:41 Słońce schowa się za horyzont. Dzień będzie miał długość niemal dokładnie 16 godzin.
Księżyc
W maju fazy naszego największego satelity będą wyglądały następująco:
• 5 maja – pełnia
• 12 maja – ostatnia kwadra
• 19 maja – nów
• 27 maja – pierwsza kwadra
Nad ranem 6 maja dojdzie do półcieniowego zaćmienia Księżyca. Zjawisko to ma miejsce gdy Księżyc przesuwa się przez stożek półcienia Ziemi, znajdując się w całości poza stożkiem cienia całkowitego. Zaćmienie będzie widoczne z obszaru Australii.
Planety
Merkurego możemy wypatrywać w drugiej połowie maja tuż przed wschodem Słońca. Zadanie to będzie jednak dość trudne ze względu na jego położenie – planeta znajduje się ok 3°30’ poniżej ekliptyki (w wyniku czego Merkurego musimy szukać zaledwie kilka stopni nad horyzontem). Planeta osiągnie maksymalną elongację zachodnią, równą 24,9°, 29 maja.
Wenus jest świetnie widoczna po zachodzie Słońca. Piekielna planeta znajduje się ponad 42° na zachód od naszej gwiazdy.
Mars będzie widoczny w maju przez pierwszą połowę nocy. Planeta zmieni konstelację z Bliźniąt na Raka 17 maja. Ostatniego dnia miesiąca Mars zbliży się do gromady otwartej M44 (gromada Ul). Jest to świetna okazja dla astrofotografów do uchwycenia tych dwóch obiektów.
Jowisz znajduje się niecałe 30° od Słońca, nie będzie więc widoczny przez cały miesiąc. Gazowy olbrzym przejdzie z gwiazdozbioru Ryb do konstelacji Barana 18 maja.
Obserwacje Saturna powinniśmy prowadzić późną nocą – po 8.05 będzie wschodzić przed 3:00. Należy go poszukiwać nisko nad horyzontem, na azymucie ok 290°. Planeta przebywa obecnie w konstelacji Wodnika.
Razem z Jowiszem w konstelacji Barana znajduje się Uran. Planeta nie będzie niestety widoczna w maju.
Neptun wschodzi w drugiej części nocy. Jego poszukiwania należy prowadzić w gwiazdozbiorze Ryb, nisko nad horyzontem w pobliżu punktu kardynalnego wschodu.
Pluton znajduje się w konstelacji Koziorożca. Od pierwszego dnia miesiąca będzie poruszać się ruchem wstecznym, czyli przeciwnie do ruchu naszej gwiazdy. Planeta karłowata wschodzi nad horyzont po północy.
Eta Akwarydy
W maju będziemy mieli okazję podziwiać meteory z roju Eta Akwaryd. Ich aktywność przypada na okres 19 kwietnia – 28 maja z maksimum przypadającym na 6.05. Radiant Akwaryd znajduje się obecnie w gwiazdozbiorze Wodnika. W związku z tym wschodzi on późno w nocy (po 2:00). Meteory z tego roju osiągają prędkość aż 66 km/s, a ich średnia liczba przypadająca na godzinę to 50.
Podczas obserwacji deszczu Eta Akwaryd warto pamiętać, że rój ten jest rezultatem przelotu komety Halleya, która będzie ponownie widoczna na naszym niebie w 2061 roku.

Mapka ukazująca widoczność gwiazdozbiorów wiosennych 16.05 o 23:59. Źródło: Stellarium

Mapka ukazująca położenie Marsa i Wenus 26.05 o 21:30. Źródło: Stellarium

Mapka pokazująca położenie radiantu Eta Akwaryd (zaznaczony na żółto) 6.05 o 3:30. Źródło: Stellarium

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-maju-2023-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w maju 2023 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w maju 2023 roku2.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 04 Maj 2023, 08:05

Niebo w maju 2023 - Warkocz Bereniki i galaktyki
2023-05-03.
Czy półcieniowe zaćmienie Księżyca może być interesujące? Może. Warunkiem jest głęboka jego faza, a jeśli do takiego zaćmienia dochodzi o wschodzie Księżyca, to widok powinien być całkiem interesujący... I taki właśnie będzie wieczorem 05 maja. Z kolei pod koniec miesiąca polujmy na młody Księżyc i jego światło popielate. Po udanych łowach zwróćmy uwagę na Trójkąt Wiosenny złożony z najjaśniejszych gwiazd majowego nieba, z których jedna otrzymała imię od samego Mikołaja Kopernika! A co w jej pobliżu robi Warkocz Bereniki i czym ten warkocz jest zapleciony - warto zobaczyć w naszym filmowym kalendarzu astronomicznym - zapraszamy!
Wieczorem 05 maja polujmy na wschodzącą tarczę Księżyca od godz. 20:30 patrząc w kierunku południowo-wschodnim. Górna krawędź księżycowego owalu będzie pogrążona w na tyle głębokim półcieniu Ziemi (na granicy zaćmienia częściowego), że pociemnienie powinniśmy dostrzec bez trudu. Bardzo podobny przebieg miało zaćmienie nocą z 10 na 11 lutego 2017 roku - z tą różnicą, że Księżyc świecił wtedy wysoko na niebie. Warto więc sprawdzić oblicze naszego kosmicznego sąsiada tym razem - przypominam: 05 maja po 20:30.
Do zaćmienia Księżyca dochodzi w czasie pełni. Poczekajmy do majowego nowiu, a znów nadarzy się okazja na ciekawe obserwacje. 20 maja po 21:00 zapolujmy na cieniuteńki sierpik w zaledwie 1% iluminacji. Szukajmy go niziutko nad północno-zachodnim horyzontem. Jeśli użyjemy lornetki lub aparatu fotograficznego, na pewno się uda - oczywiście przy sprzyjającej pogodzie. Następnego wieczora po 22:00 na ciemniejącym niebie sierp dopełni się światłem popielatym, co ujrzymy już bez najmniejszego trudu. Przy okazji warto przypomnieć, że pierwszym uczonym, który wyjaśnił mechanizm powstawania światła popielatego był Leonardo da Vinci. Dopełnienie tarczy młodego Księżyca subtelnym światłem jest efektem odbicia promieni Słońca od powierzchni Ziemi i skierowania ich na nieoświetloną bezpośrednio część naszego satelity. Nabierając kształtu, Srebrny Glob dołączy do Wenus 22 i 23-go maja. Ta zaś, ustawicznie rosnąc w blasku, w majowe wieczory błyszczy nad zachodnim widnokręgiem znikając zań dopiero po północy.
Z kolei spod horyzontu raz po raz wyłania Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS). Przez kilka minut majestatycznie sunie na tle gwiazd, a kiedy wznosi się wysoko, świeci blaskiem dorównującym Wenus. Wraz ze zbliżaniem się sezonu "białych nocy" przeloty ISS nabierają całonocnego charakteru, a ich "rozkład jazdy" znajdziemy w portalu www.SpaceWeather.com.
W majowe noce Międzynarodowa Stacja Kosmiczna nie raz przecina Trójkąt Wiosenny. Po zapadnięciu zmroku odnajdziemy do w południowej, a pod koniec miesiąca w południowo-zachodniej części nieba. Tworzą go trzy najjaśniejsze gwiazdy o tej porze roku: Arktur z Wolarza, Spika z Panny i Regulus, który z okolicznymi gwiazdami tworzy charakterystyczną sylwetkę zodiakalnego Lwa, choć niektórzy widzą w nim też ogromne żelazko ; )
W Trójąkt Wiosenny zaplątany jest Warkocz Bereniki. To słaba, ale jakże urocza konstelacja. Tworzy ją bowiem chmara kilkudziesięciu gwiazdek 4. i 5. wielkości składająca się na gromadę otwartą Melotte 111. Jej naturę poznaliśmy dopiero w 1938 roku. Gromada liczy sobie ok. 400 mln lat i leży w odległości 288 lat świetlnych od nas, co czyni ją trzecim tego rodzaju obiektem w oddaleniu od Ziemi (po Wielkiej Niedźwiedzicy i Hiadach).
Nie mniej ciekawa jest historia gwiazdozbioru Warkocza Bereniki, który - jako jeden z nielicznych - pochodzi od autentycznej postaci. Berenika była żoną króla Egiptu Ptolemeusza III. Żyła w III wieku p.n.e. Ptolemeusz uczestniczył w licznych wyprawach wojennych. Drżąca o los męża Berenika obiecała ściąć swe bujne włosy i ofiarować je bogini Afrodycie, jeśli król wróci z wojny cały i zdrowy. Kiedy tak się właśnie stało, Berenika spełniła obietnicę. Jej warkocz został uroczyście złożony w świątyni Afrodyty. Następnego dnia włosy zniknęły, co doprowadziło Ptolemeusza do wściekłości. Strażnikom świątyni groziła śmierć, lecz napiętą sytuację rozwiązał nadworny astronom króla - Konon z Samos. Pewnej nocy pokazał królewskiej parze grupkę słabych gwiazd na wiosennym niebie wyjaśniając, że bogini była tak zadowolona z daru, iż postanowiła przenieść go na niebo...
Wizualne rozmiary gromady Warkocza Bereniki są całkiem spore, obejmują obszar o średnicy dziesięciu tarcz Księżyca w pełni, ale żeby ją zobaczyć, musimy poczekać aż niebo całkowicie się ściemni i oddalić się od miejskich świateł. Gołym okiem ujrzymy gwiazdozbiór bez trudu, najlepiej metodą zerkania, a kiedy użyjemy lornetki lub niewielkiego teleskopu, naszym oczom ukażą się nie tylko gwiezdne diamenciki, ale i galaktyki, których jest tam całkiem sporo. Za pomocą amatorskiego sprzętu jesteśmy w stanie dostrzec tylko te najjaśniejsze w postaci ulotnych mgiełek, za to na zdjęciach ujawniają się ich dziesiątki!
Skąd to bogactwo? Otóż w Warkoczu Bereniki leży północny biegun galaktyczny. To wokół jego osi obraca się nasza galaktyka spiralna z poprzeczką, czyli Droga Mleczna. W praktyce oznacza to, że materia naszej "wyspy" we Wszechświecie, skupiona głównie wzdłuż jej równika, niemal w ogóle nie przesłania widoku na najdalsze zakątki kosmosu. Dzięki temu, w Warkoczu Bereniki możemy oglądać prawdziwy ocean, odległych na miliony lat świetlnych, galaktyk. Niektóre z nich bardzo przypominają Drogę Mleczną. Przykładem jest M 100, żartobliwie zwana Suszarką do Włosów. Już za pomocą niewielkiego teleskopu ujrzymy ją jako wyraźną "mgiełkę". Dzięki zdjęciom z teleskopu VLT w Europejskim Obserwatorium Południowym podziwiamy jej szczegóły, za sprawą czego możemy sobie wyobrazić jak wygląda nasza Droga Mleczna oglądana "z góry". Jej wizualizację "z boku" zapewnia nam z kolei galaktyka NGC 4565. Jej fizyczne rozmiary są niemal identyczne z naszą galaktyką. Podobna jest też jej struktura uwidaczniająca centralne zgrubienie, od którego odchodzą zwężające się ramiona, zaś równik galaktyczny przecina ciemny strumień międzygwiezdnego pyłu. Widziana z odległości 30 milionów lat świetlnych NGC 4565 wyglądem przypomina igłę, stąd taka jej właśnie potoczna nazwa. Zgoła odmiennie prezentuje się galaktyka M 64, znana jako Czarne Oko. Taki efekt wywołują ogromne ilości ciemnego pyłu przesłaniającego jasne jądro galaktyki. Ostatnie badania wykazały, że obszar o promieniu około 3000 lat świetlnych w centrum M 64 obraca się w przeciwnym kierunku niż reszta galaktycznego dysku. Najprawdopodobniej jest to skutek zderzenia M 64 z o wiele mniejszą galaktyką w niedalekiej kosmicznej przeszłości. Wreszcie - NGC 4559 to przykład galaktyki spiralnej oglądanej z półprofilu. Jej anglojęzyczna nazwa własna brzmi: Koi Fish Galaxy, czyli Galaktyka Japońskiego Karpia. W istocie, skojarzenie z hodowlaną rybą ozdobną nie jest pozbawione sensu - tym bardziej, że NGC 4559 "mieni się" rozbłyskami supernowych; ostatnie zdarzenie tego typu zarejestrowano w 2019 roku.
Wspomniane galaktyki są w zasięgu niewielkich teleskopów. Poza nimi są ich tam jeszcze tysiące, a większość z tych, które leżą w granicach konstelacji Warkocza Bereniki tworzy najbliższą nam lokalną grupę galaktyk pod nazwą: gromada Coma, złożoną głównie z galaktyk eliptycznych.
Owocnych łowów!
Piotr Majewski
NIEBO W MAJU 2023 | Warkocz Bereniki i galaktyki
https://www.youtube.com/watch?v=rzhbe5nwX1s

URANIA
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... -galaktyki
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w maju 2023 - Warkocz Bereniki i galaktyki.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 04 Maj 2023, 08:08

Spojrzenie w majowe niebo 2023
2023-05-03.
Życzmy sobie dużo bezchmurnego nieba, które przy coraz krótszych nocach szykuje nam przeróżne ciekawe niespodzianki. Słońce, aktualnie o zwiększonej aktywności magnetycznej, przejdzie 21 maja ze znaku Byka w znak Bliźniąt.
Słońce nadal mozolnie wznosi się po ekliptyce, coraz wyżej ponad równik niebieski – ale już wolniej niż w kwietniu – tak, że w ciągu tego miesiąca w Małopolsce przybędzie dnia o 81 minut. 1 Maja Słońce „pracowało” przez 14 godzin i 42 minuty – wzeszło w Krakowie o 5.16, a zaszło o 19.58. Natomiast ostatniego maja dzień w Małopolsce będzie trwał aż 16 godz. i 3 minuty, a będzie jeszcze krótszy od najdłuższego dnia w roku o 20 minut. Po kapryśnym i śnieżnym początku tegorocznej wiosny, ciekawe jaką pogodę w drugiej dekadzie maja zaserwują nam przysłowiowi "zimni ogrodnicy" (Pankracy, Serwacy i Bonifacy), nie wspominając o zimnej Zofii?
Słońce
Obserwacje Słońca w minionych miesiącach wskazują na zwiększoną aktywność magnetyczną, związaną z jego szybkim dążeniem do maksimum w 25. cyklu aktywności. Tak też będzie w maju. Duża jego aktywność manifestować się będzie – szczególnie w drugiej połowie maja – znaczną liczbą plam, rozbłysków i wyrzutów plazmy z jego powierzchni w przestrzeń międzyplanetarną, które to obłoki plazmy, zwane wiatrem słonecznym, omiatają skutecznie m.in. Międzynarodową Stację Kosmiczną. W tej sytuacji obserwatorom naziemnym pozostaje tylko cierpliwie czekać na efekty aktywności magnetycznej Słońca, które skutkować będą być może jeszcze częstszym i bogatszym pojawianiem się zórz polarnych na Ziemi oraz licznych anomalii pogodowych.
Księżyc
Jeśli chodzi o naturalnego towarzysza Ziemi, w trzecim tygodniu miesiąca będziemy mieli dobre, choć krótkie noce obserwacyjne, bo kolejność faz Księżyca w maju jest następująca: pełnia – 5 V o godz. 19.34, ostatnia kwadra – 12 V o godz. 16.28, nów – 19 V o godz. 17.53 i pierwsza kwadra – 27 V o godz. 17.22. Księżyc będzie najbliżej Ziemi (w perygeum) 11 V o godz. 7, a najdalej od nas, czyli w apogeum, znajdzie się 26 V o godz. 04.
Planety
Merkurego możemy dostrzec nisko na porannym niebie, w drugiej i trzeciej dekadzie maja. Pod koniec miesiąca będzie on poprzedzał wschód Słońca o dobre trzy kwadranse, a najlepsze warunki do jego obserwacji będą 29 V. Błyszcząca Wenus widoczna będzie na wieczornym niebie przez ponad dwie godziny po zachodzie Słońca. Czerwonawego Marsa obserwujemy w gwiazdozbiorze Bliźniąt, przez ponad trzy godziny po zachodzie Słońca. Pozostałe jasne planety gazowe możemy obserwować tylko nad ranem, co może sprzyjać będzie o świcie wędkarzom. Jowisz bowiem oddala się od Słońca, ale dopiero końcem maja wschodzi ponad godzinę wcześniej od naszej gwiazdy, a Saturn praktycznie króluje na niebie majowym w całej drugiej połowie nocy. Obserwatorom życzymy, nie tylko o poranku, pogodnego nieba.
Inne zjawiska
W pierwszej dekadzie maja promieniują jasne i szybkie meteory z roju Akwarydów. To pozostałość warkocza komety Halleya. Radiant meteorów leży na równiku niebieskim, na granicy gwiazdozbiorów Wodnika, Ryb i Pegaza. Maksimum jego aktywności przypada na 5/6 maja, a w ich obserwacjach po północy będzie nam nieco przeszkadzał Księżyc w pełni.
Adam Michalec, 6 IV 2023 r.

Źródło: MOA w Niepołomicach
Opracowanie: Adam Michalec, Elżbieta Kuligowska
Na ilustracji: Zachodnie niebo nad Krakowem, 15 maja 2023 r., godz. 21:30. Źródło: Stellarium.
URANIA

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w majowe niebo 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 31 Maj 2023, 10:38

Niebo w czerwcu 2023 roku
2023-05-31. Franek Badziak
Rozpoczyna się czerwiec, dla uczniów miesiąc wieńczący ich naukę w roku szkolnym 2022/23, dla innych po prostu granica między zmienną wiosną a zapowiadającym się upalnie latem. Dla astronomów – kolejny okres pięknych obserwacji i podróży po nocnym niebie.
Już 1 czerwca na niebie dostrzec można będzie trójkąt letni w całej okazałości. Po wczesnym wschodzie o 4:21, Słońce schowa się za widnokrąg o 20:47, a już o 23:05 wzejdzie Altair. Wraz z nim pojawi się pierwsza okazja do obserwacji trójkąta letniego. Asteryzm ten składa się, oprócz Altaira w gwiazdozbiorze Orła, z Vegi w Lutni i Deneba w Łabędziu. Rozpościera się więc na znaczny obszar sklepienia niebieskiego, będąc zarazem obiektem charakterystycznym dla letniego nieba.
Podobnie na niebie zaobserwujemy trójkąt wiosenny – przyozdobi on niebo przez cały czerwiec, ale z czasem zachodzić będzie coraz szybciej. 1 czerwca nastąpi to około 3:00, a 30 czerwca już o 00:30.
Ponadto, czerwiec jest miesiącem wielu deszczy meteorów, czyli zjawiska polegającego na jednoczesnym przelocie przez atmosferę ziemską wielu meteorów z jednego roju. Jeszcze 31 maja zaobserwować będzie można szczyt tau Herkulidów, których radiant (punkt, z którego pozornie wylatują meteory) znajdzie się w konstelacji Herkulesa. Poza Arietydami (radiant w Byku, szczyt 7 czerwca) i Czerwcowymi Lirydami (radiant w Lirze, szczyt 16 czerwca), najbardziej widowiskowe okażą się Czerwcowe Bootydy, których radiant znajdziemy w gwiazdozbiorze Wolarza, a maximum zaobserwujemy 27 czerwca.
Jeśli zaś chodzi o Księżyc, w pełni znajdzie się on 4 czerwca. Natomiast 9 czerwca, dzień przed 3 kwadrą, Księżyc znajdzie się w koniunkcji z Saturnem, od którego odległy będzie o zaledwie 2 stopnie 43 sekundy. Podobnie 14 czerwca, Jowisz znajdzie się w bardzo bliskiej odległości do Księżyca, która wyniesie jedyne 1 stopień 53 sekundy. Dniem idealnym do obserwacji ciemnego nieba będzie 18 czerwca, kiedy to Księżyc znajdzie się w nowiu, nie zobaczymy więc go wcale, a jego blask nie przyćmi innych obiektów na niebie. 22 czerwca zaś nastąpi rzadkie zjawisko, kiedy to Księżyc znajdzie się w niewielkiej odległości kątowej z 2 planetami – Wenus (3,5 stopnia) i Marsem (3,58 stopnia). Miesiąc zakończy się 1 kwadrą Księżyca 26 czerwca.
Najważniejszym wydarzeniem miesiąca będzie zdecydowanie dzień 21 czerwca. Jest to dzień przesilenia letniego, Ziemia znajduje się wtedy w aphelium – w punkcie na orbicie najbardziej oddalonym od Słońca. Dla nas z kolei oznacza to rozpoczęcie astronomicznego lata i koniec wiosny.
Czerwiec zakończy się po 30 dniach, kiedy to 30 czerwca Słońce zajdzie równo o godzinie 21.00, a Księżyc znajdować się będzie w fazie między 1. kwadrą a pełnią.
Korekta – Matylda Kołomyjec
Trójkąt letni (Altair, Vega i Deneb) wraz z zaznaczonymi liniami konstelacji Źródło: Stellarium
Radiant Czerwcowych Bootydów na tle linii pobliskich konstelacji
https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-c ... 2023-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czerwcu 2023 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czerwcu 2023 roku2.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 01 Cze 2023, 09:24

Niebo w czerwcu 2023. Przesilenie letnie i inne ciekawe zjawiska astronomiczne

2023-05-31.
Czerwiec będzie wyjątkowy. Na nocnym niebie będziemy mogli obserwować niezwykłe zjawiska astronomiczne. Zacznie się od truskawkowej pełni Księżyca, a skończy czerwcowymi Bootydami. Wyjątkowe będzie przesilenie letnie, a więc najdłuższy dzień i najkrótsza noc w roku. Oto kalendarz zjawisk astronomicznych na czerwiec 2023.

Przesilenie letnie 2023. Najdłuższy dzień i najkrótsza noc w roku
Przesilenia letnie w 2023 roku będzie miało miejsce w środę, 21 czerwca. Tego dnia oś obrotu Ziemi wychyli się maksymalnie w kierunku Słońca. Wraz z przesileniem następuje astronomiczne lato. W trakcie przesilenia letniego doczekamy się najdłuższego dnia w ciągu roku, którego długość wyniesie 16 godzin i 46 minut.
Przesilenie letnie wiąże się z wieloma zwyczajami. Najkrótsza noc w ciągu roku została nazwana przez Słowian Nocą Kupały, natomiast w religii chrześcijańskiej przyjęto nazwę Nocy Świętego Jana lub Nocy Świętojańskiej.

Podczas przesilenia letniego dużą rolę dla Słowian odgrywał ogień. W czerwcu tamtejsza ludność skakała przez ognisko, aby zapewnić sobie zdrowie, płodność i ochronę przed demonami. W religii chrześcijańskiej, w trakcie przesilenia letniego, panował zwyczaj święcenia wody.
Jakie zjawiska astronomiczne zobaczymy w czerwcu 2023?
W czerwcu przewiduje się wystąpienie wielu zjawisk astronomicznych, które będą widoczne na niebie. Ich dokładne daty przypadają na:
• 2 czerwca - Wenus w linii z gwiazdami Polluks i Kastor o godzinie 23:00, Mars na tle gromady M44;
• 3 czerwca - Księżyc w bliskim złączeniu z gwiazdą Antares o godzinie 23:30;
• 4 czerwca - Księżyc w pełni, Wenus w największej elongacji wieczornej;
• 9 czerwca - Wenus i Mars w złączeniu z gromadą M44 o godzinie 23:00;
• 10 czerwca - Księżyc w ostatniej kwadrze, Księżyc w złączeniu z Saturnem o godzinie 2:30;
• 13 czerwca - Wenus w złączeniu z gromadą M44 o godzinie 23:00;
• 14 czerwca - Księżyc w złączeniu z Jowiszem o godzinie 3:00;
• 18 czerwca - Księżyc w nowiu;
• 19 czerwca - Młody Księżyc o godzinie 22:30;
• 20 czerwca - Młody Księżyc w złączeniu z gwiazdami Polluks i Kastor o godzinie 22:45;
• 21 czerwca - Przesilenie letnie, Księżyc w złączeniu z Wenus i Marsem o godzinie 23:00;
• 22 czerwca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Regulus o godzinie 23:00;
• 26 czerwca - Księżyc w pierwszej kwadrze;
• 27 czerwca - Księżyc w złączeniu z gwiazdą Spika o godzinie 23:00;
• 30 czerwca - Księżyc w złączeniu ze szczypcami Skorpiona o godzinie 23:00.

Najbardziej spektakularnym zjawiskiem astronomicznym, które zobaczymy na czerwcowym niebie, będzie Truskawkowa pełnia Księżyca oraz rój meteorów. Jak dokładnie wyglądają takie zjawiska astronomiczne i dlaczego warto je wypatrywać?
Najciekawsze zjawiska atmosferyczne w czerwcu
Jednym z najciekawszych zjawisk astronomicznych w czerwcu będzie czerwcowa pełnia Księżyca, nazywana także Truskawkowym Księżycem. Nazwa pochodzi od zbierania truskawek w czerwcu i nawiązuje właśnie do tych letnich owoców. W czerwcu 2023 roku Srebrny Glob podczas pełni może świecić nawet o 305 jaśniej niż zazwyczaj i być aż o 14 % większy.
Kolejnym, ciekawym, a nawet magicznym zjawiskiem astronomicznym będzie rój meteorów - czerwcowych Bootydów - którego maksimum nastąpi w nocy z 27 na 28 czerwca.


Sporo zjawisk astronomicznych czeka nas w czerwcu 2023 roku na nocnym niebie. /123RF/PICSEL

Rój meteorów to inaczej spadające gwiazdy, które zobaczymy już w czerwcu na niebie. /123RF/PICSEL

INTERIA
https://geekweek.interia.pl/astronomia/ ... Id,6810080
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czerwcu 2023. Przesilenie letnie i inne ciekawe zjawiska astronomiczne.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Cze 2023, 08:59

Niebo w czerwcu 2023
2023-06-01.
Jak w czerwcu pogoda służy, każdy tylko oczka mruży. Tak dosłownie z nadzieją, nie tylko dla plantatorów truskawek, należy rozumieć to przysłowie, po zimnej i zmiennej pogodowo tegorocznej wiośnie. Czerwiec to okres najkrótszych nocy i przepięknych świtów i zmierzchów, dogodnych do obserwacji nieba i ostatnich wiosennych spacerów. Mamy zatem krótkie ciepłe noce, które co prawda nie sprzyjają obserwacjom astronomicznym, ale są tym bardziej cenne dla miłośników nieba.

Tegoroczne astronomiczne lato rozpocznie się w środę 21 czerwca o godzinie 16.58 – gdy Słońce w swej rocznej wędrówce po Ekliptyce oddali się najbardziej na północ od równika niebieskiego, osiągając punkt przesilenia letniego, zwany punktem Raka. W tym dniu w Krakowie Słońce w chwili przejścia przez południk góruje nad horyzontem na wysokości prawie 63 i pół stopnia. Wzejdzie tego dnia o godzinie 4.30, a zajdzie o 20.53, zatem dzień będzie trwał 16 godzin i 23 minuty; będzie to najdłuższy dzień (i najkrótsza noc) tego roku, dłuższy od grudniowego najkrótszego dnia w Krakowie aż o 8 godz. i 18 minut.

Słońce
Najwcześniej Słońce wzejdzie u nas już 15 czerwca (o godz. 4.30) i takich wczesnych wschodów Słońca będziemy doświadczać przez 8 kolejnych dni. Najpóźniej zajdzie 19 czerwca (o 20.53), i tak późnych zachodów Słońca będzie aż 12! Dni, w których nasza gwiazda będzie najdłużej nad horyzontem, doświadczymy tak naprawdę przez cały tydzień, od 17 do 24 czerwca. W tym też okresie, na św. Jana (24 VI), często padają obfite deszcze. Jakkolwiek będzie z pogodą, na Dzień Dziecka Słońce wschodzi już o godz. 4.36, a zajdzie o godz. 20.41. Dzień będzie trwał 16 godz. i 5 minut; będzie jeszcze krótszy o 18 minut od najdłuższego dnia roku. Natomiast ostatniego czerwca Słońce wzejdzie o godz. 4.34, a schowa się pod horyzontem o godz. 20.53, i dzień będzie niezauważalnie, ale już krótszy od najdłuższego dnia roku: o 4 minuty.

Aktywność magnetyczna Słońca wciąż rośnie w 25 cyklu, w czerwcu będzie na wysokim poziomie, a znacznie podwyższona w ostatniej dekadzie miesiąca, wtedy też możemy liczyć się z różnymi zjawiskami geofizycznymi, w tym na wieczorne pojawianie się obłoków srebrzystych w górnych warstwach atmosfery ziemskiej. Szczegółowe dane znajdziemy pod adresem: www.spaceweather.com. Pamiętajmy przy tym, iż obserwacje plam na Słońcu prowadzimy wyłącznie przy zastosowaniu odpowiednich filtrów spektralnych, lub rzutowanego na ekran obrazu Słońca z lunety. Zainteresowanych takimi obserwacjami naszej gwiazdy zapraszamy na dziedziniec, obok Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego, gdzie w pogodne dni będą organizowane specjalne pokazy Słońca.
Księżyc
Nasz naturalny satelita powita lato trzy dni po nowiu. Zatem bardzo krótkie, ale bezksiężycowe noce będziemy mieli w drugiej dekadzie czerwca, a kolejność faz Księżyca będzie następująca: pełnia 4 VI o godz. 05.42, ostatnia kwadra 10 VI o godz. 21.31, nów 18 VI o godz. 06.37 i pierwsza kwadra 26 VI o godz. 09.50. W perygeum (najbliżej Ziemi) będzie 7 VI o godz. 01, a w apogeum (najdalej od Ziemi) będzie Księżyc 22 VI o 20. Ponadto możemy o północy 3 VI obserwować zbliżenie (na około 15 minut łuku) Księżyca będącego nieomal w pełni do Antaresa, najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Skorpiona.
Planety
Merkurego odnajdziemy, aż do początku lata, nisko na porannym niebie, tuż przed wschodem Słońca. Najlepsze, ale trudne warunki do jego obserwacji, przypadną w pierwszym tygodniu miesiąca.Wenus jawi się nam swym blaskiem zaraz po zachodzie Słońca, jako Gwiazda Wieczorna, nadal dość wysoko nad horyzontem, a następnie zachodzi jego śladem, prawie trzy godziny później. Mars dostępny będzie tylko do obserwacji wieczornych, goszcząc w gwiazdozbiorze Raka. Kreśląc na niebie pętle, a opuszczając konstelację Bliźniąt końcem maja, Mars zbliżył się przy okazji do Polluksa na 5 stopni.
Natomiast gazowe olbrzymy możemy obserwować w czerwcu w drugiej połowie nocy. Na porannym niebie Jowisz wraz z gromadką galileuszowych satelitów poprzedza o dwie godziny wschód Słońca, przebywając w gwiazdozbiorze Barana. Saturn, otoczony pierścieniami, wschodzi już koło północy, w konstelacji Wodnika. Planeta Uran gości w gwiazdozbiorze Barana, Neptun zaś w Wodniku. Aby jednak dostrzec te dwie ostatnie planety gołym okiem, potrzeba krystalicznej pogody i sokolego wzroku, a najlepiej do ich obserwacji użyć lunety.
Inne zjawiska
W dniach od 22 VI do 2VII będzie możliwość zliczania powolnych meteorów z czerwcowego roju Bootydów (wylatujących z gwiazdozbioru Wolarza). Maksimum ich aktywności przypada na 28 VI, a Księżyc dwa dni po pierwszej kwadrze będzie niestety dość skutecznie przeszkadzał w ich wieczornych obserwacjach.
Wobec zbliżających się, tegorocznych wakacji, a zarazem 2023 roku poświęconemu pamięci Mikołaja Kopernika (550 rocznica urodzin i 480 śmierci), zacytuję tu Jego zdanie, zawarte w Księdze I - De Revolutionibus: A cóż piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne? Pamiętajmy zatem o Nim przy wakacyjnych obserwacjach nieba, oby nam tylko pogoda dopisywała.

Adam Michalec
W Niepołomicach, 1 maja 2023

Publikacja: Elżbieta Kuligowska
Źródło: MOA Niepołomice
Na ilustracji: Kraków, tuż przed północą, 3 czerwca 2023. Zbliżenie Księżyca do gwiazdy Antares. Źródło: Stellarium
URANIA
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... erwcu-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czerwcu 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 03 Cze 2023, 09:10

Niebo w czerwcu 2023 - Mars i Wenus w Żłóbku
2023-06-02.
ASTROFESTIWALOWA gorączka sprawia, że pod czerwcowe niebo najpierw robimy krótki nocny wypad, a w drugim odcinku będziemy wylegiwać się na słońcu ; ) Wtedy też będzie czas na rozwiązanie majowej zagadki i na kolejny konkurs z Kopernikiem w roli głównej. Ruszamy!
02 czerwca po zapadnięciu zmroku patrzmy w kierunku zachodnim. Tam wciąż błyszczy Wenus w maksimum blasku (-4.4ᵐ), flirtująca z Bliźniętami. Kastor i Polluks dotrzymują jej towarzystwa do późnych godzin; zachód Wenus pół godziny po północy to rzadkość. Około 23:00, kiedy niebo solidnie ściemnieje, po lewej stronie ujrzymy Marsa. Świeci jak gwiazda drugiej wielkości, ale nie mruga i wyróżnia się mocno czerwonawym zabarwieniem. Teraz weźmy do ręki lornetkę i popatrzmy na Marsa. Ileż tam słabych gwiazdek wokół! Jak pszczół w ulu... Otóż i właśnie: to gromada otwarta M44, po angielsku zwana Beehive Cluster, a po polsku znana jako Żłóbek. Na początku czerwca na jej tle przechodzi Mars. Z każdym dniem ciut się od niej oddala, za to z drugiej strony do Żłóbka zbliża się Wenus. 13 czerwca planeta muśnie gwiezdny ul od północnej strony, przy czym zjawisko będzie już trudniejsze do zaobserwowania, bowiem rozegra się niziutko nad widnokręgiem i na jaśniejszym tle nieba. Wiadomo - białe noce...
W pierwszej dekadzie czerwca są one dodatkowo rozjaśniane blaskiem Księżyca około pełni. Nocą z 03 na 04 czerwca oglądamy Srebrny Glob w bliskim złączeniu z Antaresem - najjaśniejszą gwiazdą Skorpiona. Wyróżnia się ona silnie migocącym blaskiem i krwistoczerwoną barwą. A jaki kolor ma nasz satelita? Na pewno nie srebrny. Czerwcowa pełnia wypada nisko nad południowym horyzontem, gdzie światło Księżyca musi ukośnie przebijać się przez warstwy atmosfery, dodatkowo nasycone pyłkami roślin. To sprawia, że tak naprawdę nie jesteśmy w stanie przewidzieć wyglądu naszego kosmicznego sąsiada dopóki sami tego nie sprawdzimy. Pogoda sprzyja, więc patrzmy i podziwiajmy Księżyc w pełni i w koronie pyłkowej. W zależności od gatunku pylących roślin może ona różnić się kształtem i kolorystyką. I to nie koniec optycznych fenomenów, które może nam zafundować natura w czerwcowe noce. Podobnie rzecz ma się i ze Słońcem, ale o tym opowiem już w następnym odcinku... Owocnych obserwacji!
Piotr Majewski
NIEBO W CZERWCU 2023 | Mars i Wenus w Żłóbku
https://www.youtube.com/watch?v=iucfQ7AZMSU

URANIA
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... s-w-zlobku
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czerwcu 2023 - Mars i Wenus w Żłóbku.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 26 Cze 2023, 07:49

Spojrzenie w wakacyjne niebo 2023
2023-06-25.
Jak zwykle, nie tylko w okresie wakacyjnych urlopów, będziemy się starać korzystać z dobrodziejstw słonecznego nieba. Lato to czas długich dni, a krótkich nocy, które niezbyt sprzyjają obserwacjom astronomicznym. Mimo to wiele ciekawych zjawisk będziemy mogli zaobserwować na niebie w okresie tegorocznych wakacji, z których niewątpliwie na wyróżnienie zasługują w drugiej dekadzie sierpnia słynne Perseidy.
Postarajmy się w tym celu wykorzystać wolny czas, a być może pogoda wreszcie dostosuje się do naszych oczekiwań. Zatem z głową podniesioną do góry, spójrzmy co tam na naszej sferycznej scenie, w Roku poświęconemu pamięci Mikołaja Kopernika, szykuje nam pogodne niebo.
Trójkąt letni
W miesiące wakacyjne, na południowo-wschodnim niebie, gdy dobrze się ściemni, a w lipcu to dopiero około godz. 23, króluje tzw. Trójkąt letni. Tworzą go trzy gwiazdy pierwszej wielkości: Deneb, Wega i Altair. Należą do gwiazdozbiorów Łabędzia, Liry i Orła. W trójkącie tym najwyżej nad horyzontem mieści się prawie w całości Łabędź (jego jasne gwiazdy tworzą krzyż), na prawo, nieco poniżej Lira i u dołu Orzeł. Przez wszystkie te trzy gwiazdozbiory, w ich tle, przebiega Droga Mleczna, w której centrum króluje masywna czarna dziura. Aby naszą Galaktykę na niebie dostrzec, wystarczy tylko sprawne oko i poświęcenie paru chwil w bardzo późny i pogodny wieczór, ale z dala od zbędnych świateł.
Słońce
W drugim tygodniu szkolnych wakacji, 6 lipca wieczorem, Ziemia na orbicie okołosłonecznej znajdzie się najdalej od Słońca (w aphelium), w odległości ponad 152 mln km od niego. Natomiast Słońce w swej „wędrówce” po ekliptyce podąża powoli ku równikowi niebieskiemu, przez co jego deklinacja będzie systematycznie maleć, a w związku z tym noce staną się nieznacznie, ale coraz to dłuższe, a dni niestety krótsze. W Niepołomicach w dniu 1 lipca Słońce wschodzi o godz. 4.35, a zachodzi o godz. 20.53, czyli dzień będzie trwał 16 godzin i 18 minut. Będzie już krótszy od najdłuższego dnia w roku o 5 minut; natomiast 31 sierpnia Słońce wschodzi o 5.54, a zachodzi o 19.26, czyli będzie nam świecić przez 13 godzin i 33 minuty: zatem przez wakacje ubędzie nam dnia o 2 godziny i 45 minut.
W międzyczasie Słońce w swej wędrówce wśród znaków Zodiaku przejdzie 22 lipca ze znaku Raka w znak Lwa, a w miesiąc później wstąpi w znak Panny. Jeśli chodzi o aktywność magnetyczną Słońca, to utrzymuje się ona w wakacje nadal na bardzo wysokim poziomie. Znacznie zaś zwiększona, w jego 25 cyklu aktywności może wystąpić w połowie lipca i sierpnia, czego widomą oznaką będą wzrosty ilości plam, protuberancji i rozbłysków w fotosferze Słońca. Natomiast zawsze należy się liczyć z niespodziankami z jego strony; w tym i nagłym, silnym rozbłyskiem i wyrzutem plazmy w przestrzeń międzyplanetarną, z prędkością ponad 1000 km/sek., co może zagrażać astronautom na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zwiększeniem szkodliwego promieniowania, ale z kolei u nas, na Ziemi, może skutkować możliwością zaobserwowania – także w Małopolsce – zorzy polarnej.
Księżyc
Księżyc natomiast rozpocznie i zakończy wakacje praktycznie w super pełni, ponieważ wystąpią one w dniach, gdy nasz satelita będzie wtedy nieomal w perygeach. Kolejność jego faz w lipcu będzie następująca: pełnia 3 VII o godz. 13.39, ostatnia kwadra 10 VII o godz. 03.48, nów 17 VII o godz. 20.32 i pierwsza kwadra 26 VII o godz. 00.07. W sierpniu zaś: pełnia 1 VIII o godz. 20.32, ostatnia kwadra 8 VIII o godz. 12.28, nów 16 VIII o godz. 11.38, pierwsza kwadra 24 VIII o godz. 11.57 i pełnia 31 VIII o godz. 03.36. W perygeum (najbliżej Ziemi) znajdzie się Księżyc 4 VII o północy oraz 2 VIII o godz. 08 i 30 VIII o godz.18. Natomiast w apogeum (najdalej od Ziemi) będzie 20 VII o godz. 09 oraz 16 VIII o godz.14.
Warto też pamiętać, że 20 lipca miną już 54 lata, od kiedy statek Apollo 11 wylądował na Księżycu, a dzień później, stopy człowieka (Neil Armstrong i Buzz Aldrin) po raz pierwszy dotknęły powierzchni Srebrnego Globu. Wypada zatem spojrzeć bardziej sentymentalnie na nasz Księżyc, będący jeszcze aktualnie rezerwatem ścisłym, gdzie, jak głosi legenda, wciąż na nowych śmiałków (dotychczas było ich tylko 12) czeka nasz Mistrz Twardowski.
Planety
Merkurego będzie można obserwować na wieczornym niebie, nisko nad zachodnim horyzontem, praktycznie od drugiej dekady lipca do końca sierpnia. Najlepszy okres na jego obserwacje to drugi tydzień sierpnia. Do Merkurego zbliży się młody Księżyc w dniu 19 VII, a Merkury do Marsa w dniu 13 VIII. Oba spotkania będą w odległości 4 stopni. Ponadto 28 VII planeta zbliży się do Regulusa, najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Lwa, na odległość zaledwie 0,1 stopnia.
Wenus przez cały lipiec będzie dążyć systematycznie do spotkania ze Słońcem, co jej się wreszcie uda z początkiem sierpnia. Widoczna będzie w lipcu na wieczornym niebie, gdzie 1 VII zbliży się do Marsa (4 stopnie), a w ostatniej dekadzie sierpnia zacznie już pełnić funkcję Jutrzenki, poprzedzając wschód Słońca aż do stycznia 2024 roku. W swej wędrówce po niebie 16 VII planeta zbliży się na odległość 2 stopni do Regulusa.
Mars, przebywający w lipcu w gwiazdozbiorze Lwa, będzie widoczny coraz krócej na wieczornym niebie, gdzie 10 VII zbliży się do Regulusa, na odległość 0,6 stopnia, a następnie w sierpniu przewędruje do gwiazdozbioru Panny, by z początkiem października zniknąć w promieniach Słońca. Do Marsa zbliży się Księżyc w dniach 21 VII i 18 VIII, na odległość 2-3 stopni, co ułatwi nam wówczas obserwacje Czerwonej Planety. Co z tego wszystkiego wynika? Trzy wyżej wymienione planety będą "chciały" latem zagościć w Lwie, a Regulus to inaczej Serce lwa.
W gwiazdozbiorze Barana możemy w drugiej połowie wakacyjnych nocy, coraz dłużej z upływem dni, obserwować Jowisza z jego gromadką galileuszowych księżyców, który dopiero 2 listopada będzie w opozycji do Słońca. Do Jowisza zbliży się Księżyc: 11 lipca po godz.23, a 8 sierpnia — niestety — w południe. Uważam, że warto będzie poświęcić chociaż parę chwil na obserwacje tej pierwszej koniunkcji.
Saturn, przystrojony w pierścienie, które możemy podziwiać już przez niewielką lunetę, wschodzi w lipcu już przed północą, gości w gwiazdozbiorze Wodnika. Będzie w opozycji do Słońca 27 sierpnia, zatem możemy go praktycznie obserwować na nocnym niebie cały czas przez drugą połowę wakacji, również akademickich. Do Saturna też zbliży się nasz Księżyc: 7 lipca nad ranem oraz 3 sierpnia w południe i 30 sierpnia wczesnym wieczorem.
Natomiast Uran i Neptun widoczne będą późno w drugiej połowie nocy, odpowiednio w gwiazdozbiorach Barana i Ryb. Końcówka urlopowa będzie lepszym niż początek wakacji okresem do obserwacji tych planet, w związku z ich przebywaniem bliżej opozycji: Neptun – 19 IX, a Uran – 13 XI. Aby je dostrzec, musimy się jednak posłużyć chociażby lornetką, a najlepiej stosując do obserwacji lunetę. Okiem nieuzbrojonym w optykę po prostu ich nie widać.
Inne zjawiska
Jeśli zaś chodzi o naturalne fajerwerki, to w drugiej połowie lipca, z maksimum 28 VII, można obserwować powolne meteory z roju Akwarydów, których radiant leży w gwiazdozbiorze Wodnika; w obserwacjach wieczornych będzie nam przeszkadzał Księżyc cztery dni przed nowiem. Natomiast od 17 lipca do 24 sierpnia promieniują – znane ludziom od stuleci – Perseidy, zwane też łzami św. Wawrzyńca. Główne, rozciągłe ich maksimum wystąpi rankiem 13 sierpnia. Obserwacjom w drugiej połowie nocy nie będzie przeszkadzał Księżyc podążający do nowiu. Zapraszam więc do obserwacji tego słynnego roju meteorów, warto zarwać trochę nocy, z soboty na niedzielę, aby zobaczyć te liczne „spadające gwiazdy”. Pamiętajmy też o długoterminowej, staropolskiej — wciąż aktualnej — prognozie pogody:
Jak po lipcu gorącym sierpień się ochłodzi, to później zima z wielkim śniegiem chodzi.
Adam Michalec
MOA w Niepołomicach, 5 czerwca 2023

Źródło: MOA
Opracowanie: Adam Michalec, Elżbieta Kuligowska
Na ilustracji: Trójkąt letni i wschodzący Saturn, ostatnie dni lipca tego roku, późnym wieczorem w Małopolsce. Źródło: Stellarium
URANIA
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2023
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w wakacyjne niebo 2023.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 01 Lip 2023, 09:19

Niebo w lipcu 2023 roku
2023-06-30Franek Badziak
Rozpoczyna się lipiec, a z nim pierwszy miesiąc wakacji szkolnych. Jedni wyjechali, inni zostali w domach, jeszcze inni wakacji wcale nie mają, ale wszystkich łączy jedno – żyją pod tym samym nocnym niebem, na którym niezmiennie rozgrywać się będzie niesamowity spektakl ciał niebieskich.
1 lipca, miesiąc rozpocznie się wschodem Słońca o godzinie 4.23 (Warszawa). Jako że przesilenie letnie, czyli najdłuższy dzień w roku, miało już miejsce, w lipcu dzień wydłuża się. Stąd, jak 1 lipca Słońce zajdzie o 21.04, a dzień potrwa 16 godzin 41 minut, to 31 lipca będzie to jedynie 15 godzin 33 minuty, ze wschodem o 4.59 i zachodem o 20.32.
Rozpoczynając miesiąc w Bliźniętach, Słońce na skutek swojej wędrówki po niebie, już z nocy z 20 na 21 lipca znajdzie się w konstelacji Raka i tamże znajdować się będzie do końca lipca.
Nadto, cały lipiec obserwować będziemy mogli asteryzm trójkąta letniego, czyli układ trzech gwiazd, rozpościerający się na lwią część nieba — Altair w Orle, Vega w Lutni i Deneb w Łabędziu. Już pierwszego lipca, kiedy Altair wzejdzie nad horyzont ok. 21.08, będziemy mogli podziwiać ten asteryzm w pełni przez całą noc.
Księżyc
Lipiec roku 2023 rozpoczyna się księżycem przybywającym, po to, aby ten 3 lipca o godzinie 13.40 mógł objawić się w pełni. Na naszej szerokości geograficznej jednak będzie on o tej godzinie pod horyzontem, skąd wzniesie się dopiero po godzinie 3 w nocy. Księżyc w prawie całym swoim majestacie będzie widoczny jeszcze 2 i 4 lipca
Ostatnia kwadra Księżyca przypada na 10 lipca na godzinę 3.49, natomiast w nowiu, czyniąc niebo idealnym do letnich obserwacji, znajdzie się 17 lipca o godzinie 20.33. Miesiąc zakończy się po pierwszej kwadrze 26 lipca, kiedy to 31 lipca znów będziemy mogli podziwiać go w niemalże całej okazałości (pełnia, 97,19% tarczy).
Planety
Z racji niskiej elongacji ze Słońcem, Merkurego nie dostrzeżemy w lipcu na niebie. Nieco wyższą odległość kątową zachowa Wenus, która i tak zostanie przyćmiona przez naszą gwiazdę od 24 lipca. Mars, także o niewysokiej elongacji, będzie dostrzegalny przez bardzo krótką chwilę, nie krócej niż pół godziny po zachodzie Słońca. Wszystkie te planety jednak odnajdziemy w jednej konstelacji — w Lwie.
Jeśli zaś chodzi o Jowisza, 1 lipca wzejdzie on ponad horyzont o godzinie 1.26, by na niebie pozostać całą noc. Z kolei 31 lipca, ten gazowy olbrzym na niebie zawita już około 23.36, i także pozostanie nań widoczny do wschodu Słońca. Podobnie zachowa się w tym miesiącu Saturn. 1 lipca wzejdzie o 23.39 i widoczny będzie przez całą noc. Ostatniego dnia tego miesiąca, pojawi się na niebie już o 21.39 i również widoczny będzie aż do wschodu.
Niewidoczne gołym okiem Uran i Neptun, na niebie obecne będą do wschodu, od około godziny 00.00 (Neptun) i 1:45 (Uran) 1 lipca oraz od 22.15 (Neptun) i 23.45 (Uran) 31 lipca.
Deszcze meteorów
Lipiec, poza byciem doskonałym do obserwacji Perseidów, jest oczywiście również miesiącem maximów wielu innych deszczy meteorów. Ich kalendarz wygląda następująco:
• 10 lipca — maximum lipcowych Pegazydów (Pegaz)
• 28 lipca — maximum Piscis Austrinidów (Ryba Południowa)
• 29 lipca — maximum lipcowych gamma Draconidów (Smok)
• 30 lipca — maximum alfa Kapricornidów (Koziorożec)
• 30 lipca — maximum południowych delta Akwaryd (Wodnik)
Źródła:
• "Fazy Księżyca lipiec 2023"
30 czerwca 2023
Stellarium 23.1 [30.06.2023]
Pozycja Słońca 20 lipca, przedstawiona na tle siatki równikowej i dwóch pobliskich gwiazdozbiorów — Raka i Bliźniąt (Stellarium 23.1).
Widok Wenus nad horyzontem 1 lipca 2023 roku zwizualizowany za pomocą programu Stellarium 23.1.
https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-lipcu-2023/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lipcu 2023 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lipcu 2023 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lipcu 2023 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 04 Lip 2023, 08:16

Niebo w lipcu 2023 - Przy dźwiękach Lutni
2023-07-03.
Lipiec Roku Kopernika startuje od pełni Księżyca, co w połączeniu z białymi nocami sprawia, że na niebie widać tylko gwiazdy o najsilniejszym blasku. Wśród nich wyróżniają się trzy tworzące charakterystyczny równoramienny trójkąt zwany "letnim". Jego najjaśniejszy wierzchołek stanowi Wega - piąta co do jasności gwiazda całego firmamentu i trzecia na jego północnej półkuli. Poznajmy ją bliżej - tym bardziej, że stamtąd już nie raz przylatywali do nas kosmici ; ) Więcej na ten temat w naszym filmowym kalendarzu astronomicznym. Polecamy!
Z większości Polski Wega jest gwiazdą okołobiegunową, czyli nigdy nie zachodzi, lecz prawdziwą ozdobą nocy staje się latem kulminując niemal w zenicie jako najjaśniejszy punkt konstelacji Lutni, niekiedy zwanej też Lirą. A była to lira samego Orfeusza - najsłynniejszego śpiewaka Starożytnej Grecji. Jego śpiew i gra miały magiczną moc - do tego stopnia, że mityczny instrument został po tragicznej śmierci Orfeusza zaniesiony do gwiazd przez Muzy. Dla odmiany, arabscy astronomowie widzieli w tym miejscu orła lub sępa, stąd nierzadko w ikonografii gwiazdozbiór Lutni przedstawiany jest w ptasiej sylwetce. Sama nazwa "Wega" po arabsku znaczy: "pikujący orzeł".
Bohaterka naszej opowieści bywa także gwiazdą polarną. Otóż Ziemia chwieje się trochę niczym nakręcony bączek, zaś efektem tego ruchu jest zjawisko precesji. Oś obrotu naszej planety (obecnie wycelowana w gwiazdę Polaris) zatacza wolne koło na sferze niebieskiej raz na niecałe 26 000 lat. Oznacza to, że ustawicznie zmienia się położenie naszego bieguna niebieskiego. Za ok. 12 000 lat znajdzie się w nim Wega. Warto jednak zaznaczyć, że jej odległość od bieguna będzie niemal 9-krotnie większa niż Polaris w dzisiejszym położeniu.
Na skali jasności gwiazd Wega klasyfikowana jest jako obiekt zerowej wielkości, z zerem po przecinku. Z tego powodu często wykorzystywana jest przez profesjonalistów oraz miłośników astronomii jako gwiazda referencyjna, np. do kalibracji urządzeń fotometrycznych. Ciekawostką jest, że to właśnie Wega była pierwszą gwiazdą nocnego nieba utrwaloną na zdjęciu. 17 lipca 1850 roku w obserwatorium Uniwersytetu Harvarda wykonano jej dagerotyp. W 1872-gim Wega stała się pierwszą gwiazdą, której zarejestrowano widmo.
Dziś wiemy, że to jedna z najbliższych nam gwiazd. Leży w odległości ok. 25 lat świetlnych. Jest niecałe 3 razy większa od Słońca i prawie 40 razy odeń jaśniejsza, a przede wszystkim o wiele gorętsza: w najcieplejszym miejscu temperatura jej powierzchni przekracza 10 000 K, stąd jej niebieskawa barwa na niebie. Celowo mowa o "najcieplejszym miejscu" Wegi, gdyż jej natura jest niejednorodna. Otóż gwiazda szybko wiruje wokół własnej osi wykonując pełny obrót w ciągu 17 godzin. Efektem tego jest duże spłaszczenie biegunowe nadające Wedze jajowaty kształt. To z kolei wpływa na spore różnice temperatury powierzchni sięgające nawet 2000 K.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że Wegę otacza dysk pyłowy. Najnowsze badania wskazują, że jego obecność jest wynikiem licznych kolizji obiektów przypominających mieszkańców Pasa Kuipera w naszym Układzie Słonecznym. Jeden z takich skalnych okruchów dotarł w pobliże Ziemi w 2017 roku. Mowa o tajemniczej asteroidzie 'Oumuamua. Jest to pierwszy międzygwiezdny obiekt, którego przelot zarejestrowano w Układzie Słonecznym. Do dziś uczeni spierają się czy jest to planetoida, kometa, a może i "statek Obcych"...? Jedno jest pewne: obiekt przyleciał z okolic Wegi.
Wega posądzana jest też o istnienie przynajmniej jednej planety. Miałby to być tzw. "gorący Jowisz" krążący wokół macierzystej gwiazdy tak blisko, że tamtejszy rok trwałby niecałe... 3 dni ziemskie. Być może planet jest tam więcej, co z kolei świetnie tłumaczyłoby możliwość odebrania sygnału od mieszkańców jednej z nich przez Jodie Foster w filmie "Kontakt" na podstawie świetnej powieści Carla Sagana. Przy okazji wyjaśniłaby się też zagadka opisanej przez Gene'a Brewera podróży tajemniczego prota z równie tajemniczej planety K-PAX, choć ta ma okrążać nie Wegę, lecz podwójny układ gwiazd: Agape i Satori.
Takich układów w gwiazdozbiorze Lutni nie brakuje. Ta nieduża konstelacja wyróżnia się charakterystycznym równoległobokiem jakby "podczepionym" pod Wegę. Tworzą go m.in. gwiazdy optycznie podwójne, jak delta i zeta Lyrae. Składniki pierwszej pary widoczne są gołym okiem. Towarzyszy im jeszcze kilka słabszych gwiazdek tworzących gromadę otwartą Stehpenson 1. Dla rozdzielenia drugiej pary potrzebujemy lornetki o minimum 20-krotnym powiększeniu lub niewielkiego teleskopu. Z kolei każda, nawet najprostsza lornetka ukaże nam gwiazdy układu epsilon Lyrae leżącego w sąsiedztwie Wegi, po jej lewej stronie. Układ ten zwany jest też Double Double, czyli "podwójnie podwójny", bowiem każdy ze składników epsilon Lyrae ma swojego gwiezdnego towarzysza.
Z gwiazd Lutni nie sposób pominąć bety o imieniu Sheliak, co po arabsku znaczy... Lira. Jest to jedna z najciekawszych gwiazd zmiennych złożonych z dwóch zaćmiewających się składników położonych tak blisko siebie, że ich wzajemne oddziaływanie grawitacyjne prawdopodobnie je zniekształca. W czasie niespełna 13 dni jasność układu zmienia się od 3,4 do 4,3 magnitudo. Obiekt jest jedną z najciekawszych gwiazd zmiennych całego nieba, łatwo go śledzić i notować zmiany jego blasku - świetny cel dla początkujących obserwatorów gwiazd zmiennych.
Niemal dokładnie w połowie drogi między betą a gammą Lyrae (czyli czwartym wierzchołkiem równoległoboku Lutni) leży mgławica planetarna M57, słynna Mgławica Pierścieniowa, znana też jako "ciastko z dziurką" ; ) Jest to jeden z najpopularniejszych obiektów tego typu na ziemskim niebie, choć dostrzec go można dopiero przez teleskop o przynajmniej 20-cm średnicy zwierciadła. Całe swe piękno ukazuje dopiero na zdjęciach z wielkich teleskopów, na których widać pierścień gazu i pyłu, ekspandujący po eksplozji centralnej gwiazdy ok. 6-8 tysięcy lat temu. W środku znajduje biały karzeł o jasności zaledwie 15 mag., który przez odrzuceniem swych zewnętrznych warstw był czerwonym olbrzymem.
Takiego też znajdziemy w gwiazdozbiorze Lutni. To R Lyrae świecąca powyżej Wegi i jej równoległoboku. Gwiazda jest dostrzegalna gołym okiem, ale lepiej użyć lornetki, przez którą rozpoznamy jej wyraźnie czerwoną barwę. Jest to też gwiazda zmienna o jasności od 3,9 do 5,0 mag. Z kolei poniżej gwiazd tworzących kształt konstelacji Lutni, na przedłużeniu dolnego boku znajdziemy gromadę kulistą M56 dostrzegalną przez lornetkę jako coś w rodzaju gwiezdnej "mgiełki".
A co dzieje się na lipcowym niebie w Roku Kopernika? Prawdę mówiąc, niewiele. "Stałym fragmentem gry" są całonocne przeloty Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) i mogące ukazywać się - zwłaszcza w pierwszej części miesiąca - Obłoki Srebrzyste (NLC). Warto śledzić wędrówkę Księżyca, który spotyka się z Saturnem w drugiej części nocy 06/07 lipca, a 12-go nad ranem dołącza do Jowisza. 28 lipca wieczorem oglądamy Księżyc w bliskim złączeniu z Antaresem - najjaśniejszą gwiazdą Skorpiona. Nocą 28/29-go przypada maksimum meteorów z roju Południowych Delta Akwarydów. A 29 lipca nadchodzi koniec białych nocy. Rządy na niebie obejmuje letnia Droga Mleczna, ale o tym już w następnym odcinku.
Piotr Majewski
NIEBO W LIPCU 2023 | Przy dźwiękach Lutni
https://www.youtube.com/watch?v=ACEcL3tdpdo

URANIA
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... kach-lutni
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lipcu 2023 - Przy dźwiękach Lutni.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 3 gości

AstroChat

Wejdź na chat